ผลต่างระหว่างรุ่นของ "หมู่เกาะมาลูกู"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Saeng Petchchai (คุย | ส่วนร่วม)
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 9:
| archipelago =
| total islands = ประมาณ 1,000 เกาะ
| major islands = [[เกาะฮัลมาเฮรา]] [[เกาะซรัมเซรัม]] [[เกาะบูรู]] [[เกาะอัมบน]] [[เกาะเตอร์นาตีเตอร์นาเต]] [[เกาะตีโดเร]] [[หมู่เกาะอารู]] [[หมู่เกาะไก]]
| area = 74,505
| highest mount = [[ยอดเขาบีไนยา|บีไนยา]]
| elevation = 3,027
| country = {{flagicon|Indonesia}} [[ประเทศอินโดนีเซีย]]
| country admin divisions title = จังหวัด<br />(เมืองหลัก)
| country admin divisions = [[จังหวัดมาลูกู|มาลูกู]] (อัมบนซิตีอัมบน)<br />[[จังหวัดมาลูกูเหนือ|มาลูกูเหนือ]] (เตอร์นาตีเตอร์นาเต)
| country largest city =
| country largest city area =
บรรทัด 25:
'''หมู่เกาะโมลุกกะ''' ({{lang-en|Moluccas}}) หรือ '''หมู่เกาะมาลูกู''' ({{lang|en|Maluku Islands}}) เป็นหมู่เกาะใน[[ประเทศอินโดนีเซีย]] และเป็นส่วนหนึ่งของ[[กลุ่มเกาะมลายู]] ตั้งอยู่บนแผ่นเปลือกโลกออสเตรเลีย ทางด้านตะวันออกของ[[เกาะซูลาเวซี]] (เซเลบีส) ทางด้านตะวันตกของ[[เกาะนิวกินี]] และทางเหนือของ[[ติมอร์]] ในอดีตนั้น ชาวจีนและชาวยุโรปเรียกหมู่เกาะนี้ว่า ''หมู่เกาะเครื่องเทศ''
 
พื้นที่ส่วนใหญ่ของเกาะเป็นภูเขา บางส่วนยังเป็นภูเขาไฟที่ยังคุกรุ่นอยู่ และมีสภาพภูมิอากาศที่ชื้น พืชพรรณอุดมสมบูรณ์ แม้จะอยู่บนเกาะที่เล็ก แคบ และล้อมรอบด้วยทะเล อาทิ [[ป่าดิบชื้น|ป่าฝน]] [[สาคู]] [[ข้าว]] และ[[เครื่องเทศ]]ต่าง ๆ (เช่น [[ลูกจันทน์เทศ]] [[กานพลู]] และ[[ดอกจันทน์เทศ]]) ถึงแม้ว่า[[เมลานีเซีย|ชาวเมลานีเซียนนีเซีย]]จะเป็นประชากรส่วนใหญ่แต่เดิมโดยเฉพาะบนเกาะบันดา แต่ก็ถูกสังหารในช่วงศตวรรษที่ 17 การอพยพเข้ามาของชาวมลายูในช่วงต้นของศตวรรษที่ 20 ในช่วงที่[[ชาวดัตช์]]ปกครองอยู่ และต่อเนื่องมาจนถึงยุคที่เป็น[[ประเทศอินโดนีเซีย]]แล้ว
 
ในทางการเมือง หมู่เกาะโมลุกกะเป็นจังหวัดหนึ่งในอินโดนีเซียตั้งแต่ปี [[พ.ศ. 2493]] ถึงปี [[พ.ศ. 2542]] มาลูกูเหนือและฮัลมาเฮรากลางถูกแยกออกเป็นอีกจังหวัดหนึ่ง ดังนั้น หมู่เกาะนี้จึงถูกแบ่งออกเป็น 2 จังหวัด คือ มาลูกู (Maluku) และมาลูกูเหนือ (North Maluku) ระหว่างปี [[พ.ศ. 2542|2542]] ถึง [[พ.ศ. 2545|2545]] เป็นช่วงที่เกิดความขัดแย้งระหว่างชาว[[มุสลิม]]กับชาว[[คริสต์ศาสนิกชน|คริสต์]] แต่ก็เพิ่งกลับมาสงบสุขเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา
บรรทัด 34:
== ประวัติ ==
=== ประวัติช่วงต้น ===
หลักฐานทาง[[โบราณคดี]]ยุคแรกของเกี่ยวกับการครอบครองดินแดนของมนุษย์เก่าแก่ราว 32,000 ปี แต่หลักฐานเกี่ยวกับการตั้งรกรากที่เก่าแก่กว่าใน[[ออสเตรเลีย]] บ่งชี้ว่ามาลูกูมีผู้มาเยือนก่อนหน้านั้น หลักฐานของความสัมพันธ์ทางการค้าระยะไกลที่เพิ่มขึ้น และการครอบครองเกาะต่างๆต่าง ๆ ที่มากครั้งขึ้นนั้นเริ่มต้นขึ้นเมื่อประมาณหมื่นถึงหมื่นห้าพันปีหลังจากนั้น ลูกปัดหินออนิกซ์ (Onyx) และข้อปล้องที่ทำด้วยเงินซึ่งใช้แทน[[เงินตรา]]ในแถบอินเดียราว 200 ปีก่อนคริสตกาลถูกขุดพบในบางเกาะ นอกจากนี้ ภาษาท้องถิ่นมีรากของคำมาจาก[[ภาษามลายู]]ในคำที่แปลว่า "แร่เงิน" ขัดแย้งกับคำที่ใช้ในสังคมชาวเมลานีเซียนซึ่งมีที่มาจากภาษาจีน การค้าท้องถิ่นกับจีนจึงน่าจะเกิดขึ้นในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 5 ถึง 6
 
โมลุกกะเป็นสังคมที่เกิดจากหลากเชื้อชาติและภาษา ที่ซึ่งพ่อค้าเครื่องเทศจากหลายภูมิภาคเข้ามาอาศัยตั้งรกราก รวมทั้งพ่อค้าชาว[[อาหรับ]]และจีนที่มาเยือนและใช้ชีวิตในดินแดนแถบนี้
บรรทัด 40:
=== ชาวโปรตุเกส ===
==== การเข้ามาของชาวโปรตุเกส ====
หลังจากการได้รับชัยชนะของชาวโปรตุเกสเหนือมะละกาในเดือนสิงหาคม [[พ.ศ. 2054]] [[อาฟงซู ดือ อัลบูเกร์กือ]] (Afonso de Albuquerque) ได้รู้จักเส้นทางสู่เกาะบันดาและเกาะเครื่องเทศอื่น ๆ และส่ง 3 คณะสำรวจภายใต้การนำของ[[อังตอนีอูนียู ดือ อาเบรว]] (Antonio de Abreu) [[ซีเมา อาฟงซู บีซีกูดู]] (Simão Affonso Bisigudo) และ[[ฟรังซิชกู เซเราซือเรา]] (Francisco Serrão) ในระหว่างเดินทางกลับ เซร์ซือเราประสบเหตุเรือแตกที่เกาะฮีตู ในปี พ.ศ. 2055 ที่นั่น เขาได้ตั้งตนเป็นประมุขปกครองท้องถิ่น และอวดอ้างความสามารถทางการสงครามของตนเอง ประมุขของเกาะข้างเคียงอย่างเตอร์นาตี (Ternate) [[เตอร์นาเต]]และ[[ตีโดเร (Tidore) ]]ต่างก็ให้ความช่วยเหลือ และยอมให้เข้ามาในอาณาเขตในฐานะผู้ซื้ออาหารและเครื่องเทศ ในระหว่างที่การค้าเครื่องเทศสงบลงชั่วคราว เพราะการกระจัดกระจายของนักเดินเรือชาวชวาและมลายูหลังการต่อสู้ในแถบ[[มะละกา]]เมื่อปี [[พ.ศ. 2054]] การค้าในเอเชียก็กลับฟื้นตัวขึ้นมาใหม่ และชาวโปรตุเกสก็ไม่เคยมีอำนาจเหนือการค้าได้เลย
 
==== เกาะเตอร์นาตีเตอร์นาเต ====
ในการเป็นพันธมิตรกับเตอร์นาตีเตอร์นาเตนั้น (Ternate) นั้น เซซือเราได้สร้างป้อมปราการบนเกาะขึ้น และเป็นหัวหน้าของทหารโปรตุเกสภายใต้อำนาจของหนึ่งในสองสุลต่านผู้ขัดแย้งกันเกี่ยวกับการค้าเครื่องเทศ หมู่เกาะแห่งนี้กลายเป็นเมืองหน้าด่านที่ห่างไกลจากยุโรปที่เต็มไปด้วยอันตรายและความโลภ ที่ซึ่งพฤติกรรมน่าสังเวชของโปรตุเกส ประกอบกับความพยายามอันอ่อนแรงของชาวคริสต์ ส่งผลเป็นความสัมพันธ์ที่ตึงเครียดกับประมุขชาวมุสลิมแห่งเกาะเตอร์นาตีเตอร์นาเต เซร์เราสนับสนุนซือเราสนับสนุน[[เฟอร์ดินันด์ มาเจลลัน|มาเจลลัน]]ให้ร่วมมือกับเขาในโมลุกกะ และให้ข้อมูลการสำรวจเกี่ยวกับเกาะเครื่องเทศ อย่างไรก็ตาม ทั้งเซร์ซือเราและมาเจลลันต่างก็เสียชีวิตก่อนที่จะได้พบกัน ในปี [[พ.ศ. 2078]] กษัตริย์ตาบารีจี (Tabariji) ถูกขับไล่จากราชสมบัติและถูกส่งไปยัง[[กัว (Goa) ]]ที่อินเดียโดยโปรตุเกส เขาเป็นผู้เปลี่ยนแปลงศาสนาคริสต์และเปลี่ยนชื่อตัวเองเป็น ดอม มานูเอล หลังประกาศความบริสุทธิ์จากข้อกล่าวหา เขาถูกส่งกลับไปครองบัลลังก์อีกครั้ง อย่างไรก็ตาม เขาเสียชีวิตในระหว่างเดินทางไปมะละกาในปี [[พ.ศ. 2088]] เขายกเกาะอัมบน (Ambon) อัมบนให้แก่ฌูร์เดา ดือ ไฟรตัช (Jordao de Freitas) [[ชาวโปรตุเกส]] หลังชาวโปรตุเกสก่อเหตุฆาตกรรมสุลต่านไฮรัน ชาวเตอร์นาตีเตอร์นาเตก็ขับไล่ชาวโปรตุเกสได้สำเร็จในปี [[พ.ศ. 2118]] หลังรุกเร้าขับไล่อยู่นาน 5 ปี
 
==== เกาะอัมบน ====
โปรตุเกสขึ้นเกาะเกาะอัมบน (Ambon) อัมบนครั้งแรกในปี [[พ.ศ. 2056]] แต่เกาะนี้ได้กลายเป็นศูนย์กลางทางกิจกรรมของชาวโปรตุเกสแห่งใหม่ในมาลูกู หลังจากถูกขับไล่ออกจากเตอร์นาตีเตอร์นาเต กองกำลังยุโรปอ่อนแอลงในพื้นที่แถบนี้ ขณะที่เตอร์นาตีเตอร์นาเตกำลังขยายตัว ชาวมุสลิมและรัฐที่ต่อต้านโปรตุเกสภายใต้การปกครองของสุลต่านบาบอัลลาห์และบุตรชาย สุลานซาอิด อย่างไรก็ดี โปรตุเกสในอัมบนยังคงถูกจู่โจมโดยชาวมุสลิมพื้นเมืองบนชายฝั่งทิศเหนือของเกาะ โดยเฉพาะเกาะฮีตู ซึ่งมีการเชื่อมโยงกันทางการค้าและศาสนากับเมืองท่าใหญ่ ๆ บนชายฝั่งด้านเหนือของชวา ที่จริง ชาวโปรตุเกสไม่เคยจัดการใด ๆ ที่จะควบคุมการค้าเครื่องเทศท้องถิ่น และล้มเหลวในการสร้างอำนาจเหนือเกาะบันดาที่ใกล้จะเป็นศูนย์กลางการผลิตลูกจันทน์เทศ
 
สเปนบุกเข้าครอบครองเกาะเตอร์นาตีเตอร์นาเตและเกาะตีโดเร มิชชันนารีและนักบวช[[โรมันคาทอลิก]] [[ฟรันซิส เซเวียร์]] (Francis Xavier) ทำงานในมาลูกูในช่วงปี [[พ.ศ. 2089]]-[[พ.ศ. 2090|2090]] ในหมู่ประชาชนของเกาะอัมบน เตอร์นาตีเตอร์นาเต และโมโรไต (หรือเกาะโมโร) และตั้งกองทุนสำหรับผู้สอนศาสนาที่นั่น หลังการจากมาลูกูของเขา มีชาว[[คาทอลิก]] 10,000 คนในช่วงทศวรรษที่ พ.ศ. 2103 ส่วนใหญ่อยู่ในเกาะอัมบน จนเมื่อถึงช่วงทศวรรษที่ พ.ศ. 2133 ชาวคาทอลิกก็เพิ่มขึ้นเป็น 50,000–60,000 คน แม้ว่าชนส่วนใหญ่ยังคงเป็นมุสลิมอยู่ แต่ก็เกิดสังคมชาวคริสต์ขึ้นแล้วในอินโดนีเซียตะวันออก
 
=== ชาวดัตช์ ===
ชาว[[ดัตช์]]เข้ามาในปี [[พ.ศ. 2142]] และแสดงความไม่พอใจที่โปรตุเกสพยายามจะถือเอกสิทธิ์ทางด้านการค้า หลังจากชาวอัมบนช่วยเหลือชาวดัตช์ในการสร้างป้อมถาวรที่ฮีตูลาร์นา (Hitu Larna) โปรตุเกสก็เริ่มแผนแก้แค้นชาวเกาะอัมบน หลังปี [[พ.ศ. 2148]] เฟรเดอริก เฮาต์มัน (Frederik Houtman) กลายเป็นชาวดัตช์คนแรกที่เป็นข้าหลวงของอัมบน
 
[[บริษัทอินเดียตะวันออกของดัตช์]]ต้องพบกับอุปสรรคถึง 3 ทางด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็น[[โปรตุเกส]] การควบคุมประชากรพื้นเมือง และ[[สหราชอาณาจักร]] การนำเข้าโดยไม่เสียภาษีเป็นทางเลือกเดียวสำหรับการผูกขาดทางการค้าของ[[ยุโรป]] ในบรรดาเหตุการณ์ของช่วงศตวรรษที่ 17 ชาวเกาะบันดาพยายามจะค้าขายอย่างเสรีกับสหราชอาณาจักร การตอบสนองของบริษัทอินเดียตะวันออก ก็คือการสังหารประชากรพื้นเมืองของเกาะบันดา โดยการส่งผู้รอดชีวิตให้หนีไปเกาะอื่นและจัดตั้งแรงงานทาสขึ้น
 
แม้ว่าชนชาติอื่น ๆ จะเข้ามาตั้งรกรากบนเกาะบันดา แต่เกาะที่เหลือของมาลูกูก็ยังคงไม่วางใจการควบคุมของต่างชาติ และแม้ว่าหลังจากโปรตุเกสได้ตั้งสถานีการค้าแห่งใหม่ที่[[มาดากัสการ์]]แล้วก็ตาม ก็ยังคงมีการจลาจลภายในในปี [[พ.ศ. 2179]] และ [[พ.ศ. 2189]] มาลูกูเหนือถูกปกครองโดยผู้สำเร็จราชการชาวดัตช์แห่งเตอร์นาตีเตอร์นาเต และมากูลูใต้โดย "อัมบอยนา (Amboyna)" (อัมบน)
 
ในระหว่างที่[[ประเทศญี่ปุ่น|ญี่ปุ่น]]วุ่นวายอยู่กับ[[สงครามโลกครั้งที่ 2]] นั้น ชาวโมลุกกะหลบหนีขึ้นไปบนภูเขาและริเริ่มแผนการต่อต้านที่เป็นรู้จักในนาม South Moluccan Brigade เมื่อสงครามสิ้นสุดลง ผู้นำทางการเมืองของเกาะตกลงเจรจากับเนเธอร์แลนด์เป็นผลสำเร็จ เมื่อมีการถูกแทรกแซงโดยกองกำลังของอินโดนีเซีย ข้อตกลงการประชุมโต๊ะกลม (Round Table Conference Agreements) ก็ได้รับการเซ็นสัญญาขึ้นในปี [[พ.ศ. 2492]] เพื่อถ่ายโอนมาลูกูไปให้กับอินโดนีเซีย ข้อตกลงอนุญาตให้สิทธิโมลุกกะที่จะมีอำนาจอธิปไตยของตนเองได้
 
=== เมื่ออินโดนีเซียได้รับเอกราช ===
หลังการประกาศเอกราชของ[[สาธารณรัฐอินโดนีเซีย]]ในปี [[พ.ศ. 2493]] ได้มีการความต้องการแยกตัวออกจากสาธารณรัฐอินโดนีเซียโดยจัดตั้ง[[สาธารณรัฐมาลูกูใต้]]หรือสาธารณรัฐโมลุกกะใต้ (Maluku Selatan) และต้องการแยกตัวออกจากสาธารณรัฐอินโดนีเซีย]] ความเคลื่อนไหวดังกล่าวอยู่ภายใต้การนำของ Ch. Soumokil (อดีตอัยการสูงสุดของรัฐอินโดนีเซียตะวันออก) และได้รับการสนับสนุนโดยสมาชิกชาวโมลุกกะของกองกำลังพิเศษของเนเธอร์แลนด์ การขาดแคลนการสนับสนุนจากท้องถิ่น การเคลื่อนไหวดังกล่าวจึงถูกทำลายโดยกองทหารอินโดนีเซียและโดยข้อตกลงพิเศษกับกองกำลังของเนเธอร์แลนด์ที่ถูกย้ายกลับประเทศ การเริ่มต้นใหม่ของการย้ายถิ่นฐานในอินโดนีเซียของประชากรชาวชวาไปยังเกาะรอบนอก (รวมถึงมาลูกู) ที่เกิดขึ้นในช่วงทศวรรษที่ พ.ศ. 2503 ถูกเชื่อว่าทำให้เอกราชและประเด็นทางศาสนา-การเมืองถูกสั่นคลอน เกิดมีความรุนแรงทางชนชาติบนเกาะต่าง ๆ และการก่อกบฏโดยกลุ่มรัฐบาลพลัดถิ่นของโมลุกกะใต้ตั้งแต่นั้นมา
 
มาลูกูเป็นหนึ่งในจังหวัดแรก ๆ ของอินโดนีเซีย ได้รับการประกาศในปี [[พ.ศ. 2488]] จนกระทั่งปี พ.ศ. 2542 เมื่อมาลูกูเหนือ (Maluku Utara) ลูกูเหนือและฮัลมาเฮราเตองะฮ์รากลาง (Halmahera Tengah) ถูกแยกเป็นจังหวัดมาลูกูเหนือ เมืองหลวงเมืองหลักคือเตอร์นาตี (Ternate) เตอร์นาเตบนเกาะเล็กทางตะวันตกของเกาะใหญ่อย่างเกาะฮัลมาเฮรา (Halmahera) เมืองหลวงเมืองหลักของจังหวัดมาลูกูส่วนที่เหลือ คือ อัมบนซิตี (Ambon City)อัมบน
 
สถานการณ์ของมาลูกูยากที่จะคาดการณ์ได้ เมื่อความขัดแย้งทางศาสนาเกิดระเบิดขึ้นในจังหวัดเมื่อเดือนมกราคมของปี พ.ศ. 2542 ช่วงเวลา 18 เดือนถัดมากลายเป็นเดือนแห่งการต่อสู้ระหว่างกลุ่มมุสลิมพื้นเมืองกลุ่มใหญ่กับกลุ่ม[[คริสต์ศาสนิกชน]] บ้านเรือนหลายพันหลังถูกทำลาย การขับไล่ประชาชนราว 500,000 คน ผู้คนล้มตายไปเป็นหลักพัน และการแยกจากกันอย่างสิ้นเชิงของชาวมุสลิมและชาวคริสต์ 12 เดือนถัดมา ยังคงมีความรุนแรงเกิดขึ้นเป็นระยะ ๆ ซึ่งพบว่ามีการวางเป้าหมายและวางแผนการล่วงหน้าเอาไว้ก่อน โดยสร้างให้เกิดความระแวงสงสัยในระดับสูงและสร้างให้ผู้คนเกิดความแตกแยกทางศาสนา ทั้งที่มีการเจรจาตกลงและเซ็นสัญญาสงบศึกหลายครั้งในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2545 ความตึงเครียดในอัมบนก็ยังคงมีอยู่จนถึงปลายปี 2002 เมื่อการผสมผสานระหว่างกลุ่มที่เคยเป็นศัตรูกันนำไปสู่สันติภาพที่มีมากขึ้นเรื่อย ๆ
 
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
{{คอมมอนส์-หมวดหมู่|Maluku Islands|หมู่เกาะโมลุกกะ}}
* [http://lucy.ukc.ac.uk/Rainforest/mol_Intro.html Deforestation in the Moluccas]
* [http://www.colonialvoyage.com/spainmoluccas.html The Spanish presence in the Moluccas: Ternate and Tidore]