ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (ญี่ปุ่น)"

| name = รัฐสภาญี่ปุ่นสภานิติบัญญัติแห่งชาติ

| legislature = สมัยประชุมสามัญที่ 203208

| image_size = 270px

| house_type = [[ระบบสองสภา]]

'''รัฐสภาญี่ปุ่นสภานิติบัญญัติแห่งชาติ''' ({{ญี่ปุ่น|国会|Kokkai}}, {{lang-en|National Diet}}) เป็นฝ่ายนิติบัญญัติของญี่ปุ่นประกอบด้วยสองสภาคือ [[สภาล่าง]]เรียกว่า [[สภาผู้แทนราษฎร]] และ[[สภาสูง]]เรียกว่า [[วุฒิสภา|ราชมนตรีสภา]] สมาชิกของสภาทั้งสองมาจาก[[การเลือกตั้งแบบคู่ขนาน|ระบบการเลือกตั้งแบบคู่ขนาน]] สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมีวาระ 4 ปี ส่วนสมาชิกราชมนตรีสภามีวาระ 6 ปี และนอกเหนือไปจากการพิจารณากฎหมายต่าง ๆ แล้ว รัฐสภาสภานิติบัญญัติแห่งชาติยังมีหน้าที่เลือก[[นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น|นายกรัฐมนตรี]] รัฐสภาสภาฯ ของญี่ปุ่นประชุมครั้งแรกในชื่อ ''สภานิติบัญญัติแห่งสมเด็จพระจักรพรรดิ'' เมื่อ พ.ศ. 2432 รูปแบบและโครงสร้างของสภาในปัจจุบันนั้นจัดตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2490 สองปีหลังสิ้น[[สงครามโลกครั้งที่สอง]] สภาในรูปแบบนี้เองที่รัฐธรรมนูญถือว่าเป็นองค์กรอำนาจสูงสุดของรัฐ มีตั้งอยู่ที่ [[อาคารสภานิติบัญญัติแห่งชาติ]] ใน[[ชิโยะดะโยดะ (โตเกียว)|แขวงเขตชิโยะดะโยดะ]] [[มหานครโตเกียว]]

ตามมาตราที่ 41 แห่งรัฐธรรมนูญ ได้นิยามแก่รัฐสภาสภานิติบัญญัติแห่งชาติไว้ว่าเป็น "องค์กรสูงสุดแห่งอำนาจรัฐ" และ "องค์กรออกกฎหมายแต่ผู้เดียวของรัฐ" ซึ่งบทบัญญัตินี้ได้แตกต่างกับรัฐธรรมนูญสมัย[[จักรวรรดิญี่ปุ่น]] ซึ่งได้บัญญัติให้[[จักรพรรดิญี่ปุ่น|องค์จักรพรรดิ]]ทรงเป็นผู้ใช้อำนาจนิติบัญญัติโดยความยินยอมของสภา รัฐสภาและไม่เพียงแต่มีหน้าที่ในการพิจารณาเรื่องกฎหมายเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการอนุมัติงบประมาณแผ่นดินประจำปีที่รัฐบาลเป็นผู้จัดทำมาเสนอต่อสภา นอกจากนี้รัฐสภาสภานิติบัญญัติยังมีอำนาจในออกร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ ซึ่งหากร่างแก้ไขฯได้รับการอนุมัติจากสภา ก็จะต้องดำเนินการให้ประชาชนลง[[ประชามติ]] นอกเหนือไปจากนี้ สภานิติบัญญัติยังมีหน้าที่ "ตรวจสอบการทำงานที่เกี่ยวข้องกับรัฐบาล" (มาตรา 62) และ

[[นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น|นายกรัฐมนตรี]] จะต้องมาจากการเลือกตั้งโดยสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งลักษณะแบบนี้ได้สร้างหลักการที่ว่ากฎหมายอยู่เหนือกว่าผู้บริหารขององค์กรของรัฐ (มาตรา 67) หรือก็คือ สภาสามารถถอดถอนนายกรัฐมนตรีและสมาชิกคณะรัฐมนตรีได้ ผ่านการอภิปรายไม่ไว้วางใจโดยการเข้าชื่อของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรอย่างน้อย 50 คน ซึ่งรัฐบาลมีหน้าที่ในการชี้แจงข้อกล่าวหารวมไปถึงคำถามจากสภาในการอภิปรายไม่ไว้วางใจ นอกจากนี้ สภายังมีอำนาจในการดำเนินคดีแก่ผู้พิพากษาที่ถูกตัดสินว่ากระทำผิดทางอาญา ทางวินัย หรือการกระทำที่มิชอบตามกฎหมาย<ref name="const">[[ห้องสมุดสภานิติบัญญัติแห่งชาติ]]. [http://www.ndl.go.jp/constitution/e/etc/c01.html Constitution of Japan]. Published 1947. Retrieved July 15, 2007.</ref>