ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เรอเน เดการ์ต"

| image_caption = เรอเน่เน เดส์การ์ตส์เดการ์ต

| name = เรอเน่เน เดส์การ์ตส์เดการ์ต

| birth = [[31 มีนาคม]], [[พ.ศ. 2139]]
| birth_place = ([[ลาแอย็องตูแรน]] [(ปัจจุบันคือเดส์การ์ตส์]เดการ์ต), [[จังหวัดแอ็งเดรลัวร์]], [[ประเทศฝรั่งเศส]])

| death = [[11 กุมภาพันธ์]], [[พ.ศ. 2193]]
| death_place = ([[สตอกโฮล์ม]], [[ประเทศสวีเดน]])

| influences = [[เพลโต]], [[อริสโตเติล]], [[อิบุน อัล-ฮัยษาม]], [[อิบุน รัชด์]], [[อวิเซนนา]], [[แอนเซล์มแห่งแคนเทอร์เบอรี|แอนเซล์ม]], [[โทมัส อควีนาส|อควีนาส]], [[William of Ockham|Ockham]], [[Francisco Suárez|Suarez]], [[Marin Mersenne|Mersenne]], [[Sextus Empiricus]], [[Michelมีแชล deเดอ Montaigneมงตาญ]]

| influenced = [[บารุค สปิโนซา]], [[โทมัส ฮอบส์]], [[Antoine Arnauld|Arnauld]], [[Nicolas Malebranche|Malebranche]], [[แบลซ ปัสกาล|ปัสกาล]], [[จอห์น ล็อก]], [[กอทท์ฟรีด วิลเฮล์ม ไลบ์นิซ|ไลบ์นิซ]], [[Henry More|More]], [[อิมมานูเอล คานต์|คานต์]], [[Edmundเอ็ดมุนด์ Husserlฮุสเซิร์ล|Husserlฮุสเซิร์ล]], [[โนม ชัมสกี]], [[อีมิล เดอร์ไคหม์]]

}}'''เรอเน่เน เดส์การ์ตส์เดการ์ต''' ({{lang-fr|René Descartes}}) เป็นทั้ง[[นักปรัชญา]]และ[[นักคณิตศาสตร์]] นอกจากที่เขาเป็นผู้ที่บุกเบิกปรัชญาสมัยใหม่ เขายังเป็นผู้คิดค้น[[ระบบพิกัดแบบคาร์ทีเซียน]]ซึ่งเป็นรากฐานของการพัฒนาด้าน[[แคลคูลัส]]ต่อมา

เดการ์ตส์ การ์ตได้รับการยกย่องให้เป็นบุคคลที่สำคัญที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์ตะวันตกสมัยใหม่ แนวคิดของเขามีผลต่อนักคิดร่วมสมัยไปถึงนักปรัชญารุ่นต่อ ๆ มา โดยรวมเรียกว่าปรัชญากลุ่ม[[เหตุผลนิยม]] ([[:en:rationalism|rationalism]]) ซึ่งเป็นแนวคิดปรัชญาหลักในยุโรปสมัยศตวรรษที่ 17 และ 18.

เดส์การ์ตส์เกิดที่เดการ์ตเกิดที่[[ประเทศฝรั่งเศส]] เขาสำเร็จการศึกษาด้านกฎหมายในปี [[ค.ศ. 1616]] แม้ว่าต่อมาเขาจะไม่ได้ประกอบอาชีพเป็นนักกฎหมายแต่อย่างใด ในปี [[ค.ศ. 1618]] เขาเริ่มทำงานให้กับเจ้าชายมัวริสแห่งนาซอ ผู้นำของกลุ่มจังหวัดของฮอลแลนด์ในขณะนั้น ด้วยความหวังว่าจะเอาดีในสายการทหาร และที่นั่นเองที่เขาได้พบกับ [[ไอแซค บีคแมน]] และได้แต่งเพลงชื่อว่า ''[[:en:Compendium Musicae|Compendium Musicae]]''

ในปี [[ค.ศ. 1619]] (พ.ศ. 2162) เขาได้เดินทางไปยัง[[ประเทศเยอรมนี]] และในวันที่ 10 พฤศจิกายน ในปีนี้เองที่เขาได้มองเห็นแนวคิดใหม่ของคณิตศาสตร์และระบบทางวิทยาศาสตร์ จากนั้นในปี ค.ศ. 1622 เขาได้เดินทางกลับไปยังฝรั่งเศส ในปี ค.ศ. 1627 เดส์การ์ตส์เดการ์ตได้อยู่ในเหตุการณ์ยึดเมืองลาโรแชล ([[:en:La Rochelle|La Rochelle]]) ที่นำโดยบาทหลวงรีชลีเยอ ([[:en:Richelieu|Richelieu]])

ในปี ค.ศ. 1628 เขาได้แต่ง ''[[Rules for the Direction of the Mind]]'' และได้ย้ายไปอยู่ที่[[ประเทศเนเธอร์แลนด์|ประเทศฮอลแลนด์]] ซึ่งเป็นที่เขาพำนักอยู่จนถึงปี ค.ศ. 1649 ในปี ค.ศ. 1629 เขาได้เริ่มงานเขียนชื่อ ''[[:en:The World (Descartes)|The World]]'' อย่างไรก็ตามเขาไม่ได้จัดพิมพ์ผลงานชิ้นนี้ เนื่องจากทราบข่าวการตัดสินคดีของ[[กาลิเลโอ]]ที่มีขึ้นในปี ค.ศ. 1633 เขาได้มีลูกสาวในปี ค.ศ. 1635 อย่างไรก็ตามเธอได้เสียชีวิตลงในอีก 5 ปีถัดมา

เขาได้ตีพิมพ์ ''[[:en:Discourse on Method|Discourse on Method]]'', พร้อมด้วย ''Optics'', ''Meteorology'' andและ ''Geometry'' ในปี ค.ศ. 1637 จากนั้นในปี ค.ศ. 1641 (พ.ศ. 2184) หนังสือชื่อ ''[[การครุ่นคิดเกี่ยวกับปรัชญาที่หนึ่ง]]'' (''[[:en:Meditations on First Philosophy|Meditations on First Philosophy]]'') ก็ได้ถูกจัดพิมพ์ขึ้นพร้อมด้วยบทความรวมข้อโต้เถียงและคำตอบส่วนแรกที่มี 6 ชุด ในปี 1642 ''Meditations'' ฉบับพิมพ์ครั้งที่สองก็ได้รับการจัดพิมพ์พร้อมด้วยบทความรวมข้อโต้เถียงทั้งหมด 7 ชุด

ในปี ค.ศ. 1643 ระบบคิดทางปรัชญาของเขาถูกประณามที่มหาวิทยาลัยแห่งอูเทรช และเขาได้เริ่มเขียนติดต่อกับพระนางเจ้าอลิซาเบทแห่งโบฮีเมีย ([[:en:Elizabeth of Bohemia|Princess Elizabeth]]) เดส์การ์ตส์พิมพ์เดการ์ตพิมพ์ ''[[:en:Principles of Philosophy|Principles of Philosophy]]'' และเดินทางไปยังฝรั่งเศสในปี ค.ศ. 1644 และในปี ค.ศ. 1647 ได้รับรางวัลเป็นค่าใช้จ่ายรายเดือนโดยพระราชาแห่งฝรั่งเศส หลังจากนั้นเขาก็ได้พิมพ์หนังสืออีกหลายเล่มเช่น ''[[:en:Comments on a Certain Broadsheet|Comments on a Certain Broadsheet]]'' ''[[:en:The Description of the Human Body|The Description of the Human Body]]'' และ ''[[:en:Conversation with Burman|Conversation with Burman]]''. ในปี ค.ศ. 1649 เขาได้เดินทางไป[[ประเทศสวีเดน]] ภายใต้คำเชิญของพระนางเจ้าคริสตินา ([[:en:Queen Christina|Queen Christina]]) และในปีนั้นหนังสือ ''[[:en:Passions of the Soul|Passions of the Soul]]'' ที่อุทิศแด่พระนางเจ้าอลิซาเบทแห่งโบฮีเมียได้รับการจัดพิมพ์ขึ้น

เรอเน่เน เดส์การ์ตส์เดการ์ตเสียชีวิตเนื่องจาก[[นิวโมเนียปอดบวม]]ในวันที่ 11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1650 (พ.ศ. 2193) ที่[[สตอกโฮล์ม|กรุงสตอกโฮล์ม]] ประเทศสวีเดน เนื่องจากเขาเป็นชาวแคทอลิกในประเทศโปรเตสแตนต์ ศพของเขาจึงถูกฝังที่สุสานสำหรับทารกที่ไม่ได้ผ่านพิธีรับศีล หลังจากนั้นศพของเขาบางส่วนถูกนำไปประกอบพิธีที่ฝรั่งเศส และในช่วง[[การปฏิวัติฝรั่งเศส|ปฏิวัติฝรั่งเศส]]ศพของเขาก็ถูกย้ายไปฝังที่พาเทนอลในปารีส ร่วมกับนักคิดชาวฝรั่งเศสผู้ยิ่งใหญ่ท่านอื่น ๆ เมืองเกิดของเขาได้รับการเปลี่ยนชื่อเป็น ''La Haye - Descartes''

เดส์การ์ตส์เดการ์ตได้รับการยกย่องว่าเป็นนักคิด "แห่งยุคสมัยใหม่" คนแรก เนื่องจากเป็นผู้วางรากฐานทางปรัชญาให้กับ[[วิทยาศาสตร์ธรรมชาติ]] ในหนังสือ ''[[การครุ่นคิดเกี่ยวกับปรัชญาที่หนึ่ง]]'' (''[[:en:Meditations on First Philosophy|Meditations on First Philosophy]]'') เดส์การ์ตส์เดการ์ตพยายามหากลุ่มของหลักการที่สามารถเชื่อถือได้ว่าจริง '''โดยปราศจากข้อสงสัย''' เขาได้ใช้วิธีการที่เรียกว่า [[กังขาคติเชิงวิธีวิทยา]] ([[:en:Methodological Skepticism|Methodological Skepticism]]) กล่าวคือ เขาจะสงสัยกับทุก ๆ ความคิดที่สามารถจะสงสัยได้

เขายกตัวอย่างของการฝัน: {{คำพูด|ในความฝัน ประสาทสัมผัสต่าง ๆ ของเราอาจรับรู้อะไรได้เหมือนจริง แต่สิ่งที่เรารับรู้นั้นล้วนไม่มีอยู่จริง ดังนั้น เราจึงไม่สามารถรับประกันได้ว่าข้อมูลที่ได้จากประสาทสัมผัสนั้น เป็นสิ่งที่ต้องเป็นความจริง ไม่แน่ว่าอาจมี "ผู้จ้องทำลายที่ร้ายกาจ" ที่สามารถปิดบังเราจากการรับรู้ธรรมชาติที่แท้จริงของสรรพสิ่งได้ เมื่ออาจมีความเป็นไปได้เหล่านี้แล้ว จะเหลืออะไรบ้างที่เราสามารถเชื่อได้อย่างแท้จริง?}}

เดส์การ์ตส์เดการ์ตพบความเป็นไปได้เพียงข้อเดียว:
{{คำพูด|ถ้าฉันถูกหลอกได้ นั่นแปลว่า "ฉัน" จะต้องมีอยู่จริง วาทะที่โด่งดังของความคิดนี้คือ "''je pense donc je suis"'' (หรือ "เพราะฉันคิด ฉันจึงมีอยู่") }}
(คำพูดนี้ไม่ได้ถูกเขียนไว้ใน ''การครุ่นคิด'' แต่เขาได้เขียนไว้ในงานชิ้นก่อน ''Discourse on Method'')

ดังนั้น เขาจึงสรุปว่าเขาสามารถแน่ใจได้ว่าเขามีอยู่จริง แต่คำถามก็คือเขานั้นมีอยู่ในรูปแบบใด? การที่ประสาทสัมผัสบอกว่าเรามีร่างกายอยู่นั้น ก็ไม่ใช่สิ่งที่จริงแท้ดังที่เขาได้พิสูจน์มาแล้ว เดการ์ตส์สรุปที่จุดนี้ว่า เขาสามารถกล่าวได้แค่ว่าเขาเป็น 'อะไรบางสิ่งที่กำลังคิด' เท่านั้น การกำลังคิดนั้นเป็นแก่นสารที่แท้ของเขา เนื่องจากว่าเป็นสิ่งเดียวเท่านั้นที่อยู่เหนือการสงสัยใดๆใด ๆ ทั้งสิ้น

เขาอธิบายเพิ่มเติมเพื่อแสดงขีดจำกัดของประสาทสัมผัส โดยยกตัวอย่างของขี้ผึ้ง เขาพิจารณาชิ้นขี้ผึ้งชิ้นหนึ่ง ประสาทสัมผัสของเขาบอกให้ทราบถึงลักษณะต่าง ๆ ของขี้ผึ้งก้อนนั้น เช่นรูปร่าง ผิว ขนาด สี กลิ่น และอื่น ๆ อย่างไรก็ตามเมื่อเขานำขี้ผึ้งนั้นเข้าใกล้ไฟ ลักษณะต่าง ๆ เหล่านี้ก็เปลี่ยนแปลงไปโดยสิ้นเชิง แต่ก้อนขี้ผึ้งก้อนนี้อย่างไรก็เป็นก้อนเดิม แต่ว่าประสาทสัมผัสของเขานั้นบอกว่าลักษณะของมันไม่เหมือนเดิมแล้ว ดังนั้น การจะเข้าใจธรรมชาติของขี้ผึ้งได้นั้น เขาไม่สามารถใช้ประสาทสัมผัสได้ เขาจะต้องใช้จิต เขาสรุปว่า:

"''{{คำพูด|ดังนั้น สิ่งที่ฉันคิดว่าฉันเห็นด้วยตานั้น จริงแล้วฉันรู้มันโดยผ่านทางเครื่องมือสำหรับตัดสินใจ นั่นก็คือจิตของฉัน''"}}

[[นักคณิตศาสตร์]]ยกย่องเดการ์ตจากการค้นพบ[[เรขาคณิตวิเคราะห์]] ในยุคสมัยของเดการ์ตนั้น [[เรขาคณิต]]ซึ่งศึกษาเกี่ยวกับเส้นและรูปร่าง กับ[[พีชคณิต]]ที่ศึกษาเกี่ยวกับตัวเลข ถูกจัดว่าเป็นสาขาย่อยของคณิตศาสตร์ที่ไม่เกี่ยวข้องกันเลย เดการ์ตส์แสดงวิธีการแปลงปัญหาในเรขาคณิตมากมาย ให้เป็นปัญหาทางพีชคณิต โดยใช้[[ระบบพิกัดคาร์ทีเซียน]]ในการอธิบายปัญหา

ทฤษฎีของเดส์การ์ตส์เดการ์ตเป็นพื้นฐานของ[[แคลคูลัส]]ของ[[ไอแซก นิวตัน|นิวตัน]]และ[[กอทท์ฟรีด วิลเฮล์ม ไลบ์นิซ|ไลบ์นิซ]] ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของคณิตศาสตร์สมัยใหม่ ทั้ง ๆ ที่งานในส่วนนี้เดส์การ์ตส์เดการ์ตตั้งใจจะใช้เพื่อเป็นเพียงแค่ตัวอย่าง ในหนังสือ ''Discourse on Method'' เท่านั้น