ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เครื่องราชกกุธภัณฑ์ไทย"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ละเมิดลิขสิทธิ์ |
จัดระเบียบให้เรียบร้อย ป้ายระบุ: ผู้ใช้ใหม่เพิ่มลิงก์ไปยังเว็บอื่น การแก้ไขแบบเห็นภาพ |
||
บรรทัด 1:
=== “เครื่องราชกกุธภัณฑ์” คือเครื่องใช้ของพระมหากษัตริย์ อันเป็นเครื่องหมายที่แสดงถึงของใช้ที่เป็นเครื่องหมายความเป็นพระราชา ===
ตามคำภาษาบาลี ที่มาจากคำว่า กกุธ (เครื่องหมายความเป็นพระราชา) และคำว่า ภณฺฑ (ของใช้) โดยประกอบกันด้วยของ ๕ สิ่ง เรียกว่า “เบญจสิริราชกกุธภัณฑ์”
หมายถึงกกุธภัณฑ์ต่างๆ ที่ใช้ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระมหากษัตริย์แห่งประเทศไทยและพระราชพิธีที่สำคัญอื่นๆ เครื่องราชกกุธภัณฑ์แห่งแห่งประเทศไทย ระบุไว้ในอภิธานัปปทีปิกา คาถาที่ 358 ว่า พระขรรค์ ฉัตร อุณหิส ฉลองพระบาท วาลวีชนี คือ มีฉัตรแทนธารพระกร หรือเรียกรวมกันว่า "'''เบญจราชกกุธภัณฑ์'''"
กกุธภัณฑ์มีความสำคัญยิ่งเพราะเป็นเครื่องหมายแห่งความเป็นพระราชาธิบดี จึงเป็นสิ่งที่จะต้องนำขึ้นทูลเกล้าฯถวายในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
เครื่องราชกกุธภัณฑ์ประกอบด้วย
== '''[[พระมหาเศวตฉัตร]]''' หรือ '''[[นพปฎลมหาเศวตฉัตร]]''' (นพ=เก้า ปฎล=ชั้น เศวต=สีขาว) ==
เป็น[[ฉัตร]]ผ้าขาว 9 ชั้น มีระบาย 3 ชั้น ขลิบทอง แผ่ลวด และมียอด เป็นราชกกุธภัณฑ์ของพระมหากษัตริย์ที่สำคัญที่สุด มีที่ใช้คือ ปักที่พระแท่นราชอาสน์ราชบัลลังก์ กางกั้นเหนือพระแท่นที่บรรทม ปักพระยานมาศ และแขวนกางกั้นพระโกศทรงพระบรมศพ เป็นต้น แต่โบราณมาไทยถือเศวตฉัตร เป็นสิ่งสำคัญยิ่งกว่าสิ่งอื่นใด
เศวตฉัตร หมายถึง ความเป็นพระราชามหากษัตริย์ แต่เดิมในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกมิได้รวมเศวตฉัตรไว้ในเครื่องสิริราชกกุธภัณฑ์ เพราะมีขนาดใหญ่โต และปักไว้เหนือพระที่นั่งภัทรบิฐอยู่แล้ว จึงได้มีการถวายธารพระกรแทน เช่นเดียว กับมงกุฎของชาวยุโรป
ตามประเพณีของพราหมณ์แต่เดิม เป็นเศวตฉัตร 6 ชั้น อันหมายถึง สวรรค์ 6 ชั้น ตั้งแต่ชั้นจตุมหาราชิกาจนถึงชั้นปรนิมมิตวสวัตดี ความหมายของฉัตร 9 ชั้นที่ใช้ในปัจจุบันหมายถึง ผู้ที่ชนะทั้ง 8 ทิศ ชั้นล่างสุด
'''หมายถึงพระมหากษัตริย์ที่จะต้องทรงแบกภาระอันใหญ่หลวงในการดูแลประชาชนทั้ง 8 ทิศ'''
ปัจจุบัน มีพระมหาเศวตฉัตรแห่งรัชกาลปัจจุบัน อยู่จำนวน 7 องค์ อันได้แก่
1. [[พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท]] (ท้องพระโรงกลางเหนือพระที่นั่งพุดตานถม)
2. [[พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท]] (เหนือพระแท่นราชบัลลังก์ประดับมุก)
3. [[พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยมไหยสูรยพิมาน|พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย]] (เหนือพระแท่นราชบัลลังก์ เบื้องหน้าพระที่นั่งบุษบกมาลาฯ)
4. [[พระที่นั่งไพศาลทักษิณ]](เหนือพระที่นั่งอัฐทิศอุทุมพรราชอาสน์)
5. [[พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน]] (มี 2 องค์ คือ เหนือพระแท่นราชบรรจถรณ์)
6. [[พระที่นั่งอนันตสมาคม]] (ท้องพระโรงกลาง)
7. ...<!-- แต่ก่อนคาดว่าน่าจะมีข้อมูลมากกว่านี้ แต่ตอนนี้ถูกลบไป เราจึงได้ไปตามหาข้อมูลมาปะติดใหม่ ทำให้ข้อมูลไม่ครบถ้วนเท่าที่ควร -->
== '''[[พระมหาพิชัยมงกุฎ|พระมหาพิชัยมงกุฏ]]''' ==
เป็นพระมหามงกุฎทองคำลงยาประดับ สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธ-ยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทำด้วยทองคำลงยาประดับเพชร เฉพาะองค์พระมหามงกุฎซึ่งไม่รวมถึงพระจอน สูง 51 ซม. ถ้ารวมถึงพระจอนสูง 66 ซม. มีน้ำหนัก 7,300 กรัม
ครั้นถึงสมัยพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4 ทรงมีรับสั่งให้นำเพชรเม็ดใหญ่จากเมืองกัลกัตตา ประเทศอินเดียมาประดับไว้บนยอดพระมหาพิชัยมงกุฎ 1 เม็ด เป็นเพชรที่ซื้อมาจากอินเดีย และพระราชทานขนานนามเพชรเม็ดนี้ว่า “'''พระมหาวิเชียรมณี'''”
ความหมายของพระมหาพิชัยมงกุฎนี้ แสดงถึงยอดพระวิมานของพระอินทร์หรือเทพ '''ซึ่งมีความหมายว่าเป็นของหนัก เป็นพระราชภาระของพ่ออยู่หัว เพราะต้องทรงแบกรับความทุกข์ ความโศก และโรคภัยของประชาชนทั้งปวง'''
== '''[[พระแสงขรรค์ชัยศรี]]''' ==
เป็นพระขรรค์โบราณ '''สัญลักษณ์แห่งความกล้าหาญ''' เชื่อกันว่าเป็นพระราชศาสตราคู่บ้านคู่เมืองของเขมรสมัยพระเจ้าปทุมสุริยวงศ์ โดยจมอยู่ในทะเลสาบเมืองนครเสียมราฐมาเป็นเวลานานเท่าใดไม่มีใครทราบ ชาวประมงที่เมืองนั้นทอดแหขึ้นมาได้ องค์พระขรรค์ยังดี หาได้เกิดสนิมผุกร่อนเสียไปมากมาย ดังนั้นท่านเจ้าพระยาอภัยภูเบศร์ (แบน อภัยวงศ์) ผู้สำเร็จราชการเมืองพระตะบองและนครเสียมราฐ จึงให้พระยาพระเขมรเชิญเข้ามาทูลเกล้าฯ ถวายรัชกาลที่ 1 ในปี 2327 และโปรดเกล้าฯให้ช่างทำด้ามพระขรรค์หุ้มทองคำลงยาราชาวดีลายเทพนม ทำฝักหุ้มทองคำลงยาราชาวดีประดับมณีขึ้นด้วยฝีมืออันงดงามประณีต และโปรดเกล้าฯให้เชิญเป็นเครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเมื่อปี 2328
พระขรรค์หมายถึง '''พระสติปัญญาความรอบรู้ในการปกครองบ้านเมือง''' พระแสงองค์นี้มีประวัติอันเก่าแก่ เดิมตกจมอยู่ในทะเลสาบเขมร (Tonle sap) ที่เมืองเสียมราฐ (เสียมเรียบ) ประเทศกัมพูชา วันหนึ่ง ในปี พ.ศ. 2327 ชาวประมงได้ทอดแหแล้วเห็นพระขรรค์องค์นี้ ชาวประมงผู้นั้นจึงนำมาถวาย เจ้าพระยาอภัยภูเบศร์ (แบน) เจ้าเมืองเสียมราฐ และเจ้าเมืองเสียมราฐได้นำทูลเกล้าถวายพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก
เมื่อวันที่พระแสงองค์นี้มาถึงกรุงเทพมหานคร ได้เกิดฟ้าผ่าในพระนครถึง 7 แห่ง เช่นที่ ประตูวิเศษไชยศรีในพระราชฐานชั้นนอก และประตูพิมานไชยศรี ในพระราชฐานชั้นกลาง ซึ่งเป็นทางที่อัญเชิญ พระแสงองค์นี้ผ่านไป เพื่อเข้าไปในพระบรมมหาราชวัง
พระแสงขรรค์ชัยศรี เป็นพระแสงศาสตราวุธที่สำคัญที่สุด ในพระราชพิธีที่สำคัญ ได้แก่ [[พระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา]] และ [[พระราชพิธีบรมราชาภิเษก]]
องค์พระแสงขรรค์ชัยศรียาว 64.5 เซนติเมตร เมื่อประกอบด้ามแล้ว ยาว 69.8 เซนติเมตร หนัก 1.3 กิโลกรัม ยามเมื่อสวมฝักยาว 101 เซนติเมตร หนัก 1.9 กิโลกรัม
== '''[[วาลวีชนี]] ''' ==
ของเดิมที่สร้างขึ้นในรัชกาลที่ 1 เป็นพัดใบตาลแบบที่เรียกกันว่า พัชนีฝักมะขาม เป็นใบตาลปิดทอง ขอบขลิบทองคำ ด้ามก็ทำด้วยทองคำ ต่อมารัชกาลที่ 4 ทรงพระราชดำริว่า “วาลวิชนี” นั้นไม่ควรจะเป็นพัดใบตาล ควรจะเป็นเครื่องโบกปัดที่ทำด้วยขนจามรี เพราะวาลแปลว่าขนโคชนิดหนึ่ง ภาษาไทยเรียกว่าจามรี จึงโปรดเกล้าฯให้สร้างพระแส้จามรีขึ้นเป็นเครื่องราชกกุธภัณฑ์ และให้ใช้ควบคู่กันทั้งพัดใบตาลและพระแส้จามรี เรียกของสองสิ่งนี้รวมกันว่า “วาลวีชนี”
'''สัญลักษณ์แห่งการทรงบันดาลความอยู่เย็นเป็นสุข ปัดเป่าผองภัยให้สิ้นไปจากพสกนิกร''' เป็นเครื่องสิริราชกกุธภัณฑ์ประเภท'''ราชูปโภค'''
== '''[[ธารพระกร]] และ [[ฉลองพระบาท]]''' ==
=== '''[[ธารพระกร]] ''' ===
เป็นไม้ชัยพฤกษ์หุ้มทองคำตลอด ปลายสุดของธารพระกรทำเป็นส้อมสามง่ามเป็นรูปทรงมัน ลักษณะเหมือนกับไม้เท้าพระภิกษุ สำหรับใช้ในการชักมหาบังสุกุล ธารพระกรองค์นี้สร้างขึ้นเป็นเครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์ตั้งแต่รัชกาลที่ 1 ต่อมาในรัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯให้สร้างธารพระกรทองคำขึ้นใหม่อีกองค์หนึ่ง ลักษณะใกล้ไปทางพระแสงดาบยอดทำเป็นรูปเทวดาชักยอดออกจากองค์ธารพระกร แล้วกลายเป็นพระแสงเสน่า (เป็นมีดสำหรับขว้าง)
'''สัญลักษณ์แห่งปัญญา''' เป็นเครื่องสิริราชกกุธภัณฑ์ประเภทเครื่องราชูปโภค แต่เดิมเรียกว่า ธารพระกรชัยพฤกษ์
=== '''[[ฉลองพระบาท]]''' ===
เป็นฉลองพระบาทเชิงงอน ทำด้วยทองคำลงยาราชาวดีฝังเพชร สร้างขึ้นเป็นเครื่องราชเบญจราชกกุธภัณฑ์มาตั้งแต่ครั้งรัชกาลที่ 1 ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระราชครูพราหมณ์พิธีเป็นผู้สวมฉลองพระบาทนี้ถวาย
'''สัญลักษณ์แห่งการทรงไว้ซึ่งพระบรมเดชานุภาพในทุกหนทุกแห่ง''' – เป็นเครื่องสิริราชกกุธภัณฑ์ประเภทเครื่องราชูปโภค ทำด้วยทองคำลงยาราชาวดีฝังเพชร หนัก ๖๕๐ กรัม ทำมาจากเกือกแก้ว ที่หมายถึง ผืนแผ่นดินอันเป็นที่รองรับเขาพระสุเมรุ และเป็นที่อยู่อาศัยของอาณาประชาราษฎร์ทั่วทั้งแว่นแคว้น โดยที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเป็นเครื่องราชกกุธภัณฑ์ ตามแบบประเพณีอินเดียโบราณ
== ข้อมูลเพิ่มเติม ==
ในจดหมายเหตุบรมราชาภิเษก[[รัชกาลที่ 2]] มีทั้ง[[ฉัตร]]และ[[ธารพระกร]] [[พระแสงขรรค์]] [[พระแสงดาบ]] [[วาลวีชนี]] [[พระมหาพิชัยมงกุฎ]] และ[[ฉลองพระบาท]] รวมเป็น 7 สิ่ง
ในการระบุเครื่องเบญจสิริราชกกุธภัณฑ์นั้น มีว่าไว้สองแบบ คือ
==== แบบแรก ประกอบด้วย ====
๑. พระมหาพิชัยมงกุฏ
๒. พระแสงขรรค์ชัยศรี
๓. ธารพระกร
๔. วาลวิชนีและพระแส้
๕. ฉลองพระบาทเชิงงอน
==== แบบที่สอง ประกอบด้วย ====
๑. พระมหาเศวตฉัตร
๒. พระมหาพิชัยมงกุฏ
๓. พระแสงขรรค์ชัยศรี
๔. วาลวิชนีและพระแส้
๕. ฉลองพระบาทเชิงงอน
==== เครื่องสิริราชกกุธภัณฑ์เหล่านี้ พระมหาราชครูพิธีเป็นผู้ทูลเกล้าฯ ถวายสมเด็จพระมหากษัตริยาธิราช ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก โดยเรียงลำดับดังนี้ ====
1. พระมหาพิชัยมงกุฏ โดยทูลเกล้าฯ ถวายหลังที่ทรงรับพระปรมาภิไธยขนานนาม และทรงรับที่จะดำรงสิริราชสมบัติ
2. พระแสงขรรค์ชัยศรี
3. ธารพระกร
4. วาลวิชนีและพระแส้
5. ฉลองพระบาทเชิงงอน พระมหาราชครูพิธี เป็นผู้สวมถวาย
==== เครื่องสิริราชกกุธภัณฑ์จัดเก็บรักษาไว้ที่ท้องพระโรงพระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน ในหมู่พระมหามณเฑียรภายในพระบรมมหาราชวัง ====
== ดูเพิ่ม ==
* [[เครื่องราชกกุธภัณฑ์]]
* http://www.sookjai.com/index.php?topic=133275.0;wap2
* [[ฉัตร]]
* [[พระมหาพิชัยมงกุฎ]]
* [[พระแสงขรรค์ชัยศรี]]
* [[วาลวีชนี]]
* [[ธารพระกร]]
* [[ฉลองพระบาท]]
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}http://knowledge.eduzones.com/knowledge-2-14-27758.html
https://th.answers.yahoo.com/question/index?qid=20090301020518AAWNmSc
http://www.tnews.co.th/contents/215997
[[หมวดหมู่:เครื่องราชกกุธภัณฑ์แห่งประเทศไทย| ]]
| |||