เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
{{รอการตรวจสอบ}}
[[ไฟล์:Tu duc thanh che tu hoc giai nghia ca.jpg|thumb|222px|ส่วนหนึ่งจาก {{lang|vi|''Tự Đức Thánh Chế Tự Học Giải Nghĩa Ca''}} ที่ใช้อักษรจื๋อโนมเขียนเขียนด้วยจื๋อโนม ]]
'''จื๋อโนม''' ({{lang-vi|Chữchữ Nôm, 字喃/𡨸喃/𡦂喃}}) เป็นระบบอักษรที่ใช้เขียน[[ภาษาเวียดนาม]] ปัจจุบันเลิกใช้แล้ว อักษรจื๋อโนมใช้จื๋อโนมประกอบด้วย [[อักษรจีน]] ("ฮั่นจื้อ" เรียกเป็นภาษาเวียดนามว่า "อักษรฮ้านตึ" - {{lang|vi|Hán tự}}) และอักขระที่ประดิษฐ์ขึ้นตามแบบอักษรจีน ตัวอย่างที่เก่าที่สุดอยู่ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 13 มักนิยมใช้เฉพาะในหมู่ชนชั้นสูงของเวียดนาม โดยส่วนใหญ่ใช้บันทึกวรรณคดีเวียดนาม (งานเขียนที่เป็นทางการส่วนใหญ่จะใช้ภาษาจีนแบบแผน ไม่ใช่ภาษาเวียดนาม) ปัจจุบันถือว่าถูกแทนที่โดยสมบูรณ์ด้วย[[ อักษรโกว้กหงือ ว๊กหงือ|จื๋อโกว๊กหงือ]] ซึ่งดัดแปลงจาก[[ อักษรละติน]]
== ประวัติ ==
[[เวียดนาม]]ถูก[[จีน]]ปกครองนานนับพันปีระหว่าง พ.ศ. 432 – 432– 1481 เป็นผลให้ภาษาเขียนในทางราชการเป็น[[ภาษาจีน]]โบราณที่รู้จักในชื่อ "จื๋อญอ" ({{lang|vi|Chữ Nho; 字儒}}) ใน[[ภาษาเวียดนาม]] อักษรจื๋อญอยังใช้ต่อมาในเวียดนามร่วมกับอักษรจื๋อโนมและ{{nowrap|[[อักษรโกว๊กหงือ]]จื๋อโกว๊กหงือ }}จนถึง พ.ศ. 2461
ในช่วงประมาณ พ.ศ. 1500 ชาวเวียดนามปรับปรุงอักษรจีนใช้เขียนภาษาของตน เรียกว่าอักษรจื๋อโนมหรืออักษรใต้ ตัวอย่างที่เก่าที่สุดของอักษรนี้คือจารึกโลหะที่เจดีย์บ๋าวอาน ({{lang|vi|Bảo An}}) ใน[[จังหวัดหวิญฟุก]] อายุราว พ.ศ. 1752 ในช่วง พ.ศ. 1800 อักษรชุด นี้ได้เริ่มมีการนำมาใช้ทางวรรณคดี กวีและนักเขียนชาวเวียดนามที่มีชื่อเสียงหลายคนเขียนงานของตนด้วยอักษรโดยใช้ จื๋อโนม เช่น [[เหงียน เทวียน]] ({{lang|vi|Nguyễn Thuyên}}), [[เหงียน สี โก๊]] ({{lang|vi|Nguyễn Sĩ Cố}}; พ.ศ. 1900), [[เหงียน จ๋าย]] ({{lang|vi|Nguyễn Trãi}}; พ.ศ. 2000), [[โห่ กวี๊ ลี]] ({{lang|vi|Hồ Quý Ly}}; พ.ศ. 1900) ผู้แปลภาษาจีนเป็นภาษาเวียดนามและเขียนประกาศของทางราชการ
เมื่อมิชชันนารีชาวตะวันตกเข้ามาถึงเวียดนามเมื่อประมาณ พ.ศ. 2200 พวกเขาได้คิดค้นการเขียนภาษาเวียดนามด้วย[[อักษรละติน]] เรียกว่า "โกว๊กหงือ" ใช้ในหนังสือสวดมนต์และหนังสือทางศาสนา ฯลฯ อักษรนี้มีผู้ประดิษฐ์หลายคน แต่ผู้ที่ได้รับการยกย่องมากที่สุดคือ [[อาแล็กซ็องดร์ เดอ รอด]] (Alexandre de Rhodes) มิชชันนารี[[คณะเยสุอิต]][[ชาวฝรั่งเศส]] และต่อมาเริ่มมีการสอนอักษรโกว๊กหงือจื๋อโกว๊กหงือ ในโรงเรียนต่าง ๆ ตั้งแต่ราว พ.ศ. 2300 เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายในอีก 200 ปีต่อมา ปัจจุบัน ภาษาเวียดนามเขียนด้วยอักษรโกว๊กหงือจื๋อโกว๊กหงือ เพียงอย่างเดียว ส่วนอักษรจื๋อโนมใช้ในทางวิชาการเท่านั้น
อักษรจื๋อโนมเป็นรูปแบบผสมของ[[อักษรจีน]]มาตรฐานกับสัญลักษณ์ที่ใช้เฉพาะภาษาเวียดนาม (อักษรจีนหลายตัวที่ถูกดัดแปลงไม่มีความหมายในภาษาจีน) ในการนำอักษรจีนมาใช้ ผู้ประดิษฐ์จื๋อโนมยืมคำจีนมาเป็นจำนวนมากและปรับให้เป็นการออกเสียงของภาษาเวียดนาม ทำให้มี 2 คำสำหรับเรียกสิ่งเดียวกันคือ คำจีน-เวียดนาม กับ คำที่มีต้นกำเนิดในภาษาเวียดนาม สัญลักษณ์ใหม่จะรวมสัญลักษณ์ที่แสดงความหมายและแสดงการออกเสียงในภาษาเวียดนาม
== แหล่งข้อมูลอื่น ==