ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เอตา"

[[ไฟล์:ETAren anagrama Altsasun (square).jpg|thumb|200px|สัญลักษณ์ของอีทีเอตา]]

'''อีทีเอตา''' ({{lang-eu|ETA}}) หรือ '''ดินแดนบาสก์และอิสรภาพ''' ({{lang-eu|Euskadi Ta Askatasuna'''}}) ใน[[ภาษาสเปน]] (หรือที่สื่อไทยบางแห่งเรียก '''กบฎแบ่งแยกดินแดนแคว้นบาสก์'''<ref>[www.thairath.co.th/content/oversea/109125 รบ.สเปนเมินข้อเสนอหยุดยิงกบฎอีทีเอ]. ไทยรัฐ. สืบค้น 22-10-2554.</ref>) เป็นองค์การองค์กรชาตินิยมและแบ่งแยกดินแดนติดอาวุธชาวบาสก์ กลุ่มนี้ก่อตั้งขึ้นใน พ.ศ. 2502 และได้วิวัฒนาจากกลุ่มที่สนับสนุนวัฒนธรรมบาสก์ดั้งเดิมไปเป็นกลุ่ม[[กึ่งทหาร]]โดยมีจุดประสงค์เพื่อบรรลุเอกราชแก่มหาประเทศบาสก์ (Greater Basque Country) <ref name="goizargi.com">[http://www.goizargi.com/2003/queeselmlnv4.htm Goiz Argi]. Goiz Argi. Retrieved on 30 January 2011. {{es icon}}</ref><ref>[http://www.goizargi.com/2003/queeselmlnv3.htm Goiz Argi]. Goiz Argi (27 January 2002). Retrieved on 2011-01-30. {{es icon}}</ref> อีที ซึ่งครอบคลุมตอนเหนือบางส่วนของ[[ประเทศสเปน]]และตอนใต้บางส่วนของ[[ประเทศฝรั่งเศส]] เอตาเป็นองค์การหลักของขบวนการปลดปล่อยแห่งชาติบาสก์ และเป็นตัวการสำคัญในความขัดแย้งบาสก์ อีทีเอตาประกาศหยุดยิงใน พ.ศ. 2532, 2539, 2541 และ 2549 แต่ละเมิดในภายหลัง อย่างไรก็ดี วันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553 อีทีเอตาประกาศหยุดยิงรอบใหม่<ref name="bbc 5 sep">{{cite web|title=Basque separatist group Eta เอตา'declares ceasefire'|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11191395|publisher=BBC News |accessdate=5 September 2010|date=5 September 2010}}</ref> ซึ่งยังมีผลใช้บังคับ ยิ่งไปกว่านั้น วันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2554 อีทีเอตาประกาศ "การยุติขั้นสุดท้ายของกิจกรรมติดอาวุธของตน"<ref name=BBC20111020>{{cite news|title=Basque group Eta เอตาsays armed campaign is over|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-15393014|accessdate=20 October 2011|publisher=BBC News|date=20 October 2011}}</ref>

นับตั้งแต่ พ.ศ. 2502 อีทีเอตาถูกประณามว่าสังหารประชาชนไป 829 คน ทำให้มีผู้ได้รับบาดเจ็บหลายพันคน และลักพาตัวคนไปหลายสิบคน<ref name="casualities_eta_829">{{cite web | title = Lista de víctimas mortales | work=Ministerio del Interior | url = http://www.mir.es/DGRIS/Terrorismo_de_ETA/ultimas_victimas/p12b-esp.htm | language = Spanish | accessdate =19 September 2010}}</ref><ref name="casualties_total_basque">{{cite web|title = Datos significativos del conflicto vasco, 1968–2003|url = http://www.euskonews.com/0256zbk/gaia25604_01.html

| work = Eusko News|year = 2003|language = Spanish|accessdate =19 January 2011}}</ref><ref name="Victimas MIR">[http://www.mir.es/DGRIS/Terrorismo_de_ETA/ultimas_victimas/p12b-esp.htm ETA เอตาhas killed 829 people as of 19 January 2011], Spanish ''Ministerio del Interior''</ref><ref name="smithsonianmag.com">[http://www.smithsonianmag.com/people-places/basque.html Peace at Last? | People & Places | Smithsonian Magazine]. Smithsonianmag.com. Retrieved on 30 January 2011.</ref> กลุ่มดังกล่าวถูกต้องห้ามเป็นองค์การก่อการร้ายโดยทางการหลายประเทศ มีสมาชิกองค์การมากกว่า 700 คนถูกจำคุกอยู่ในสเปน ฝรั่งเศส และประเทศอื่น<ref name = "gfklny">[http://www.elconfidencial.com/cache/2008/01/01/66_cifra_presos_ultima_decada_encarcelados.html La cifra de presos de ETA เอตาes la más alta de la última década con 728 encarcelados] El Confidencial, {{Nowrap|7 January 2008}} {{es icon}}</ref>

เอตา (ETA) ย่อมาจากคำว่า Euskadi Ta Askatasuna ใน[[ภาษาบาสก์]] หรือ Euskadi y Libertad ในภาษาสเปน แปลความได้ว่า เออุสกาดีและอิสรภาพ Euskadi เป็นอีกชื่อหนึ่งของแคว้นบาสบาสก์ที่อยู่ทางภาคเหนือของประเทศสเปน รวมความแล้วก็คือ ขบวนการที่ต่อสู้เพื่ออิสรภาพของแคว้นบาสบาสก์

ขบวนการแบ่งแยกดินแดนที่อยู่ตามประเทศต่างๆต่าง ๆ มีลักษณะที่เหมือนกันในด้านวัตถุประสงค์คือ ต้องการแยกดินแดนแคว้นของตน หรือที่คิดว่าเป็นของตน ให้เป็นอิสระ แต่ในรายละเอียดแล้ว แต่ละกลุ่มนั้นมีความแตกต่างกัน เช่น เรื่องของอุดมการณ์ ผู้ร่วมขบวนการ วิธีการ โครงสร้างหรือเครือข่าย

อย่างในกรณีของ ETA เอตาไม่มีองค์ประกอบด้านศาสนามาเกี่ยวข้อง เป็นเรื่องของประวัติศาสตร์ เชื้อชาติ ภาษา และ วัฒนธรรมและความบ้าระห่ำของคนบางกลุ่ม

ETA เอตากำเนิดขึ้นในปี 1959 ซึ่งเป็นช่วงปลายยุคเผด็จการของนายพลฟรังโก้ฟรังโก แรกเริ่มเดิมทีก็ดูดี เป็นการรวมกลุ่มกันของนักศึกษาหัวรุนแรงเพื่อต่อต้านเผด็จการที่เมืองบิลบาโอ Bilbao เมืองหลวงเมืองหลักของแคว้นบาสบาสก์ ช่วงนั้นหลายกลุ่มก็เห็นดีเห็นงามด้วยและให้การสนับสนุน

แต่ในเวลาต่อมา กลุ่มนี้ก็เริ่มชูประเด็นเชื้อชาตินิยม Racismo,(racismo) Etnicismo,และชาติพันธฺุ์นิยม (etnicismo) แต่คำที่ฮิตที่สุดคือ Nacionalismo พอจะแปลได้ว่า เชื้อชาตินิยม ชาติพันธุ์นิยม และชาตินิยม ตามลำดับ(nacionalismo)

พอประกาศตัวว่าเป็นกลุ่มผู้เคลื่อนไหวแบบ Nacionalismoชาตินิยม ก็เริ่มใช้วิธีการรุนแรง เริ่มใช้อาวุธเป็นเครื่องมือในการต่อรอง เมื่ออุดมการณ์เริ่มมั่นคงขึ้น ก็ได้พัฒนาไปเป็นกลุ่มใหม่ภายใต้ชื่อ Nuevoชาตินิยมใหม่ (nuevo Nacionalismonacionalismo)

กลุ่มนี้ได้ชี้ชวนให้ทุกคนเห็นว่า แคว้นบาสบาสก์เป็นดินแดนที่ปกครองโดยต่างชาติที่มีทหารเป็นกำลัง ชาวต่างชาติที่ว่านี้คือชาวสเปน พวกเขาจะต้องยกเลิกการครอบครองนี้ และจะใช้วิธีการที่รุนแรง

หลายคนเห็นประโยคข้างบนแล้วอาจจะงงๆงง ๆ เพราะว่าแท้ที่จริงแล้วแคว้นบาสบาสก์ ก็เป็นแคว้นหนึ่งของสเปนมาตั้งแต่สมัยสร้างชาติ สร้างอาณาจักรในศตวรรษที่ 16 แล้ว

เป้าหมายโดยทั่วไปจะเป็นทหารและตำรวจ คือเป็นเป้าแบบจำเพาะเจาะจง เริ่มมีการทำลายล้างตามสังหารทหารและตำรวจ ส่งผลทำให้ทางการเริ่มมีมาตรการที่รุนแรงโต้กลับไป ETA เอตาตาย โดนจับ ถูกขังคุกตลอดชีพ เป็นจำนวนมาก

ทางภาคการเมืองทั้งฝ่ายค้านและฝ่ายรัฐบาลได้ร่วมมือกันจัดทำ ข้อตกลงต่อต้านการก่อการร้าย (Pacto Anti-Terrorista) เป็นข้อตกลงที่จะให้ความร่วมมือกันที่จะกำจัดขบวนการผู้ก่อการร้ายให้หมดไปโดยไม่มีข้อแม้และเงื่อนไข จนกระทั่งในปี 1992 เกิดปัญหาการขัดแย้งภายในขบวนการ ETA เอตาเพราะว่าผู้นำกลุ่มหลายคนถูกทางการกำจัดไป ETA เอตาเลยเปลี่ยนมาใช้วิธีการเจรจาแทน แต่ก็ไม่เป็นผล เลยมาจัดกระบวนทัพกันใหม่ โดยแบ่งระดับการทำงานออกเป็นสามกลุ่ม คือ กลุ่มก่อกวนทำลายบ้านเมือง กลุ่มวางระเบิดเล็กๆเล็ก ๆ น้อย น้อยๆๆ เช่น ระเบิดตู้เอทีเอ็ม และกลุ่มฆาตกรรมด้วยระเบิดขนาดใหญ่

แม้ว่า ETA เอตาจะมีประสบการณ์สูงในการก่อการร้าย แต่บ่อยครั้งเหมือนกันที่พลาดต้องเสียชีวิตเพราะอาวุธหรือระเบิดของตัวเอง นับได้ 36 ราย เสียชีวิตเพราะพลาดเอง และ 18 รายฆ่าตัวตาย

ขบวนการก่อการร้ายในลักษณะนี้ นอกจากอุดมการณ์แล้ว การที่จะสามารถดำเนินงานมาได้ยาวนานเป็นเวลาเกือบห้าสิบปี สร้างความเสียหายทางชีวิตและทรัพย์สินไปมากมาย ต้องมีองค์ประกอบอย่างน้อยอีกสองประการคือ เครือข่ายและเงินทุน มีการคำนวณกันว่า ETA เอตาต้องใช้เงินราว 4 ล้านบาทต่อวัน หรือ 1,300 ลาน บาทต่อปี ในการดำเนินงานและการรักษาองค์กร แล้วเงินจำนวนนี้มาจากไหน เพราะว่า ETA เอตาไม่ได้ทำงาน มีความชำนาญเพียงอย่างเดียว คือการก่อการร้าย

ETA เอตาได้รับเงินทุนจากสองแหล่งคือ หนึ่งจากการปล้นแบงก์ สองจากการเก็บภาษีจากนักธุรกิจหรือจากบริษัทต่างๆต่าง ๆ โดยให้ชื่อหรูดูดีว่า ภาษีเพื่อการปฏิรูป (Impuesto Revolucionario) โดยการส่งจดหมายข่มขู่ถึงชีวิตไปพร้อมกับแบบฟอร์มการเสียภาษี นอกจากนี้ยังมีการตั้งบริษัทอีกหลายแห่งเพื่อบริหารกองทุนและฟอกเงินดังกล่าว

ETA เอตาเพียงกลุ่มเดียวคงไม่ทรงอิทธิพลมากมายถึงเพียงนี้ ถ้าไม่มีเครือข่าย ที่เกี่ยวข้องไม่ต่ำกว่าสิบองค์กร มีทั้งระดับพรรคการเมืองที่มีเสียงอยู่ในสภา กลุ่มเอ็นจีโอ และกลุ่มประชาชน

[[fi:ETA เอตา(järjestöjärjestö)]]

[[wuu:ETA เอตา(民族组织)]]