ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระสุพรรณกัลยา"

| พระบรมนามาภิไธย =

| พระปรมาภิไธย =

| วันประสูติ = [[พ.ศ. 2095]]

| วันสิ้นพระชนม์ = {{เทาเล็ก|ไม่แน่ชัด}} [[พ.ศ. 2135]]

| พระมเหสี =

| พระราชสวามี = [[พระเจ้าบุเรงนอง]]

| พระราชโอรส/ธิดา = [[เจ้าหญิงเมงอทเว]]

| ทรงราชย์ =

| พิธีบรมราชาภิเษก =

| ระยะเวลาครองราชย์ =

| รัชกาลก่อนหน้า =

| รัชกาลถัดมา =

'''พระสุพรรณกัลยา''' สุวรรณกัลยา หรือ สุวรรณเทวี<ref>http://aco.psru.ac.th/400year/prasupan.htm</ref> ทรงเป็นพระราชธิดาใน [[สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช]] และ [[พระวิสุทธิกษัตรีย์]] และเป็นพระพี่นางใน [[สมเด็จพระนเรศวรมหาราช]] และ [[สมเด็จพระเอกาทศรถ]] ประสูติ ณ [[พระราชวังจันทน์]] [[พิษณุโลก|เมืองพิษณุโลก]]<ref>http://aco.psru.ac.th/400year/prasupan.htm</ref> เชื่อว่าพระนามเดิม คือ '''องค์ทอง'''

พระสุพรรณกัลยา พระราชธิดาใน [[สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช]] และ [[พระวิสุทธิกษัตรีย์]] พระนางปรากฏในพงศาวดารพม่าระบุว่า ในปี [[พ.ศ. 2112]] เจ้าฟ้าสองแคว (พระอิสริยยศของพระมหาธรรมราชาเมื่อครั้งได้รับการสถาปนาจากพระเจ้าบุเรงนองให้ขึ้นครองพิษณุโลก) ได้ถวายพระธิดาชื่อ สุวรรณกัลยา พระชันษา 17 ปี กับบริวารและนางสนมรวม 15 คนแก่พระเจ้าบุเรงนอง<ref>'''อยุธยาศึกษา:ตลาดวิชาสำหรับครู-อาจารย์''', หน้า 183</ref> โดยพระองค์ได้สถาปนาเป็นพระมเหสี มีพระตำหนักและฉัตรส่วนพระองค์ ได้รับพระราชทานเบี้ยหวัด เครื่องใช้สิ่งของ ข้าราชบริวารที่เป็นชาวไทยทั้งหมด เมื่อจะเสด็จไปยังที่ใด จะโดยเสลี่ยงหรือพระที่นั่งหรือพระพาหนะใดก็ตาม จะมีเจ้าพนักงานกางฉัตรถวาย และพระองค์ทรงอยู่อย่างเกษมสำราญ<ref>'''ตำนานนางกษัตริย์'''. หน้า 271</ref>

พระนางทรงมีพระธิดา 1 พระองค์กับพระเจ้าบุเรงนอง ทรงได้รับพระราชทานพระนามว่า '''เจ้าภุ้นชิ่''' ซึ่งมีความหมายว่า ผู้มีสติปัญญาและพระบารมี แต่โดยมากจะรู้จักกันในพระนาม '''เมงอทเว''' ในพระราชพงศาวดารพม่าได้บันทึกว่าพระสุพรรณกัลยาเป็นพระมเหสีที่พระเจ้าบุเรงนองทรงโปรดปรานมาก<ref>'''ตำนานนางกษัตริย์'''. หน้า 273</ref> โดยทรงจัดให้สร้างตำหนักทรงไทยขึ้นใน[[พระราชวังกัมโพชธานี|พระราชวังกรุงหงสาวดี]]

ด้วยเหตุที่[[พระเจ้าบุเรงนอง]]เสด็จออกราชการสงครามอยู่เสมอ ทำให้พระสุพรรณกัลยารวมทั้งพระมเหสีองค์อื่นทรงดำเนินชีวิตในพระราชวังตามปกติ โดยมิได้เส็ดจออกงานหรือเห็นโลกภายนอกจนกว่าที่พระเจ้าบุเรงนองจะเสด็จกลับหงสาวดีจึงจะมีการจัดงานสำคัญ โดยในวันเพ็ญเดือนมีนาคม [[พ.ศ. 2116]] มีงานบูชา[[เจดีย์ชเวดากอง|พระมหาเจดีย์ชเวดากอง]] พระสุพรรณกัลยาพร้อมด้วยพระราชธิดาองค์น้อยได้ประทับเรือพระที่นั่งโดยเสด็จพระเจ้าบุเรงนองไปบำเพ็ญพระราชกุศลนาน 5 วัน นับเป็นครั้งแรกที่พระองค์ได้เสด็จออกนอกพระราชฐานมานานว่า 3 ปี

== กรณีการสิ้นพระชนม์ ==

=== หลักฐานพงศาวดารของไทย ===

* '''[[คำให้การชาวกรุงเก่า]]'''ระบุว่า เหตุการณ์ดังกล่าวทำให้พระเจ้ากรุงหงสาวดีพิโรธมาก รับสั่งให้เอาแม่ทัพนายกองที่แพ้กลับมาในครั้งนั้นใส่คาย่างไฟให้ตายสิ้น แต่ก็ยังไม่หายพิโรธ ได้เสด็จไปสู่พระตำหนักพระสุพรรณกัลยาเอาพระแสงดาบฟันพระนางและพระราชธิดาสิ้นพระชนม์ทั้งสองพระองค์ และได้ประมาณการว่ามีพระชนมายุได้ 39 พรรษา

* '''[[คำให้การขุนหลวงหาวัด]]''' ได้กล่าวใกล้เคียงกัน แต่ต่างที่เป็นพระราชโอรสมิใช่พระราชธิดา ความว่า ''"ฝ่ายพระเจ้าหงสา ทรงพระพิโรธยิ่งนัก ก็เสด็จเข้าไปในพระราชฐานเห็นองค์พระพี่นางพระนเรศวรนั้นบรรทมให้พระราชโอรสเสวยนมอยู่ในพระที่ พระเจ้าหงสาวดีจึงฟันด้วยพระแสง ก็ถูกทั้งพระมารดาและพระโอรสทั้งสองพระองค์ ก็ถึงแก่พิราลัยด้วยกันทั้งสองพระองค์ ด้วยพระเจ้าหงสาวดีทรงโกรธยิ่งนัก มิทันจะผันผ่อนได้"''

* '''[[พงศาวดารพม่าฉบับหอแก้ว]]''' ที่แต่งขึ้นโดยพระบรมราชโองการของกษัตริย์พม่าเมื่อวันที่ [[3 พฤษภาคม]] [[พ.ศ. 2372]] (ช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์) <ref>ถั่นทุน (เขียน) [[ชาญวิทย์ เกษตรศิริ]] (แปล)."ชาวอยุธยาในพระบรมโพธิสมภารของกษัตริย์พม่าในปลายพุทธศตวรรษที่ 21 ถึงกลางพุทธศตวรรษที่ 23 (คริสต์ศตวรรษที่ 16 และ 17) ".ชาญวิทย์ เกษตรศิริ. '''อยุธยาประวัติศาสตร์และการเมือง''' </ref> ได้กล่าวถึงพระสุพรรณกัลยาว่า พระองค์มีคนสนิทคนหนึ่ง มีนามว่า พระองค์จันทร์ ภายหลังพระอุปราชาสิ้นพระชนม์ในการกระทำยุทธหัตถีกับ[[สมเด็จพระนเรศวรมหาราช]]นั้น พระเจ้านันทบุเรงมิได้ประหารพระสุพรรณกัลยาทันทีที่ทราบข่าว หากแต่ได้เสวยน้ำจัณฑ์จนเมามายอยู่เป็นเวลานาน แต่ละวันก็พาลหาเรื่องพระสุพรรณกัลยาและขู่อาฆาตบ่อยๆ จนพระนางสังหรณ์พระทัย ได้ทรงเรียกพระองค์จันทร์มาปรับทุกข์หลายครั้ง ท้ายที่สุดพระองค์ได้ตัดปอยพระเกศาใส่ผอบเครื่องหอมประทานแก่พระองค์จันทร์ เตรียมนำไปถวายสมเด็จพระนเรศวรมหาราชที่[[กรุงศรีอยุธยา]] เผื่อพระองค์จะไม่มีพระชนม์ชีพต่อไป ต่อมาวันหนึ่งพระเจ้านันทบุเรงทรงเมามายไม่ได้พระสติ ได้เสด็จไปถึงห้องพระบรรทมของพระสุพรรณกัลยาแล้วใช้พระแสงดาบฟันแทงพระสุพรรณกัลยาสิ้นพระชนม์อยู่บนพระที่นั่นเอง แต่อย่างไรก็ตามพงศาวดารพม่าฉบับหอแก้วได้ระบุว่าพระนางมีพระราชโอรสกับพระเจ้าบุเรงนองหนึ่งพระองค์ และในครรภ์อีก 1 พระองค์ เมื่อพระเจ้านันทบุเรงทรงคืนพระสติแล้ว ก็ได้มีพระราชโองการจัดพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพแก่พระสุพรรณกัลยาอย่างสมพระเกียรติ ส่วนพระองค์จันทร์นั้นได้ลักลอบออกจากวังโดยนำผอบพระเกศาไปกับนายทหารมอญโดยทำทีเป็นสามีภรรยากันตลอดเป็นเวลาสามเดือนเศษจนถึง[[กรุงศรีอยุธยา]] และได้นำความกราบบังคมทูลแก่พระญาติวงศ์ท่ามกลางความโศกเศร้าเสียใจ ในครั้งนั้น พระองค์จันทร์ได้รับการสถาปนาเป็น ''ท้าวจันทร์เทวี'' หลังจากได้พระราชทานเพลิงพระศพ[[พระวิสุทธิกษัตรีย์]] (ซึ่งทางไทยได้กล่าว่าสิ้นพระชนม์เนื่องจากทรงตรอมพระทัยในการสูญเสียพระสุพรรณกัลยา) สมเด็จพระนเรศวรทรงได้ยกทัพไปตีหงสาวดีและตองอูแต่ไม่สำเร็จ ระหว่างที่พระองค์ได้รับพระอัฐิพระสุพรรณกัลยาจากมอญผู้หนึ่งในช่วงที่พระองค์ประทับ ณ เมืองปาย ทรงพระสุบินถึงพระสุพรรณกัลยาได้เสด็จมาพบและตรัสว่าพระนางเปรียบเสมือนคนสองแผ่นดิน มีความผูกพันทั้งไทยและพม่า จึงมีพระประสงค์ที่จะพำนักเมืองปายนั่นเอง จากการพระสุบินดังกล่าวสมเด็จพระนเรศวรจึงหยุดทัพไว้ที่เมืองปาย เป็นเวลา 32 วัน และโปรดฯให้ม้าเร็วเข้ามารับตัวท้าวจันทร์เทวีขึ้นไป และนำผอบบรรจุพระเกศาขึ้นไปด้วย จากนั้นก็โปรดให้สร้างพระพุทธรูปขึ้นองค์หนึ่ง และพระเจดีย์เพื่อจะประดิษฐานพระเกศาและพระอัฐิไว้ ณ เมืองปาย ปัจจุบันเชื่อกันว่าอยู่ที่[[วัดน้ำฮู]] [[อำเภอปาย]] [[จังหวัดแม่ฮ่องสอน]]นั่นเอง<ref>'''ตำนานนางกษัตริย์'''. หน้า 283-287</ref>

อย่าไงรก็ตามจากหลักฐานของไทยและพม่าก็ต่างแสดงความมีตัวตนของพระสุพรรณกัลยา และประทับอยู่ในหงสาวดีตั้งแต่ในปี พ.ศ. 2112 ขณะมีพระชันษาได้ 17 ปี ดังนั้นในปี [[พ.ศ. 2135]] ที่เกิดยุทธหัตถี พระองค์จึงน่าจะมีพระชันษา 40 ปี และหากมีพระโอรส-ธิดากับพระเจ้าบุเรงนอง พระโอรสธิดาก็ควรมีพระชันษาราว 8 ปีหรืออาจจะมากกว่านั้น ซึ่งดูจะขัดแย้งกับคำให้การขุนหลวงหาวัด ที่กล่าวถึงการ ''ให้พระโอรสเสวยนมอยู่ในที่..''<ref name="อยุธยา">'''อยุธยาศึกษา:ตลาดวิชาสำหรับครู-อาจารย์''', หน้า 184</ref> ส่วนกรณีที่ถูกพระแสงดาบของพระเจ้านันทบุเรงเช่นเดียวกัน เนื่องจากหากพระเจ้าแผ่นดินจะประหารชีวิตใครก็จะบันทึกเรื่องราวไว้โดยละเอียด แต่ในเรื่องราวของพระสุพรรณกัลยากลับไม่ปรากฏไว้เลย<ref name="อยุธยา"/>

แม้การสิ้นพระชนม์ของพระสุพรรณกัลยานั้นจะเป็นที่ยอมรับกันทั่วไปว่าเกิดจากแรงโทสะของ[[พระเจ้านันทบุเรง]] ซึ่งตรงกันทั้งในหลักฐานของไทยและพม่า (บางฉบับ) แต่มิกกี้ ฮาร์ท (Myin Hsan Heart) นักประวัติศาสตร์ชาวพม่าได้นำเสนอข้อมูลที่แตกต่างออกไป โดยกล่าวถึง[[เจ้าหญิงเมงอทเว|เจ้าภุ้นชิ่]]หรือเจ้าหญิงพิษณุโลกได้ตามเสด็จพระราชมารดาออกมาประทับนอก[[พระราชวังกัมโพชธานี]] โดยเจ้าหญิงเจ้าภุ้นชิ่ได้เสกสมรสกับ เจ้าเกาลัด พระโอรสของเจ้าอสังขยา เจ้าเมืองตะลุป ซึ่งเป็น[[ไทใหญ่|ชาวไทใหญ่]] ซึ่งเป็นที่ปรึกษาของพระเจ้ามังรายกะยอชวา โอรสองค์ที่สองของพระเจ้านันทบุเรง และมีพระธิดาด้วยกันคือ เจ้าหญิงจันทร์วดี ซึ่งหมายความว่า ในช่วงสงครามยุทธหัตถี [[พ.ศ. 2135]] พระสุพรรณกัลยามิได้ประทับอยู่ในหงสาวดีแต่ทรงประทับอยู่ในอังวะ จนกระทั่งในปี [[พ.ศ. 2137]] พระเจ้าตองอู พระเจ้านยองยัน และพระเจ้าเชียงใหม่ ต่างแยกตัวเป็นอิสระจากหงสาวดี พระเจ้านยองยันจังได้เข้าครองกรุงอังวะที่เจ้าหญิงพิษณุโลก และพระมารดาอาศัยอยู่ อีกทั้งยังเป็นผลดีแก่ทั้งสองพระองค์ด้วย เนื่องจากพระเจ้านยองยันนั้นเป็นพระโอรสองค์หนึ่งของพระเจ้าบุเรงนอง ทั้งยังมีความคุ้นเคยกับเจ้าอสังขยาบิดาของเจ้าเกาลัด จึงคาดได้ว่า ภายใต้การปกครองของพระเจ้านยองยันพระสุพรรณกัลยารวมถึงเจ้าหญิงพิษณุโลกก็ยังทรงประทับในนครอังวะอย่างปกติสุขจนกระทั่งสิ้นพระชนม์ โดยมิได้ถูกปลงพระชนม์แต่อย่างใด<ref>'''ตำนานนางกษัตริย์'''. หน้า 293-295</ref>

== การพบหลุมพระศพพระสุพรรณกัลยา ==

เมื่อช่วงกลางเดือน[[มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2548]] มีการขุดพบหลุมแห่งหนึ่งซึ่งมีทั้งพระโกฎทองคำและเครื่องใช้ในราชสำนักจำนวนมากรวมทั้งโครงกระดูกบางส่วนรวมอยู่ด้วย ในระหว่างที่กำลังมีการปรับพื้นดินเพื่อสร้างเมืองใหม่ของพม่าใกล้กับเมือง[[ปีนมานา]] ในภาคกลางของพม่า โดยมีการพูดคุยในหมู่นายทหารระดับสูงของพม่าว่า หลุมดังกล่าวคาดว่าเป็นหลุมพระศพของพระสุพรรณกัลยา เนื่องจากเครื่องใช้ราชสำนักบางส่วนมีลักษณะคล้ายลวดลายไทย

== พระนามต่างๆ ==

# '''สุวรรณกัลยา''' จากคำให้การขุนหลวงหาวัด ฉบับหลวง

# '''จันทรกัลยา''' จากคำให้การชาวกรุงเก่า

# '''พระสุวรรณ''' จากพงศาวดารฉบับอูกาลา

# '''มะเมี้ยวโหย่''' แปลว่าผู้จงรักภักดีในเผ่าพันธุ์ตน จากพงศาวดารของมหาสีหตู

# '''พระสุวรรณเทวี''' จากพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา

# '''พระสุพรรณกัลยาณี''' จากพระประวัติสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พระราชนิพนธ์ของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ

* พระราชานุสาวรีย์พระสุพรรณกัลยาณี ณ [[ค่ายสมเด็จพระนเรศวรมหาราช]] (กองทัพภาคที่ 3) [[อำเภอเมืองพิษณุโลก|อำเภอเมือง]] [[จังหวัดพิษณุโลก]]

* พระบรมรูปสมเด็จพระนเรศวรมหาราช และพระรูปพระสุพรรณกัลยา ณ [[ศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช]] [[โรงเรียนพิษณุโลกพิทยาคม]] อำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก

* พระบรมรูปพระสุพรรณกัลยา สมเด็จพระนเรศวรมหาราช และสมเด็จพระเอกาทศรถ ณ [[วัดลาดสิงห์]] [[ตำบลบ้านสระ]] [[อำเภอสามชุก]] [[จังหวัดสุพรรณบุรี]]

* พระรูป ณ พระตำหนักสมเด็จพระนเรศวรมหาราช [[วัดดอนเจดีย์]] [[อำเภอดอนเจดีย์]] จังหวัดสุพรรณบุรี

* พระเจดีย์ ณ [[วัดบ้านน้ำฮู]] [[อำเภอปาย]] [[จังหวัดแม่ฮ่องสอน]] ที่เชื่อกันว่าสมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงสร้างถวายพระสุพรรณกัลยา และภายในพระเจดีย์ ได้บรรจุเส้นพระเกษาของพระสุพรรณกัลยาไว้ด้วย<ref>http://writer.dek-d.com/Blink-wizarD/story/view.php?id=148186</ref>

| style=font-size: 90%; line-height: 110%;

| border=1

| boxstyle=padding-top: 0; padding-bottom: 0;

| boxstyle_1=background-color: #fcc;

| boxstyle_2=background-color: #fb9;

| boxstyle_3=background-color: #ffc;

| boxstyle_4=background-color: #bfc;

| boxstyle_5=background-color: #9fe;

| 1= '''พระสุพรรณกัลยา '''

| 2= [[สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช]]

| 3= [[พระวิสุทธิกษัตรีย์]]

| 4= สืบเชื้อสายมาจากราชวงศ์พระร่วง

| 5=

| 6= [[สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ]] (พระเฑียรราชา)

| 7= [[สมเด็จพระสุริโยทัย]]

| 8=

| 9=

| 10=

| 11=

| 12= [[สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2]]

| 13=

| 14=

| 15=

| 16=

| 17=

| 24=[[สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ]]

| 25=

* กิตติ วัฒนะมหาตม์. '''ตำนานนางกษัตริย์'''. กรุงเทพฯ:สร้างสรรค์บุ๊คส์, 2553. หน้า 259-307 ISBN 978-974-341-666-8