ผลต่างระหว่างรุ่นของ "โปรเตสแตนต์"

ในคริสต์ศตวรรษที่ 16 ศิษย์ของ[[มาร์ติน ลูเทอร์]] ได้ตั้งคริสตจักรอิแวนเจลิคัลแห่งเยอรมนีและสแกนดิเนเวียขึ้น ส่วน[[คริสตจักรปฏิรูป]]ใน[[ประเทศฮังการี]] [[สวิตเซอร์แลนด์]] [[สกอตแลนด์]] และ[[ฝรั่งเศส]] ตั้งขึ้นโดย[[ฌ็อง กาลแว็ง]] และนักปฏิรูปศาสนาคนอื่น ๆ เช่น [[ฮุลดริช สวิงลีซวิงลี]] นอกจากนี้ยังมีจอห์น น็อกซ์ ที่ตั้ง[[คริสตจักรปฏิรูปในฮังการี]]ขึ้น ในประเทศอังกฤษการปฏิรูปศาสนานำโดย[[คริสตจักรแห่งอังกฤษ]] และยังมี[[การปฏิรูปศาสนาฝ่ายโปรเตสแตนต์|ขบวนการปฏิรูปศาสนา]]อีกหลายกลุ่มเกิดขึ้นทั่ว[[ยุโรปภาคพื้นทวีป]] เช่น [[การปฏิรูปแบบรุนแรง]] ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของกลุ่ม[[อนาแบ๊บติสต์]] โมราเวียน และขวนการไพเอทิสต์อื่น ๆ

จนเดือนตุลาคม ค.ศ. 1517 ลูเทอร์ได้นำประกาศที่เรียกว่า ''”ญัตติ 95 เรื่อง”'' (The 95 Theses) ไปปิดไว้ที่ประตู้หน้าโบสถ์เมืองวิทเทนแบร์ก ซึ่งมีเนื้อหาประณามการขายใบไถ่บาปของสมเด็จพระสันตะปาปา และการกระทำที่เหลวแหลกอื่น ๆ ความคิดของลูเทอร์ได้รับการสนับสนุนจากมหาชนเยอรมันเป็นจำนวนมาก แล้วแพร่หลายออกไปทั่ว[[ทวีปโรป]]ยุโรป

หลังจากการประท้วงดังกล่าวได้ทำให้เกิดคลื่นกระแสการปฏิรูปศาสนาในยุโรปขยายออกไป เริ่มจากในเยอรมนีโดยลูเทอร์ ไป[[ประเทศสวิสเซอร์แลนด์|สวิสเซอร์แลนด์]]โดย[[อูลริคฮุลดริช สวิงกลิซวิงลี]] (Ulrich Zwingli ค.ศ. 1484-1531), ใน[[ประเทศฝรั่งเศส|ฝรั่งเศส]]โดย[[จอห์น คาลวิน]] (John Calvin ค.ศ. 1509-1564) และกลายเป็น[[ลัทธิคาลวิน]] (Calvinism) ซึ่งแพร่หลายอย่างรวดเร็วไปยัง[[ประเทศเนเธอร์แลนด์|เนเธอร์แลนด์]] [[ประเทศเบลเยียม|เบลเยียม]] [[ประเทศฮังการี|ฮังการี]] [[สกอตแลนด์]] และ[[ประเทศโปแลนด์|โปแลนด์]] ใน[[ประเทศอังกฤษ]] พระเจ้าเฮนรีที่ 8 (ค.ศ. 1509-1547) ซึ่งประสงค์จะหย่าจากพระมเหสีเพื่อจะอภิเษกสมรสกับคนใหม่ เพราะคนเดิมไม่สามารถมีพระโอรสเพื่อสืบราชบัลลังก์ แต่พระสันตะปาปาไม่อนุญาตให้หย่า อังกฤษจึงแยกจากโรมนับแต่นั้นโดยตั้งองค์การขึ้นมาใหม่เรียกว่า ”[[คริสตจักรแห่งอังกฤษ]]” (Church of England) ซึ่งพระองค์ทรงดำรงตำแหน่งประมุขเสียเอง ซึ่งนิกาย[[แองกลิคัน]]นี้ยังคงรักษาหลักสำคัญบางประการของคาทอลิกไว้เพียงแต่ไม่ยอมรับอำนาจการปกครองของสันตะปาปาเท่านั้น

นิกาย[[แบปทิสต์]] (Baptist) เริ่มมาจาก กลุ่มหนึ่งของ[[พิวริตินพิวริตัน]]ในอังกฤษ ที่แยกตัวจากคริสตจักรแห่งอังกฤษ ต่อมาได้ขยายไปยังประเทศ[[เนเธอร์แลนด์]] และ[[สหรัฐอเมริกา]] เน้นว่าความรอดเป็นของส่วนบุคคล จึงควรให้บัพติศมาแก่ผู้ที่สามารถตัดสินใจด้วยตนเองได้เท่านั้น ฉะนั้นจึงไม่เห็นด้วยกับการให้บัพติศมาแก่เด็ก เป็นแบบจุ่มทั้งตัวลงไป โดยอ้างจากรากภาษาเดิมของคำว่า แบ๊บติสต์ แปลว่า การฝังลงไป เป็นเครื่องหมายของการฝังชีวิตเก่าขึ้นจากน้ำ หรือ การเป็นขึ้นมาใหม่ กลุ่มนี้มีพระคัมภีร์เป็นมาตรฐานความเชื่อ และการดำเนินชีวิต ให้ความสำคัญด้านสัมพันธภาพสมาชิก

คณะเควกเกอร์ (Quaker) เกิดในอังกฤษ โดย[[ยอร์ชจอร์จ ฟอกซ์]] (George Fox ค.ศ. 1624 - 1691) แต่แพร่หลายในอเมริกาโดย [[วิลเลี่ยม เพน]] (William Penn ค.ศ. 1644-1718) โดยเฉพาะใน[[รัฐเพนซิลเวเนีย]] ซึ่งเป็นดินแดนแห่งแรกที่เพนได้มาตั้งรกรากและทำการเผยแพร่ศาสนา นิกายนี้ต้องการรื้อฟื้นศาสนาคริสต์แบบดั้งเดิม จึงเน้นประสบการณ์ตรงในการเข้าถึงพระเจ้า โดยใช้แสงสว่างที่เกิดขึ้นภายใน (Inner Light)