ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สงครามเย็น"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Miwako Sato (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 2:
{{ความหมายอื่น||ภาพยนตร์|2 คมล่าถล่มเมือง}}
[[ไฟล์:Berlinermauer.jpg|thumb|325px|ภาพถ่าย[[กำแพงเบอร์ลิน]]จากฝั่งตะวันตก กำแพงถูกสร้างใน ค.ศ. 1961 เพื่อป้องกันมิให้ชาวเยอรมันตะวันออกหนีและหยุดการหลั่งไหลของแรงงานซึ่งเป็นภัยพิบัติทางเศรษฐกิจ มันเป็นสัญลักษณ์ของสงครามเย็นและการทลายกำแพงใน ค.ศ. 1989 เป็นสัญลักษณ์ว่าสงครามเย็นใกล้ยุติ]]
'''สงครามเย็น''' ({{lang-en|Cold War}} {{lang-ru|Холодная война}}) เป็นสถานะความตึงเครียดทางการเมืองและการทหารหลัง[[สงครามโลกครั้งที่สอง]]ระหว่างประเทศใน[[กลุ่มตะวันตก]] ([[สหรัฐอเมริกา]] พันธมิตร[[นาโต้เนโท]] ฯลฯ) และประเทศใน[[กลุ่มตะวันออก]] ([[สหภาพโซเวียต]]และพันธมิตรใน[[สนธิสัญญาวอร์ซอ]])
 
นักประวัติศาสตร์ยังไม่ตกลงกันทั้งหมดว่าสงครามเย็นคือช่วงใดกันแน่ แต่ส่วนใหญ่ถือ ค.ศ. 1947–1991 สงครามเย็นได้ชื่อว่า "เย็น" เพราะไม่มีการสู้รบขนาดใหญ่โดยตรงระหว่างสองฝ่าย แม้มีสงครามในภูมิภาคสำคัญ ๆ ที่เรียก [[สงครามตัวแทน]] ในประเทศเกาหลี เวียดนามและอัฟกานิสถานซึ่งทั้งสองฝ่ายสนับสนุนก็ตาม สงครามเย็นแบ่งแยกพันธมิตรยามสงครามชั่วคราวเพื่อต่อกรกับ[[นาซีเยอรมนี]] ซึ่งสหภาพโซเวียตและสหรัฐอเมริกาผงาดเป็น[[อภิมหาอำนาจ]]โดยมีข้อแตกต่างทางเศรษฐกิจและการเมืองอย่างลึกล้ำ คือ สหภาพโซเวียตเป็นรัฐ[[ลัทธิมากซ์–เลนิน]]พรรคการเมืองเดียว และสหรัฐอเมริกาเป็นรัฐทุนนิยมที่มีการเลือกตั้งเสรีโดยทั่วไป กลุ่มเป็นกลางที่ประกาศตนกำเนิดขึ้นด้วย[[ขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด]]ซึ่งประเทศอียิปต์ อินเดีย อินโดนีเซียและยูโกสลาเวียก่อตั้ง กลุ่มแยกนี้ปฏิเสธการสมาคมกับทั้งกลุ่มตะวันตกและกลุ่มตะวันออก สองประเทศมหาอำนาจไม่เคยประจัญในการต่อสู้ด้วยอาวุธเต็มขั้น แต่ต่างฝ่ายต่างสั่งสมอย่างหนักเตรียมรับสงครามโลกนิวเคลียร์แบบสุดตัวที่อาจเกิดขึ้น ต่างฝ่ายมีสิ่งกีดขวางนิวเคลียร์ซึ่งกีดขวางการโจมตีของอีกฝ่าย บนพื้นฐานว่าการโจมตีนั้นจะนำไปสู่การทำลายล้างฝ่ายโจมตีอย่างสิ้นซาก คือ ลัทธิ[[อำนาจทำลายล้างซึ่งกันและกัน]] นอกเหนือจากการพัฒนาคลังนิวเคลียร์ของสองฝ่าย และการวางกำลังทหารตามแบบแล้ว การต่อสู้เพื่อครองความเป็นใหญ่ยังแสดงออกมาผ่านสงครามตัวแทนทั่วโลก การสงครามจิตวิทยา การโฆษณาชวนเชื่อและจารกรรม และการแข่งขันทางเทคโนโลยี เช่น [[การแข่งขันอวกาศ]]
บรรทัด 24:
==เริ่มต้นของสงครามเย็น (ค.ศ. 1947-1950) ==
[[ไฟล์:Berlin Blockade Milk.jpg|thumb|150px|นักบินกำลังลำเลียงนมขึ้นเครื่องบินที่ส่งไปช่วยเหลือชาว[[เบอร์ลินตะวันตก]]ในช่วง[[การปิดกั้นเบอร์ลิน|ปิดล้อมเบอร์ลิน]]]]
ระยะแรกของสงครามเย็นเริ่มในสองปีให้หลังสงครามโลกครั้งที่สองยุติใน ค.ศ. 1945 สหภาพโซเวียตรวบการควบคุมเหนือรัฐใน[[กลุ่มตะวันออก]] โดยสหภาพโซเวียตได้นำกองทัพเข้ารัฐประหารประเทศต่างๆกลุ่มตะวันออกและพยายามเข้าแทรกแซงทางการเมืองในกรีซและตรุกี ขณะที่สหรัฐอเมริกาเริ่มได้เริ่ม[[ลัทธิทรูแมน]]คือการจำกัดการขยายตัวของลัทธิที่ไม่พึงปรารถนาทั่วโลกเพื่อท้าทายโซเวียต โดย[[แผนมาร์แชลล์]]ขยายความช่วยเหลือทางทหารและการเงินแก่ประเทศยุโรปตะวันตก (ตัวอย่างเช่น การสนับสนุนฝ่ายต่อต้านคอมมิวนิสต์ในสงครามกลางเมืองกรีซ) การตั้งพันธมิตร[[นาโต้เนโท]]
 
จากนั้นสหภาพโซเวียตได้[[การปิดกั้นเบอร์ลิน|ปิดล้อมเบอร์ลิน]] ไม่ให้[[กลุ่มตะวันตก]]เข้าช่วยเหลือชาว[[เบอร์ลินตะวันตก]] โดยหวังว่าจะให้ชาวเบอร์ลินตะวันตกจะมาร่วมกับ[[เบอร์ลินตะวันออก]] แต่กลุ่มตะวันตกได้ส่งของทางอากาศช่วยเหลือชาว[[เบอร์ลินตะวันตก]] [[สหภาพโซเวียต|โซเวียต]]เห็นว่าไม่ได้ผลจึงยกเลิกการปิดกั้นให้กลุ่มตะวันตกเข้ามา{{อ้างอิง}}
บรรทัด 39:
การผ่อนคลายความตึงเครียดทลายลงเมื่อสิ้นทศวรรษโดย[[สงครามโซเวียตในอัฟกานิสถาน]]เริ่มใน ค.ศ. 1979 เป็นการพยายามให้อัฟกานิสถานยังเป็นฝ่ายคอมมิวนิสต์
 
ต้นคริสต์ทศวรรษ 1980 เป็นอีกช่วงหนึ่งที่มีความตึงเครียดเพิ่มขึ้น โดยการที่โซเวียตยิง[[โคเรียนแอร์ไลน์ เที่ยวบินที่ 007]] ตก (ค.ศ. 1983) และการซ้อมรบ "เอเบิลอาร์เชอร์" ของนาโต้เนโท (ค.ศ. 1983) สหรัฐเพิ่มการกดดันทางการทูต ทหารและเศรษฐกิจต่อสหภาพโซเวียต
 
==การผ่อนคลายครั้งสองและสิ้นสุดสงครามเย็น (ค.ศ. 1985-1991)==