ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท"

| caption = ''"สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท"''

| พระราชบิดา =
| พระบิดา = [[สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก]] (ทองดี)

| พระบิดาราชมารดา =

| พระราชมารดา = พระอัครชายา (หยก)

| พระชายาพระอัครชายา = [[พระอัครชายาเธอ เจ้าครอกศรีอโนชา|เจ้าครอกศรีอโนชา]]

'''สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท''' หรือ '''กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท''' พระนามเดิม '''บุญมา''' เป็นพระราชภาตาอนุชาร่วมพระราชชนกชนนี กับ[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช]] เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 5 ใน[[สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก]] (ทองดี) และพระชนนีหยก ประสูติในรัชกาล[[สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ]] สมัยกรุงศรีอยุธยา เมื่อวันพฤหัสบดีขึ้น 1 ค่ำ เดือน 11 ปีกุน [[พ.ศ. 1186|พ.ศ. 2286]] มีนิวาสถานอยู่หลัง[[ป้อมเพชร]] ใน[[กรุงศรีอยุธยา]] เมื่อทรงเจริญวัยได้รับราชการเป็นมหาดเล็กตำแหน่งนายสุดจินดา มหาดเล็กหุ้มแพร ในรัชกาล[[สมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์]] มีพระเชษฐา พระเชษฐภคิณี พระอนุชาร่วมพระชนก ประกอบด้วย

* [[สมเด็จพระเจ้าขุนรามณรงค์]] (นามเดิมว่า ราม) พระเชษฐา พระองค์ใหญ่

* '''สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท''' (นามเดิมว่า บุญมา)

* พ.ศ. 2317 สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี โปรดให้พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ซึ่งขณะนั้นเป็น เจ้าพระยาจักรี กับเจ้าพระยาสุรสีหพิษณวาธิราช ยกทัพหัวเมืองเหนือไปตีเมืองเชียงใหม่ มีชัยชนะ และเจ้าพระยาสุรสีหพิษณวาธิราชได้คุมทัพเหนือไปล้อมทัพพม่าที่เขาชะงุ้ม ตีค่ายพม่าที่เขาชะงุ้ม และปากแพรกแตกจนพม่ายอมแพ้

* พ.ศ. 2324 เจ้าพระยาสุรสีหพิษณวาธิราช เป็นแม่ทัพหน้าร่วมกับสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ยกทัพไปตีกัมพูชา แต่ต้องเสด็จกลับกรุงธนบุรี เนื่องจากสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงพระประชวร บ้านเมืองเกิดจลาจล สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกได้เสด็จปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์ รัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ทรงสถาปนาพระบรมราชจักรีวงศ์ และสถาปนากรุงเทพมหานคร เป็นราชธานี เจ้าพระยาสุรสีหพิษณวาธิราช ได้รับสถาปนาเป็น สมเด็จพระมหาอุปราช กรมพระราชวังบวรสถานมงคล บันทึกบางฉบับจะเอ่ยพระนามว่า สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกรมพระราชวังบวรสถานมงคลบ้าง สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทั้งสองพระองค์บ้าง (หมายความรวมถึงรัชกาลที่ 1 และสมเด็จวังหน้า) ไม่เป็นที่แน่นอน ซึ่งพระนามนี้ต่อมาพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงกำหนดระเบียบเกี่ยวกับพระเกียรติเจ้านายใหม่ โดยให้ขานพระนามว่า สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท

* พ.ศ. 2345 ได้เสด็จไปขับไล่กองทัพข้าศึกออกจาก[[เชียงใหม่]] แต่เมื่อเสด็จไปถึงเมืองเถิน ทรงพระประชวรโรคนิ่ว ต้องประทับรักษาพระองค์โดยมี[[สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าทองอิน กรมพระอนุรักษ์เทเวศร์|กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข (สมเด็จวังหลัง)]] ทรงพยาบาลพระอาการอยู่ต่อมาเมื่อเสด็จกลับกรุงเทพฯ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกเสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วย[[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย|สมเด็จเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร]] (รัชกาลที่๒) พระอิสริยศขณะนั้นเสด็จไปประทับที่พระราชวังบวรสถานมงคล เพื่อทรงพยาบาลสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาทจนกระทั่งพระอาการประชวรกำเริบและได้เสด็จสวรรคต ณ พระที่นั่งบูรพาภิมุขในหมุ่พระวิมาน เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2346 พระชนมายุ 60 พรรษา พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานพระโกศ (พระลอง) ย่อมุมไม้สิบสองหุ้มทองคำประดิษฐานพระบรมศพไว้ที่พระที่นั่งศิวโมกขพิมานในพระราชวังบวรสถานมงคล หลังจากการถวายพระเพลิง ณ พระเมรุมาศ ท้องสนามหลวง เสร็จสิ้น พระบรมอัฐิถูกอัญเชิญไปประดิษฐานไว้ที่พระที่นั่งวายุสถานอมเรศ ในหมู่พระวิมาน ปัจจุบันอัญเชิญมาประดิษฐานไว้ที่หอพระนาคในพระบรมมหาราชวัง อนึ่ง คำว่าสวรรคตนั้นนอกจากจะใช้กับพระมหากษัตริย์และพระราชินี พระราชินีนาถ พระราชชนนีแล้วยังสามารถใช้ได้กับสมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร สมเด็จพระฯ สยามบรมราชกุมารีได้อีกด้วย ทว่าในส่วนกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญในรัชกาลที่ 5 และสมเด็จพระราชวังบวรสถานพิมุขนั้นกำหนดให้ใช้คำว่า ทิวงคต

นอกจากจะทรงอุทิศพระองค์เสด็จไปในการศึกสงครามกอบกู้เอกราช และป้องกันพระราชอาณาจักรตลอดพระชนมชีพ สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท ยังทรงเสริมสร้างความมั่นคงให้แก่บ้านเมือง ทรงอุปถัมภ์บำรุงการพระศาสนา ศิลปวรรณกรรม และสถาปัตยกรรม เป็นต้นว่า โปรดให้สร้าง พระราชวังบวร (ซึ่งปัจจุบันคือบริเวณ[[มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]] [[พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร]] [[โรงละครแห่งชาติ]] และ[[วิทยาลัยนาฎศิลป์]]) ทรงสร้างกำแพงพระนครตั้งแต่ประตูวัดสังเวชวิศยารามจนถึงวัดบวรนิเวศ และทรงสร้างป้อมอิสินธร [[ป้อมพระอาทิตย์]] [[ป้อมพระจันทร์]] ป้อมยุคนธร (ซึ่งรื้อลงแล้ว) คงเหลือแต่[[ป้อมพระสุเมรุ]] และทรงสร้างประตูยอดของบรมมหาราชวัง คือ ประตูสวัสดิโสภา ประตูมณีนพรัตน์ ประตูอุดมสุดารักษ์ และทรงสร้างโรงเรือที่ฟากตะวันตก ทรงสถาปนา[[วัดมหาธาตุ]] [[วัดชนะสงคราม]] (วัดตองปุ) [[วัดโบสถ์]] [[วัดเทวราชกุญชร]] (วัดสมอแครง) [[วัดราชผาติการาม]] (วัดส้มเกลี้ยง) [[วัดปทุมคงคา]] (วัดสำเพ็ง) วัดครุฑ [[วัดสุวรรณคีรี]] (วัดขี้เหล็ก) [[วัดสุวรรณดาราราม]] ทรงสร้างหอมณเฑียรธรรมใน[[วัดพระศรีรัตนศาสดาราม]] วิหารคต [[วัดโพธิ์|วัดเชตุพนฯ]] เป็นต้น พระปรีชาสามารถ และพระมหากรุณาธิคุณในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ได้จารึกอยู่ในประวัติศาสตร์ของชาติเป็นที่แซ่ซร้องสดุดีเทิดทูนของพสกนิกร ไทยตลอดมา

* [[สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าพิกุลทอง กรมขุนศรีสุนทร|เจ้าฟ้าหญิงพิกุลทอง]] (พ.ศ. 2320-2353) ประสูติในเจ้ารจจา ([[พระอัครชายาเธอ [[เจ้าครอกศรีอโนชา]]) พระขนิษฐาใน[[พระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละกาวิละ]] เจ้าผู้ครองนคร[[เชียงใหม่]] ทรงได้รับสถาปนาเป็น [["กรมขุนศรีสุนทร]]" ในรัชกาลที่ 1

* พระองค์เจ้าชายอสุนี (พ.ศ. 2326-2351) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาขำ ทรงได้รับสถาปนาเป็น [[กรมหมื่นเสนีเทพ]] เมื่อ พ.ศ. 2351 ในรัชกาลที่ 1 สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3 ทรงเป็นต้นสกุล [[:หมวดหมู่:ราชสกุลอสุนี|อสุนี]]

* [[พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี|พระองค์เจ้าหญิงดาราวดี]] (พ.ศ. 2328-2410) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาน้อย เสกสมรสกับ [[สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาศักดิ์พลเสพย์]] สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4

| ก่อนหน้า = [[สมเด็จพระมหาอุปราช เจ้าฟ้าจุ้ย กรมขุนอินทรพิทักษ์]]<br> ([[กรุงธนบุรี]])

| ถัดไป = [[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย|กรมพระราชวังบวรมหาอิศรสุนทร]]