ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จักรพรรดินีมาทิลดา"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
แก้ไขเล็กน้อย ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 1:
'''มาทิลดา''' ({{Lang-en|Matilda}}) หรือ '''ม็อด''' ({{Lang-en|Maud}}) เป็นพระธิดาของ[[พระเจ้าเฮนรีที่ 1 แห่งอังกฤษ]] ทรงเป็นที่รู้จักจากการทำสงครามกลางเมืองแย่งชิงบัลลังก์อังกฤษกับ[[พระเจ้าสตีเฟนแห่งอังกฤษ|พระเจ้าสตีเฟน]] ลูกพี่ลูกน้องของตน พระองค์เป็นพระมเหสีของ[[จักรพรรดิไฮน์ริชที่ 5 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์]]และเป็นมารดาของ[[พระเจ้าเฮนรีที่ 2 แห่งอังกฤษ]]
<br />
== วัยเยาว์ ==
มาทิลดาประสูติเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1102 ที่พระราชวังหลวงซัตตันคอร์เทเนย์ใน[[ออกซฟอร์ดเชอร์]] โดยทรงเป็นพระธิดาของ[[พระเจ้าเฮนรีที่ 1 แห่งอังกฤษ|พระเจ้าเฮนรีที่ 1]] กษัตริย์แห่งอังกฤษและดยุคแห่ง[[ดัชชีนอร์ม็องดี|นอร์ม็องดี]]กับพระราชินี[[มาทิลดาแห่งสกอตแลนด์]] ในสายของพระบิดามาทิลดาสืบเชื้อสายมาจาก[[พระเจ้าวิลเลียมที่ 1 แห่งอังกฤษ|พระเจ้าวิลเลียมที่ 1]] หรือวิลเลียมผู้พิชิต [[นอร์มัน|ชาวนอร์มัน]]ผู้พิชิตอังกฤษ ส่วนในสายของพระมารดาทรงเป็นลูกหลานของกษัตริย์[[ชาวแองโกล-แซกซัน|แองโกลแซ็กซัน]]ของอังกฤษหลายคน ทั้ง[[พระเจ้าเอ็ดมันด์ที่ 2 แห่งอังกฤษ|พระเจ้าเอ็ดมันด์ที่ 2 ผู้ทนทาน]], [[พระเจ้าแอเธลเรดที่ 2 แห่งอังกฤษ|พระเจ้าเอเธล์เรดที่ 2 ผู้ไม่พร้อม]], [[พระเจ้าเอ็ดการ์ผู้รักสงบ]], [[พระเจ้าเอ็ดมันด์ที่ 1|พระเจ้าเอ็ดมันด์ที่ 1 ผู้รูปงาม]], [[เอ็ดเวิร์ดผู้อาวุโส|พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 1 ผู้อาวุโส]] และ[[อัลเฟรดมหาราช|พระเจ้าอัลเฟรดมหาราช]] ทรงมีพี่น้องหนึ่งคนเป็นพระอนุชาชื่อว่าวิลเลียมหรือวิลเลียมอาเธลิง
ชื่อของมาทิลดาถูกเรียกต่างกันออกไป โดย "มาทิลดา" ในภาษาละตินก็คือ "ม็อด" ในภาษาแซ็กซัน ในเอกสารทางการต่างๆ มักเรียกพระองค์ว่ามาทิลดา โดยเฉพาะในเอกสารของชาวนอร์มัน ทว่านักเขียนบางคนกลับเรียกพระองค์ว่าจะจักรพรรดินีม็อดแทนที่จะเป็นจักรพรรดินีมาทิลดาเพื่อแยกให้รู้ว่าเป็นคนละคนกับมาทิลดาอื่น ได้แก่
* มาทิลดาที่เป็นธิดานอกสมรสของพระเจ้าเฮนรีที่ 1
* มาทิลดาที่เป็นภรรยาของโรเบิร์ต เอิร์ลแห่งกลอสเตอร์
* [[มาทิลดาแห่งบูลอญ|มาทิลดา]]ซึ่งเป็นพระมเหสีของพระเจ้าสตีเฟน ลูกพี่ลูกน้องของมาทิลดา และเป็นลูกพี่ลูกน้องของมาทิลดาเช่นกัน
* [[มาทิลดาแห่งสกอตแลนด์]]ซึ่งเป็นพระมารดาของพระองค์
<br />
== การสมรสกับจักรพรรดิไฮน์ริชที่ 5 ==
มาทิลดาในวัย 8 พรรษาได้ถูกหมั้นหมายกับ[[จักรพรรดิไฮน์ริชที่ 5 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์|ไฮน์ริช]] (ขณะนั้นยังไม่ขึ้นเป็นกษัตริย์) ในเดือนเมษายน ค.ศ. 1110 ต่อมาทั้งคู่ได้สมรสกัน มาทิลดาได้รับการสวมมงกุฎเป็นสมเด็จพระราชินีของชาวโรมันในวันที่ 25 กรกฎาคมที่[[ไมนทซ์|ไมนซ์]] พระเจ้าไฮน์ริชที่ 5 ได้รับการสวมมงกุฎเป็นจักรพรรดิแห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ในปี ค.ศ. 1117 ที่[[วอร์มส์]]
จักรพรรดิไฮน์ริชที่ 5 สิ้นพระชนม์ด้วยโรคมะเร็งในวันที่ 23 พฤษภาคม ค.ศ. 1125 มาทิลดาในวัย 23 พรรษาจึงได้เดินทางกลับมาอังกฤษ วิลเลียม พระอนุชาของพระองค์ซึ่งทายาทในบัลลังก์อังกฤษและเป็นพระโอรสตามกฎหมายเพียงคนเดียวของพระเจ้าเฮนรีที่ 1 จมน้ำสิ้นพระชนม์ในการอับปางของเรือขาวในปี ค.ศ. 1120 ทำให้พระเจ้าเฮนรีที่ 1 เหลือพระราชบุตรตามกฎหมายเพียงคนเดียวคือมาทิลดา ในเวลาเดียวกันพระมเหสีคนแรกของพระเจ้าเฮนรีได้สิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1118 พระองค์จึงรับ[[อเดลีซาแห่งลูแว็ง|อาเดลีซาแห่งเลอเฟิน]]ผู้งดงามมาพระมเหสีคนที่สองด้วยหวังว่าจะได้ทายาทชายตามกฎหมายเพิ่ม แต่พระนางกลับไม่มีพระโอรสธิดาให้พระองค์ กษัตริย์จึงได้ประกาศชื่อมาทิลดาเป็นทายาทและให้ขุนนางในอาณาจักรสาบานว่าจะสนับสนุนการอ้างสิทธิ์ของพระนางในเดือนมาราคม ค.ศ. 1127 ที่เวสต์มินสเตอร์
<br />
== การสมรสกับจูฟเฟรย์แห่งอ็องฌู ==
พระเจ้าเฮนรีได้จับมาทิลดาสมรสอีกครั้ง โดยทรงใช้ความสัมพันธ์อันดีที่มีกับ[[ฟูลก์ที่ 5 เคานต์แห่งอ็องฌู]]เจรจาเรื่องการหมั้นหมายพระธิดาของพระองค์กับ[[เจฟฟรีย์ที่ 5 เคานต์แห่งอ็องฌู|จูฟเฟรย์]]ผู้หล่อเหลาหรือจูฟเฟรย์แพลนทาเจเนต บุตรชายของฟูลก์ที่พระองค์เลือกมาเป็นว่าที่บิดาของพระนัดดาเพราะดินแดนของเขาอยู่ติดกับพรมแดนของนอร์ม็องดีและพระองค์ต้องการการสนับสนุนจากฟูลก์ ทว่าการสมรสกับบุตรชายของเคานต์ธรรมดาคนหนึ่งซึ่งมีอายุน้อยกว่าพระนางถึง 11 ปีเป็นการดูหมิ่นมาทิลดาผู้หยิ่งทะนง พระนางไม่ยอมทำตามความต้องการของพระบิดาจึงทำให้ถูกพระบิดาขังไว้ในห้องจนต้องยอมในท้ายที่สุด ทั้งคู่สมรสกันในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1127 โดยมาทิลดามีพระชนมายุ 25 พรรษา ส่วนจูฟเฟรย์มีอายุ 14 ปี
ชีวิตสมรสของทั้งคู่เต็มไปด้วยการทะเลาะเบาะแว้งเนื่องจากต่างฝ่ายต่างไม่ชอบกันและกัน หลังอยู่กินกันได้ไม่นานมาทิลดาได้ทิ้งสามีกลับไปนอร์ม็องดี ทว่าพระเจ้าเฮนรีที่ 1 ต้องการให้พระนางกลับไปอยู่กับเขา หลังการประชุมสภากษัตริย์มาทิลดาถูกส่งตัวกลับไปอ็องฌูเพื่อทำหน้าที่ผลิตทายาทให้อังกฤษ ทั้งคู่มีบุตรด้วยกันสามคน คือ
* [[พระเจ้าเฮนรีที่ 2 แห่งอังกฤษ]] หรืออ็องรีในภาษาฝรั่งเศส (เกิด ค.ศ. 1133)
* เจฟฟรีย์ หรือจูฟเฟรย์ในภาษาฝรั่งเศส (เกิด ค.ศ. 1134)
* วิลเลียม หรือกีโยมในภาษาฝรั่งเศส (เกิด ค.ศ. 1137)
<br />
== การสิ้นพระชนม์ของพระเจ้าเฮนรีที่ 1 ==
หลังเจฟฟรีย์เกิด ความสัมพันธ์ของมาทิลดากับพระบิดาก็ย่ำแย่ลงอย่างต่อเนื่อง ในปี ค.ศ. 1135 พระเจ้าเฮนรีได้เดินทางข้าม[[ช่องแคบอังกฤษ|ช่องแคบ]]มายังนอร์ม็องดีเพื่อดูหน้าพระนัดดาทั้งสอง ในตอนนั้นเองที่พระองค์ได้มีปากเสียงอย่างรุนแรงกับมาทิลดาและสามี ด้วยอยู่ในวัยชราการมีปากเสียงกับพระธิดาจึงส่งผลกระทบต่อพระองค์เป็นอย่างมาก พระองค์ได้สิ้นพระชนม์ที่แซ็งต์เดอนีส์เลอเฟร์มงต์ในนอร์ม็องดีเมื่อวันที่ 1 ธันวาคม ค.ศ. 1135 จากอาการอาหารเป็นพิษเนื่องจากการทานปลาแลมเปรย์ของโปรดที่แพทย์เคยสั่งห้ามในปริมาณมากเกินไป
หลังการสิ้นพระชนม์ไม่นาน[[พระเจ้าสตีเฟนแห่งอังกฤษ|สตีเฟนแห่งบลัวส์]] (หรือเอเตียงในภาษาฝรั่งเศส) ลูกพี่ลูกน้องของมาทิลดาซึ่งเป็นบุตรชายของ[[อาแดลแห่งนอร์ม็องดี|อาเดลา]] พระขนิษฐาของพระเจ้าเฮนรีที่ 1 ซึ่งขณะนั้นอยู่ที่[[บูลอญ]]ได้รีบล่องเรือมาอังกฤษเพื่ออ้างสิทธิ์ในบัลลังก์ของพระเจ้าเฮนรีโดยมีเฮนรีแห่งบลัวส์ น้องชายซึ่งเป็นบิชอปแห่งวินเชสเตอร์ให้การช่วยเหลือโดนชี้นำว่าพระเจ้าเฮนรีซึ่งบาดหมางใจกับพระธิดาได้เปลี่ยนใจเรื่องผู้สืบทอดตำแหน่งบนเตียงสิ้นพระชนม์ สตีเฟนเป็นพระภาคิไนยคนโปรดที่ได้รับทั้งที่ดินและความมั่งคั่งจากกษัตริย์ผู้ล่วงลับ แม้จะเคยถวายคำสัตย์ต่อมาทิลดาแต่ผู้ติดตามของสตีเฟนก็ผิดคำสาบานหันมาสนับสนุนสตีเฟนที่เป็นชาวบริติชเพศชายแทนที่จะเป็นผู้หญิงที่สมรสกับสามีต่างชาติอย่างมาทิลดา สตีเฟนได้รับการสวมมงกุฎเป็นกษัตริย์แห่งอังกฤษที่[[เวสต์มินสเตอร์แอบบีย์|วิหารเวสต์มินสเตอร์]]เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม ค.ศ. 1135 มาทิลดากับผู้สนับสนุนซึ่งหนึ่งในนั้นคือโรเบิร์ตแห่งกลอสเตอร์ พระอนุชาต่างมารดาของพระนาง กับ[[พระเจ้าดาวิดที่ 1 แห่งสกอตแลนด์]]พระมาตุลาของพระนางได้ลุกขึ้นต่อกรกับสตีเฟน ก่อเกิดเป็นสงครามกลางเมือง 19 ปีที่รู้จักกันในชื่อ "สงครามอนาธิปไตย"
<br />
== สงครามอนาธิปไตย ==
ในช่วงปี ค.ศ. 1138 ถึง ค.ศ. 1141 เป็นเวลาหลายปีที่การกระทบกระทั่งกันระหว่างมาทิลดากับพระเจ้าสตีเฟนได้นำไปสู่การได้มาและการสูญเสียปราสาทและที่ดินมากมาย ในแต่ละครั้งเมื่อฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเหมือนเพลี่ยงพล้ำ กลุ่มขุนนางก็จะพากันเปลี่ยนฝั่ง จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1141 ในสมรภูมิลิงคอล์นระหว่างพระเจ้าสตีเฟนกับโรเบิร์ต เอิร์ลแห่งกลอสเตอร์ หลังการต่อสู้อย่างกล้าหาญพระเจ้าสตีเฟนเป็นฝ่ายปราชัย ทรงถูกจับกุมตัวและถูกมาทิลดาจองจำในปราสาทบริสตอล จากนั้นพระนางได้เตรียมการที่จะราชาภิเษกตนเองใน[[ลอนดอน]]
ทว่าทันทีที่มาถึงมาทิลดาได้เริ่มเรียกเก็บภาษีและริดรอนอภิสิทธิ์ของว่าที่ไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินของพระองค์ การกระทำดังกล่าวส่งผลในทางลบและก่อนที่มาทิลดาจะได้รับการสวมมงกุฎพระเหสีของพระเจ้าสตีเฟนก็สามารถตั้งกองทัพขึ้นมาต่อกรกับมาทิลดาและผู้สนับสนุนได้
เมื่อไม่สามารถปราบกองทัพของสตีเฟนได้ มาทิลดาจึงล่าถอยไป[[ออกซฟอร์ด]]และได้ปล่อยตัวพระเจ้าสตีเฟนจากการคุมขัง พระเจ้าสตีเฟนได้รับการสวมมงกุฎเป็นษัตริย์แห่งอังกฤษอีกครั้งในปี ค.ศ. 1141 หลังจากนั้นไม่นานพระองค์ได้ปิดล้อมมาทิลดา พระนางได้หนีข้าม[[แม่น้ำเทมส์|แม่น้ำเธมส์]]ไปยังปราสาทเดไวซิสด้วยการปลอมตัวเป็นศพ ทรงห่อร่างกายด้วยผ้าคลุมศพสีขาวและมัดตัวติดกับแคร่หามศพ พระนางถูกหามไปจนถึง[[กลอสเตอร์]]อย่างปลอดภัย
ในปี ค.ศ. 1142 พระนางถูกขังไว้ในปราสาทออกซฟอร์ดแต่ก็สามารถหนีออกมาได้อีกครั้งด้วยการไต่เชือกลงจากกำแพงปราสาทท่ามกลางสภาพอากาศที่เลววร้าย แม้หิมะจะหนาทึบและอากาศจะหนาวถึงกระดูกแต่พระนางก็เดินทางไปจนถึงเมืองวอลลิงฟอร์ดในคืนนั้น
<br />
== บั้นปลายชีวิต ==
สุดท้ายมาทิลดาก็ยอมรับความพ่ายแพ้และเดินทางกลับไปหาสามีและลูกที่ฝรั่งเศส หลังจูฟเฟรย์ถึงแก่กรรม พระนางได้ปกครองอ็องฌู ขณะเดียวกันก็ได้ผลักดันให้เฮนรี (อ็องรี) พระโอรสได้รับแต่งตั้งเป็นทายาทในบัลลังก์อังกฤษ หลังพระมเหสีกับพระโอรสของพระเจ้าสตีเฟนสิ้นพระชนม์ เฮนรีสามารถเจรจาจนได้เป็นผู้สืบทอดบัลลังก์ตอจากพระเจ้าสตีเฟน ในปี ค.ศ. 1154 พระองค์ได้รับการสวมมงกุฎเป็นกษัตริย์แห่งอังกฤษ [[อาลีเยนอร์แห่งอากีแตน|อาลีเยนอร์]] พระมเหสีของพระองค์ได้ขึ้นเป็นพระราชินี
<br />
== การสิ้นพระชนม์ ==
มาทิลดาสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 11 กันยายน ค.ศ. 1167 ร่างของพระนางถูกฝังที่วิหารฟงเตฟรูลต์ หลุมฝังศพของพระนางได้จารึกไว้ว่าทรงเป็นพระธิดา, พระมเหสี และพระมารดาของเฮนรี (พระเจ้าเฮนรีที่ 1, จักรพรรดิไฮน์ริชที่ 5 หรือเฮนรีที่ 5 ในภาษาอังกฤษ และพระเจ้าเฮนรีที่ 2 ตามลำดับ)
<br />
== อ้างอิง ==
* [https://www.thoughtco.com/empress-matilda-biography-3528825 Biography of Empress Matilda, Contender for the English Throne: ThoughtCo.]
* [http://www.englishmonarchs.co.uk/normans_21.html Empress Matilda: English Monarchs]
* [https://www.historic-uk.com/HistoryUK/HistoryofEngland/Empress-Maud/ Empress Maud: Historic UK]
<br />
== ดูเพิ่ม ==
* [[ราชอาณาจักรอังกฤษ]]
* [[จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์]]
| |||