ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้าฌูเอาที่ 1 แห่งโปรตุเกส"

{{กล่องข้อมูล พระมหากษัตริย์|ชื่อ=พระเจ้าฌูเอาที่ 1|พระอิสริยยศ=กษัตริย์แห่งโปรตุเกส|ภาพ=ภาพ:Anoniem - Koning Johan I van Portugal (1450-1500) - Lissabon Museu Nacional de Arte Antiga 19-10-2010 16-12-61.jpg|ครองราชย์=6 เมษายน ค.ศ. 1385 – 14 สิงหาคม ค.ศ. 1433|ราชาภิเษก=6 เมษายน ค.ศ. 1385|พระราชสมภพ=11 เมษายน ค.ศ. 1357|พระราชสมภพที่=[[ลิสบอน]] [[ราชอาณาจักรโปรตุเกส]]|สวรรคต=14 สิงหาคม ค.ศ. 1433 (76 พรรษา)|สวรรคตที่=[[ลิสบอน]] [[ราชอาณาจักรโปรตุเกส]]|ฝังศพ=อารามบาตาเลีย ราชอาณาจักรโปรตุเกส|รัชกาลก่อนหน้า=[[สมเด็จพระราชินีนาถเบียทริซแห่งโปรตุเกส]] / [[พระเจ้าฆวนที่ 1 แห่งกัสติยา]] <small>(ยังเป็นที่ถกเถียง)</small>|รัชกาลถัดไป=[[พระเจ้าดูวาร์ตือวาร์ตึแห่งโปรตุเกส]]|ราชวงศ์=อาวีสวิช|พระบิดา=[[พระเจ้าเปดรูที่ 1 แห่งโปรตุเกส]]|พระมารดา=เตเรซา โลเรงโซ|พระมเหสี=[[ฟิลิปปาแห่งแลงคาสเตอร์ สมเด็จพระราชินีแห่งโปรตุเกส]]|พระราชบุตร=อาฟงซูที่ 1 ดยุคแห่งบรากันซา<br>บีอาตริซ เคานเตสเคาน์เตสแห่งอารันเดล<br>[[พระเจ้าดูวาร์ดือแห่งโปรตุเกส]]<br>[[เปดรู ดยุคแห่งกูอิงบรา]]<br>[[เองรีกือผู้สำรวจทางทะเล]]<br>[[อีซาเบลแห่งโปรตุเกส ดัชเชสแห่งบูร์กอญ]]<br>ฌูเอา ผู้ตรวจตราแห่งโปรตุเกส<br>ฟือร์นังดู มาสเตอร์แห่งอาวีสวิช|ภาพกว้าง=200px}}

'''ฌูเอาที่ 1''' ({{Lang-pt|João I}}) หรือ '''เจ้าชายแห่งความทรงจำอันแสนดี''' ({{Lang-pt|o Principe de Boa Memória}}) หรือ '''ฌูเอาแห่งอาวีสวิช''' ({{Lang-pt|João de Aviz}}) หรือ '''ฌูเอามหาราช''' ({{Lang-pt|João o Grande}}) หรือ '''ฌูเอาบุตรนอกสมรส''' ({{Lang-pt|João o Bastardo}}) (ๅๅ เมษายน ค.ศ. 1357 – 14 สิงหาคม ค.ศ. 1433) เป็นกษัตริย์แห่งโปรตุเกสตั้งแต่ ค.ศ. 1385 ถึง ค.ศ. 1433 ผู้รักษาเอกราชจากกัสติยาและริเริ่มการขยายดินแดนทางทะเล ทรงเป็นผู้สถาปนาราชวงศ์อาวีสวิชหรือราชวงศ์ฌัวนีนา

ฌูเอาเป็นโอรสนอกสมรสของ[[พระเจ้าเปดรูที่ 1 แห่งโปรตุเกส]]กับเตเรซา โลเรงโซ ตอนพระชนมายุ 6 พรรษาพระองค๋ได้รับแต่งตั้งเป็นมาสเตอร์แห่งอัศวินอาวีสวิช ทรงได้รับการศึกษาในด้านศาสนาและด้านการทหาร (อาจจะ) ที่อาวีสวิชในอาเล็งเตฌูแตฌู พระบิดาของพระองค์สิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1367 ฟือร์นังดู พระเชษฐาต่างมารดาของพระองค์ได้ขึ้นเป็นกษัตริย์และเริ่มตั้งตนเป็นศัตรูกับ[[พระเจ้าเอนริเกที่ 2 แห่งกัสติยา|พระเจ้าเอนริเกที่ 2]] ผู้ปกครองคนใหม่ของ[[ราชบัลลังก์กัสติยา|กัสติยา]] แต่สุดท้ายพระเจ้าฟือร์นังดูก็ถูกบีบบังคับให้ยอมรับการสมรสเข้ากัสติยาของ[[สมเด็จพระราชินีนาถเบียทริซแห่งโปรตุเกส|บีอาตริซ]] ทายาทวัยทารกของพระองค์

ในปี ค.ศ. 1383 เมื่อพระเจ้าฟือร์นังดูสิ้นพระชนม์ [[เลโอนอร์ เตลิส สมเด็จพระราชินีแห่งโปรตุเกส|เลโอนอร์]] พระราชินีม่ายของพระองค์ได้ยอมจำนนต่อคำสั่งให้ยอมรับ[[พระเจ้าฆวนที่ 1 แห่งกัสติยา]] พระชามาดาของตนเป็นกษัตริย์แห่งโปรตุเกส ประชาชนที่หวาดกลัวว่าโปรตุเกสจะถูกผนวกเข้ากับกัสติยาและต่อต้านการสำเร็จราชการแผ่นดินของพระราชินีเลโอนอร์ได้ลุกฮือขึ้นก่อกบฏจนเกิดเป็นสงครามกลางเมือง<ref>Newitt , MDD (2005). ''A history of Portuguese overseas expansion, 1400-1668'' . Routledge. <small><nowiki>ISBN 9780415239806</nowiki></small> , p. 16</ref> ต้นเดือนธันวาคม ค.ศ. 1383 กลุ่มกบฏได้เข้ายึดกรุง[[ลิสบอน]] ฌูเอาแห่งอาวีสวิชที่คอยจับตาดูสถานการณ์อยู่เบื้องหลังอย่างระมัดระวังถูกกลุ่มคนหนุ่มสาวผู้รักชาตินำโดยนูนู อัลวาริส แปเรราโน้มน้าวให้ฆาตกรรมฌูเอา เฟร์นังดิส อังเดโร เคานต์แห่งโอวเรง<ref>Livermore , HV (1947). ''A History of Portugal'' . Cambridge University Press . <small>OCLC   396474</small> , p. 174</ref> ขุนนางคนโปรดและที่ปรึกษาของพระราชินีเลโอนอร์

ประชาชนได้ให้การสนับสนุนฌูเอา พระราชินีเลโอนอร์หนีออกจากลิสบอนลี้ภัยไปอยู่ที่อาเล็งเคร์ นูนู อัลวาริสเสนอให้เลโอนอร์สมรสกับฌูเอาแห่งอาวีสวิชเพื่อเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินร่วมกันแต่พระนางปฏิเสธ ฌูเอาจึงพยายามปิดล้อมโจมตีอาเล็งเคร์แต่เลโอนอร์ได้หนีไป[[ซังตาไร]]<ref>Livermore , HV (1947). ''A History of Portugal'' . Cambridge University Press . <small>OCLC   396474</small> , p. 176</ref> พระนางได้กะเกณฑ์ไพร่พลและขอความช่วยเหลือจากกษัตริย์กัสติยาผู้เป็นพระชามาดา<ref>Stephens , H. Morse (1891). ''Portugal A History'' . Forgotten Books. <small><nowiki>ISBN   9781440083563</nowiki></small> , p. 109</ref> เดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1384 กองทัพกัสติยาปิดล้อมโจมตีฌูเอาในลิสบอนแต่ก็ต้องถอนทัพไปในเดือนกันยายนเมื่อโรคกาฬโรคแพร่ระบาด

ความล้มเหลวของพระเจ้าฆวนที่ 1 แห่งกัสติยาทำให้ฌูเอาแห่งอาวีสวิชยิ่งได้รับความนิยม วันที่ 6 เมษายน ค.ศ. 1385 สภาขุนนางได้กลับมารวมตัวกันอีกครั้งใน[[กูอิงบรา]]และได้ประกาศให้บีอาตริส พระธิดาพระเจ้าฟือร์นังดูเป็นบุตรนอกสมรส ฌูเอาแห่งอาวีสวิชได้รับเลือกเป็นกษัตริย์แห่งโปรตุเกส กรุงลิสบอน, กรุง[[โปร์ตู]], กลุ่มพ่อค้า และกลุ่มสมาคมผู้ค้าให้การหนุนหลังพระองค์ แต่ขุนนางอาวุโสส่วนใหญ่ยังคงเอนเอียงไปทางทายาทในฝั่งกัสติยามากกว่า พระเจ้าฌูเอากับนูนู อัลวาริสซึ่งตอนนี้ได้กลายเป็นผู้ตรวจตราของพระองค์ได้เดินทัพขึ้นเหนือและได้รับการสวามิภักดิ์จากผู้นำในพื้นที่ส่วนนั้น แต่ขณะเดียวกันก็ได้ข่าวว่ากัสติยากำลังเตรียมพร้อมสำหรับการบุกครั้งใหญ่ กองทัพสเปนได้เข้าสู่ตอนกลางของโปรตุเกส พระเจ้าฌูเอาและนูนู อัลวาริสได้เข้าสกัดกั้นไม่ให้กองทัพเดินทางเข้าสู่ลิสบอนได้และได้รับชัยชนะครั้งสำคัญที่สมรภูมิอัลฌูบาร์รูตาในวันที่ 14 สิงหาคม ค.ศ. 1385 ชัยชนะครั้งนี้เป็นเครื่องตอกย้ำถึงเอกราชของโปรตุเกส

พระเจ้าฌูเอาได้ความช่วยเหลือส่วนหนึ่งมาจากอังกฤษ พลธนูชาวอังกฤษกลุ่มเล็กๆเล็ก ๆ ได้ช่วยพระองค์ต่อสู้ในอัลฌูบาร์รูตา วันที่ 9 พฤษภาคม ค.ศ. 1386 พระองค์ได้ลงนามในสนธิสัญญาวินด์เซอร์ เสาหลักแห่งมิตรภาพระหว่างอังกฤษกับโปรตุเกสที่สนับสนุนให้การอ้างสิทธิ์เป็นกษัตริย์แห่งกัสติยาของ[[กอนส์ตันซาแห่งกัสติยา ดัชเชสแห่งแลงคัสเตอร์|กอนส์ตันซา]] พระธิดาของ[[พระเจ้าเปโดรกัสติยา|พระเจ้าเปโดรผู้ชั่วร้ายแห่งกัสติยา]] และ[[จอห์นแห่งกอนต์ ดยุกที่ 1 แห่งแลงแคสเตอร์|จอห์นแห่งกอนท์]] ดยุคแห่งแลงคาสเตอร์ผู้เป็นพระสวามีชอบด้วยกฎหมาย<ref>Mínguez Fernández , José María (2000). ''Alfonso VI: power, expansion and internal reorganization'' . Editorial NEREA. <small><nowiki>ISBN   9788489569478</nowiki></small> , p. 15.</ref> เดือนกุมภาพัธ์ ค.ศ. 1387 พระเจ้าฌูเอาแห่งอาวีสวิชผนึกสัมพันธไมตรีด้วยการสมรสกับ[[ฟิลิปปาแห่งแลงคาสเตอร์ สมเด็จพระราชินีแห่งโปรตุเกส|ฟิลิปปา]] ธิดาของดยุคแห่งแลงคาสเตอร์ ทว่าการร่วมมือกันรุกรานกัสติยาประสบความล้มเหลว<ref>Suárez Fernández , Luis (1976). ''Ancient history of Spain and a half'' '''I''' . Rialp editions. <small><nowiki>ISBN 9788432118821</nowiki></small> , pp. 431-433, Vol. I.</ref> พระเจ้าฌูเอาแห่งอาวีสวิชทำสนธิสัญญาพักรบ 10 ปีกับกัสติยาในปี ค.ศ. 1389 แต่การกระทบกระทั่งบนพรมแดนโปรตุเกส-กัสติยายังคงเกิดขึ้นเป็นพักๆพัก ๆ และสงบลงด้วยสนธิสัญญาสันติภาพในปี ค.ศ. 1411

* [[พระเจ้าดูวาร์ตือวาร์ตึแห่งโปรตุเกส|ดูวาร์ตือวาร์ตึ]] (ประสูติ ค.ศ. 1391) บริหารบ้านเมืองภายใต้การปกครองของพระบิดา ต่อมาได้ขึ้นเป็นกษัตริย์หลังพระบิดาสิ้นพระชนม์

ก่อนสมรสกับฟิลิปปาแห่งแลงคาสเตอร์ เมื่อครั้งยังเป็นมาสเตอร์แห่งอัศวินอาวีสวิช พระองค์ได้มีสัมพันธ์รักกับอีเนส ปีริส และมีบุตรนอกสมรสด้วยกันสองคน คือ