เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
{{รอการตรวจสอบ}}
[[ไฟล์:Tu duc thanh che tu hoc giai nghia ca.jpg|thumb|222px|ส่วนหนึ่งจาก {{lang|vi| ''Tự Đức Thánh Chế Tự Học Giải Nghĩa Ca''}} ที่ใช้อักษรจื๋อโนมเขียน]]
'''อักษรจื๋อโนม''' ({{lang-vi|Chữ Nôm, 字喃/𡨸喃/𡦂喃}}) เป็นระบบอักษรที่ใช้เขียน[[ภาษาเวียดนาม]] ซึ่งปัจจุบันเลิกใช้แล้ว อักษรจื๋อโนมใช้[[อักษรจีน]] ("ฮั่นจื้อ" เรียกเป็นภาษาเวียดนามว่า "อักษรฮั้นถื่อฮ้านถึ " - "{{lang|vi| Hán tự"}} ) และอักขระที่ประดิษฐ์ขึ้นตามแบบอักษรจีน ตัวอย่างที่เก่าที่สุดอยู่ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 13 มักนิยมใช้เฉพาะในหมู่ชนชั้นสูงของเวียดนาม โดยส่วนใหญ่ใช้บันทึกวรรณคดีเวียดนาม (งานเขียนที่เป็นทางการส่วนใหญ่จะใช้ภาษาจีนแบบแผน ไม่ใช่ภาษาเวียดนาม) ปัจจุบันถือว่าถูกแทนที่โดยสมบูรณ์ด้วยอักษรโกว้กหงือ ซึ่งดัดแปลงจากอักษรละติน
== ประวัติ ==
[[เวียดนาม]]ถูก[[จีน]]ปกครองนานนับพันปีระหว่าง พ.ศ. 432 – 1481 เป็นผลให้ภาษาเขียนในทางราชการเป็น[[ภาษาจีน]]โบราณที่รู้จักในชื่อ " จื๋อญอ" ({{lang|vi| Chữ Nho; 字儒}} ) ใน[[ภาษาเวียดนาม]]ซึ่ง อักษรจื๋อญอ ยังใช้ต่อมาในเวียดนามคู่ร่วม กับอักษรจื๋อโนม ({{lang|vi| Chữ Nôm; 字喃}} ) และ{{nowrap|[[อักษร โกว๊กหงือ]] }} ({{lang|vi| Quốc Ngữ}} ) จนถึง พ.ศ. 2461
ในช่วงประมาณ พ.ศ. 1500 ชาวเวียดนามปรับปรุงอักษรจีนใช้เขียนภาษาของตน เรียกว่าอักษรจื๋อโนมหรืออักษรใต้ ตัวอย่างที่เก่าที่สุดของอักษรนี้คือจารึกโลหะที่เจดีย์เบ๋าอันบ๋าวอาน (Bao{{lang|vi|Bảo An}} ) ในเยนลัง (Yen Lang) [[ จังหวัดหวิญฟุ (Vinh Phu)หวิญฟุก]] อายุราว พ.ศ. 1752 ในช่วง พ.ศ. 1800 อักษรนี้ได้เริ่มมีการนำมาใช้ทางวรรณคดี กวีและ นักเขียนชาวเวียดนามที่มีชื่อเสียงหลายคนเขียนงานของตนด้วยอักษรจื๋อโนม เช่น กวี[[ เหงียน เทียนเทวียน]] (Nguyen{{lang|vi|Nguyễn ThuyenThuyên}} ), และ[[ เหงียน สี โกโก๊]] (Nguyen{{lang|vi|Nguyễn SiSĩ CoCố}} ; พ.ศ. 1900), [[ เหงียนจ๊ายงียน จ๋าย]] (Nguyen{{lang|vi|Nguyễn TraiTrãi}} ; พ.ศ. 2000), [[ โห่กุ๋ย กวี๊ ลี]] (HoQuy{{lang|vi|Hồ Quý Ly}} ; พ.ศ. 1900) ผู้แปลภาษาจีนเป็นภาษาเวียดนามและเขียนประกาศของทางราชการ
เมื่อมิชชันนารีชาวตะวันตกเข้ามาถึงเวียดนามเมื่อประมาณ พ.ศ. 2200 พวกเขาได้คิดค้นการเขียนภาษาเวียดนามด้วย[[อักษรละติน]] เรียกว่า '''" โกว๊กหงือ'''" ใช้ในหนังสือสวดมนต์และหนังสือทางศาสนา ฯลฯ อักษรนี้มีผู้ประดิษฐ์หลายคน แต่ผู้ที่ได้รับการยกย่องมากที่สุดคือ [[ อาแล็กซ็องดร์ เดอ รอด]] (Alexandre de Rhodes) มิชชันนารีคณะ[[เยซูคณะเยสุ อิต]] [[ชาวฝรั่งเศส]] และต่อมาเริ่มมีการสอนอักษรโกว้กหงือว๊กหงือ ในโรงเรียนต่าง ๆ ตั้งแต่ราว พ.ศ. 2300 เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลาย ในอีก 200 ปีต่อมา ปัจจุบัน ภาษาเวียดนามเขียนด้วยอักษรโกว้ก หงือ ว๊กหงือ เพียงอย่างเดียว ส่วน อักษรจื๋อโนมใช้ในทางวิชาการเท่านั้น
อักษรจื๋อโนมเป็นรูปแบบผสมของ[[อักษรจีน]]มาตรฐานกับสัญลักษณ์ที่ใช้เฉพาะภาษาเวียดนาม (อักษรจีนหลายตัวที่ถูกดัดแปลงไม่มีความหมายในภาษาจีน) ในการนำอักษรจีนมาใช้ ผู้ประดิษฐ์จื๋อโนมยืมคำจีนมาเป็นจำนวนมากและปรับให้เป็นการออกเสียงของภาษาเวียดนาม ทำให้มี 2 คำสำหรับเรียก สิ่งเดียวกันคือ คำ จีน-เวียดนาม กับ คำที่มีต้นกำเนิดในภาษาเวียดนาม สัญลักษณ์ใหม่จะรวมสัญลักษณ์ที่แสดงความหมายและแสดงการออกเสียงในภาษาเวียดนาม
== แหล่งข้อมูลอื่น ==