ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จักรวรรดิเปอร์เชีย"

'''จักรวรรดิเปอร์เชีย''' ({{lang-en|'''Persian Empire'''}}) คือ[[จักรวรรดิ]]และ[[อาณาจักร]]ต่างในประวัติศาสตร์ของเปอร์เชียที่ปกครองต่อเนื่องกันมาในบริเวณ[[ที่ราบสูงอิหร่าน]], ถิ่นกำเนิดของเปอร์เชีย และไกลไปทาง[[เอเชียตะวันตกเฉียงใต้|เอเชียตะวันตก]], [[เอเชียใต้]], [[เอเชียกลาง]] และ บริเวณ[[คอเคซัส]]<ref>Iranians, including Persians, Medians, Parthians and Bactrians and other Iranian ethnic groups. Iranians are Aryans of Iran (Iran means "Land of the Aryans"). Persian language is an Iranian language of Indo-Iranian branch.</ref> จักรวรรดิเปอร์เชียจักรวรรดิแรกก่อตั้งภายใต้[[จักรวรรดิมีเดีย]] (728–559 ปีก่อนคริสต์ศักราช) หลังจากการโค่น[[จักรวรรดิอัสซีเรีย]]ด้วยความช่วยเหลือของ[[อาณาจักรบาบิโลเนีย|บาบิโบเนียบาบิโลเนีย]]

[[จักรวรรดิอคีเมนียะห์|จักรวรรดิเปอร์เชียอคีเมนียะห์]] (550&ndash;550–330 ปีก่อนคริสต์ศักราช) เป็นจักรวรรดิที่ใหญ่ที่สุดใน[[ยุคโบราณ]] และมารุ่งเรืองที่สุดในรัชสมัยของ[[พระเจ้าดาไรอัสมหาราช]] และ [[พระเจ้าเซอร์ซีสมหาราช]] — ผู้มีชื่อเสียงว่าเป็นศัตรูคนสำคัญองรัฐกรีกโบราณ (ดู [[สงครามกรีก-เปอร์เชีย]]) บริเวณที่ตั้งเดิมอยู่ในบริเวณที่ในปัจจุบันรู้จักกันว่า[[จังหวัดฟาร์ส|จังหวัดพาร์ส]] (จังหวัดฟาร์ส) ใน[[ประเทศอิหร่าน]]ปัจจุบัน

จักรวรรดิเปอร์เชียก่อตั้งภายใต้[[พระเจ้าไซรัสมหาราช]]ผู้ทรงยึดจักรวรรดิจาก[[ชนมีดีส]] (Medes) และทรงขยายดินแดนออกไปทางตะวันออกกลางที่รวมทั้งดินแดนของ[[อาณาจักรบาบิโลเนีย|บาบิโบเนีย]], [[จักรวรรดิอัสซีเรีย|อัสซีเรีย]], [[จักรวรรดิฟินิเซีย|ฟินิเซีย]] และ [[ลิเดีย]] หลังจากนั้น[[พระเจ้าแคมไบซีสที่ 2 แห่งเปอร์เชีย]] (Cambyses II of Persia) พระราชโอรสในพระเจ้าไซรัสก็ทรงดำเนินนโยบายการขยายดินแดนต่อไปยังอียิปต์ จักรวรรดิอคีเมนียะห์มาสิ้นสุดลงระหว่าง[[สงครามอเล็กซานเดอร์มหาราช]] แต่ก็มาฟื้นตัวอีกครั้งในรูปของ[[จักรวรรดิพาร์เธียน]] และ [[จักรวรรดิซาสซานิยะห์]] แห่ง [[อิหร่าน]] ที่ตามมาด้วยยุคประวัติศาสตร์หลังศาสนาอิสลามของจักรวรรดิต่างๆ เช่น [[จักรวรรดิทาฮิริยะห์]], [[จักรวรรดิซาฟาริยะห์]], [[จักรวรรดิไบอิยะห์]], [[จักรวรรดิซามานิยะห์]], [[จักรวรรดิกาสนาวิยะห์]], [[จักรวรรดิเซลจุค]] และ [[จักรวรรดิควาเรซเมีย]] มาจนถึง[[อิหร่าน]]ปัจจุบัน