ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กิเลส"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Supotmails (คุย | ส่วนร่วม) →ประเภทของกิเลส: เพิ่มราคะ ที่ตกไป ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) โลภะ=ราคะ |
||
บรรทัด 1:
{{พุทธศาสนา}}
'''กิเลส''' ({{lang-pi|กิเลส}}; {{lang-sa|क्लेश}} ''เกฺลศ'') หมายถึง สภาพที่ทำให้[[จิต]]เศร้าหมอง<ref>พระพรหมคุณาภรณ์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต), [http://www.84000.org/tipitaka/dic/d_item.php?i=318 กิเลส 10], พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม</ref>
== วจนัตถะ ==
'''กิเลเสนฺติ อุปตาเปนฺตีติ = กิเลสา''' แปลว่า ธรรมชาติใดย่อมทำให้เร่าร้อน เศร้าหมอง ธรรมชาตินั้นชื่อว่า '''กิเลส'''
'''กิลิสฺสติ เอเตหีติ = กิเลสา''' แปลว่า สัมปยุตธรรม คือ จิต [[เจตสิก]] ย่อมเศร้าหมอง เร่าร้อน ด้วยธรรมชาติใด ฉะนั้นธรรมชาติที่เป็นเหตุแห่งความเศร้าหมองเร่าร้อนของสัมปยุตนั้น จึงชื่อว่า '''กิเลส'''▼
== กิเลส<sup>[2]</sup> ==▼
▲'''กิเลเสนฺติ อุปตาเปนฺตีติ = กิเลสา''' แปลว่า ธรรมชาติใดย่อมทำให้เร่าร้อน เศร้าหมอง ธรรมชาตินั้นชื่อว่า '''กิเลส'''<br />
▲'''กิลิสฺสติ เอเตหีติ = กิเลสา''' แปลว่า สัมปยุตธรรม คือ จิต เจตสิก ย่อมเศร้าหมอง เร่าร้อน ด้วยธรรมชาติใด ฉะนั้นธรรมชาติที่เป็นเหตุแห่งความเศร้าหมองเร่าร้อนของสัมปยุตนั้น จึงชื่อว่า '''กิเลส'''
ใน[[วิภังคปกรณ์]]ระบุว่า กิเลสวัตถุ 10 ได้แก่<ref>[http://www.84000.org/tipitaka/read/?35/1026/528 ทสกนิเทศ], พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๕ พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๒ วิภังคปกรณ์</ref>
# [[โลภะ]] ความอยากได้
# [[โทสะ]] ความคิดประทุษร้าย
# [[วิจิกิจฉา]] ความลังเลสงสัย
# [[อโนตตัปปะ]] ความไม่เกรงกลัวบาป
== อ้างอิง ==▼
* [[พระธรรมกิตติวงศ์
{{รายการอ้างอิง}}
▲# '''[[โมหะ]]''' ความหลงใหล ความโง่
▲# '''[[อุทธัจจะ]]''' ความฟุ้งซ่านไปต่างๆนานา
▲# '''[[ทิฏฐิ]]''' ความเห็นผิดเป็นชอบ
▲# '''[[ถีนะ]]''' ความหดหู่ เงียบเหงา
▲# '''[[อหิริกะ]]''' ความไม่ละอายต่อการกระทำผิด ทุจริต
▲# '''[[มานะ]]''' ความ ทะนงตน ถือตัว เย่อหยิ่ง
▲== อ้างอิง ==
▲* [[พระธรรมกิตติวงศ์]] (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. ๙ [[ราชบัณฑิต]] ''พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด '''คำวัด,''''' [[วัดราชะ ปริจเฉทที่ 7 สมุจยสังคหวิภาค
▲* [2] แนบ มหานีรานนท์ "อภิธรรมมัตถสังคหะ ปริจเฉทที่ ๗ สมุจจยสังคหวิภาค"
▲[[หมวดหมู่:กิเลส|กิเลส]]
[[หมวดหมู่:อภิธานศัพท์ศาสนาพุทธ]]
|