|
Not Shows Editing
{{Short description|ประเทศบนเกาะในเอเชียตะวันออก}}
{{กึ่งล็อก2}}
{{บทความคัดสรร}}
{{Infobox country
|conventional_long_name = ประเทศญี่ปุ่น
|common_name = ญี่ปุ่น
|native_name = {{native name|ja|日本国|italics=off}}<br>{{small|{{transl|ja|Nippon-koku}} หรือ {{transl|ja|Nihon-koku}}}}
|image_flag = Flag of Japan.svg
|alt_flag = Centered deep red circle on a white rectangle
|image_coat = Imperial Seal of Japan.svg
|alt_coat = Golden circle subdivided by golden wedges with rounded outer edges and thin black outlines
|symbol_type = ตราแผ่นดิน
|other_symbol = <div style="padding:0.2em;">[[ไฟล์:Goshichi no kiri.svg|80px|Seal of the Office of the Prime Minister and the Government of Japan]]</div>
|other_symbol_type = [[ตราประทับของรัฐบาลญี่ปุ่น|ตราประทับรัฐบาล]]
|national_anthem = {{Nihongo|君が代|Kimigayo|[[คิมิงาโยะ]]|italics=off}}<br>"ขอจงครองราชย์ยาวนานตลอดไป"<div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">{{center|[[ไฟล์:Kimi ga Yo instrumental.ogg]]}}</div>
|image_map = Japan (orthographic projection).svg
|map_caption = ดินแดนญี่ปุ่นอยู่ในสีเขียวเข้ม; [[ดินแดนพิพาทของญี่ปุ่น|ดินแดนที่อ้างสิทธิแต่ไม่ได้ควบคุม]]อยู่ในสีเขียวอ่อน
|capital = [[โตเกียว]]
|coordinates = {{Coord|35|41|N|139|46|E|type:city}}
|largest_city = เมืองหลวง
|languages_type = [[ภาษาประจำชาติ]]
|languages = [[ภาษาญี่ปุ่น|ญี่ปุ่น]]
|government_type = [[รัฐเดี่ยว]] [[ระบบรัฐสภา]] [[ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ]]
| leader_title1 = [[จักรพรรดิญี่ปุ่น|จักรพรรดิ]]
| leader_name1 = [[สมเด็จพระจักรพรรดินารูฮิโตะ|จักรพรรดินารูฮิโตะ]]
| leader_title2 = [[นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น|นายกรัฐมนตรี]]
|leader_name2 = [[ฟูมิโอะ คิชิดะ]]
|legislature = [[รัฐสภาญี่ปุ่น|รัฐสภา]]
|upper_house = [[ราชมนตรีสภา]]
|lower_house = [[สภาผู้แทนราษฎรญี่ปุ่น|สภาผู้แทนราษฎร]]
|sovereignty_type = [[ประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น|ก่อตั้ง]]
|established_event1 = [[ราชวงศ์ยามาโตะ|ก่อตั้งราชวงศ์จักรพรรดิ]]
|established_date1 = 11 กุมภาพันธ์ 660 BC
|established_event2 = [[รัฐธรรมนูญเมจิ]]
|established_date2 = 29 พฤศจิกายน ค.ศ. 1890
|established_event3 = {{nowrap|[[รัฐธรรมนูญญี่ปุ่น|รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน]]}}
|established_date3 = 3 พฤษภาคม ค.ศ. 1947
|area_km2 = 377,975
|area_footnote = <ref name="area-2019">{{cite web|script-title=ja:令和元年全国都道府県市区町村別面積調（１０月１日時点）|url=https://www.gsi.go.jp/KOKUJYOHO/MENCHO201910-index.html|publisher=[[Geospatial Information Authority of Japan]]|language=ja|date=December 26, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20200415123703/https://www.gsi.go.jp/KOKUJYOHO/MENCHO201910-index.html|archive-date=April 15, 2020|url-status=dead }}</ref>
|percent_water = 1.4 (ใน ค.ศ. 2015)<ref>{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=October 11, 2020|publisher=OECD|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref>
|area_rank = อันดับที่ 62 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
|population_estimate = {{decrease neutral}} 125,360,000<ref>{{cite web|title=Population Estimates Monthly Report July 2021)|url=https://www.stat.go.jp/english/data/jinsui/tsuki/index.html|publisher=[[Statistics Bureau (Japan)|Statistics Bureau of Japan]]|date=July 20, 2021}}</ref>
|population_estimate_rank = อันดับที่ 11
|population_estimate_year = 2021
|population_census = 126,226,568<ref>{{cite web|url=https://www.e-stat.go.jp/en/stat-search/files?page=1&layout=datalist&toukei=00200521&tstat=000001136464&cycle=0&year=20200&month=24101210&tclass1=000001136465&tclass2=000001154388&tclass3val=0|title=2020 Population Census Preliminary Tabulation|accessdate=June 26, 2021|publisher=[[Statistics Bureau (Japan)|Statistics Bureau of Japan]]}}</ref>
|population_census_year = 2020
|population_census_rank =
|population_density_km2 = 334
|population_density_rank = อันดับที่ 24
|GDP_PPP = {{increase}} 5.856 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ<ref name="IMFWEOJP">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/April/weo-report?c=158,&s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2019&ey=2026&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook database: April 2021|publisher=[[International Monetary Fund]]|date=April 2021}}</ref>
|GDP_PPP_year = 2022
|GDP_PPP_rank = อันดับที่ 4
|GDP_PPP_per_capita = {{increase}} 46,938 ดอลลาร์สหรัฐ
|GDP_PPP_per_capita_rank = อันดับที่ 27
|GDP_nominal = {{increase}} 5.653 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ<ref name="IMFWEOJP" />
|GDP_nominal_year = 2022
|GDP_nominal_rank = อันดับที่ 3
|GDP_nominal_per_capita = {{increase}} 45,310 ดอลลาร์สหรัฐ
|GDP_nominal_per_capita_rank = อันดับที่ 23
|Gini = 33.4 <!-- Number only. -->
|Gini_year = 2018
|Gini_change = decrease<!-- Increase/decrease/steady. -->
|Gini_ref = <ref>{{cite encyclopedia|url=https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm|title=Inequality - Income inequality - OECD Data|publisher=[[Organisation for Economic Co-operation and Development|OECD]]|access-date=25 July 2021}}</ref>
|Gini_rank = อันดับที่ 78
|HDI = 0.919 <!-- Number only, between 0 and 1. -->
|HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year. -->
|HDI_change = increase <!-- Increase/decrease/steady. -->
|HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=December 15, 2020|accessdate=December 15, 2020}}</ref>
|HDI_rank = อันดับที่ 19
|currency = [[เยน]] (¥)
|time_zone = [[เวลามาตรฐานญี่ปุ่น]]
|utc_offset = +09:00
|drives_on = [[การจราจรซ้ายมือและขวามือ|ซ้าย]]
|calling_code = [[หมายเลขโทรศัพท์ในญี่ปุ่น|+81]]
|cctld = [[.jp]]
|official_website = <!----- อย่าใส่ www.japan.go.jp – บทความนี้เกี่ยวกับประเทศ ไม่ใช่รัฐบาล ----->
|demonym = ชาวญี่ปุ่น
|today =
}}
{{Chinese
|title = ญี่ปุ่น
|kanji = 日本国
|kyujitai = 日本國
|katakana = ニッポンコク<br />ニホンコク
|hiragana = にっぽんこく<br />にほんこく
|l = ประเทศญี่ปุ่น
|romaji = Nippon-koku<br />Nihon-koku
|revhep = Nippon-koku<br />Nihon-koku
}}
{{ความหมายอื่น|||ญี่ปุ่น (แก้ความกำกวม)|ญี่ปุ่น}}
'''ญี่ปุ่น''' ({{ญี่ปุ่น|日本|Nihon/Nippon|นิฮง/นิปปง}}) ชื่ออย่างเป็นทางการ '''ประเทศญี่ปุ่น''' ({{ญี่ปุ่น|日本国|Nihon-koku/Nippon-koku|นิฮงโกกุ/นิปปงโกกุ}}) เป็น[[รัฐเอกราช]]หมู่เกาะใน[[เอเชียตะวันออก]] ตั้งอยู่ใน[[มหาสมุทรแปซิฟิก]]นอกฝั่งตะวันออกของแผ่นดินใหญ่เอเชีย ทางตะวันตกติดกับ[[คาบสมุทรเกาหลี]]และ[[ประเทศจีน]] โดยมี[[ทะเลญี่ปุ่น]]กั้น ส่วนทางทิศเหนือติดกับ[[ประเทศรัสเซีย]] มี[[ทะเลโอค็อตสค์]]เป็นเส้นแบ่งแดน และทางทิศใต้ติดกับ[[ทะเลจีนตะวันออก]], [[ทะเลฟิลิปปิน]] และ[[ประเทศไต้หวัน]] อาณาเขตของญี่ปุ่นตั้งอยู่ในบริเวณ[[วงแหวนไฟ]] ครอบคลุมหมู่เกาะประมาณ [[รายชื่อเกาะของประเทศญี่ปุ่น|6,852 เกาะ]] ด้วยพื้นที่ 377,975 ตารางกิโลเมตร และประกอบไปด้วยเกาะหลักจำนวนห้าเกาะได้แก่ [[เกาะฮนชู|ฮนชู]], [[จังหวัดฮกไกโด|ฮกไกโด,]] [[เกาะชิโกกุ|ชิโกกุ]], [[เกาะคีวชู|คีวชู]] และ [[เกาะโอกินาวะ|โอกินาวะ]] ซึ่งคิดเป็นพื้นที่ประมาณร้อยละ 97 ของประเทศ มี[[โตเกียว|กรุงโตเกียว]]เป็น[[เมืองหลวงญี่ปุ่น|เมืองหลวง]]และเมืองที่มีประชากรมากที่สุด เมืองที่มีจำนวนประชากรรองลงมาได้แก่ [[โยโกฮามะ]], [[โอซากะ]], [[นาโงยะ]], [[ซัปโปโระ]], [[ฟูกูโอกะ (เมือง)|ฟูกูโอกะ]], [[โคเบะ]] และ [[เกียวโต]]
ตัวอักษร[[คันจิ]]ของชื่อประเทศญี่ปุ่นแปลว่า ''"ถิ่นกำเนิดของ[[ดวงอาทิตย์]]"'' จึงมีชื่อเรียกว่า ''"ดินแดนแห่งอาทิตย์อุทัย"'' ประเทศญี่ปุ่นประกอบด้วย 47 [[จังหวัดของประเทศญี่ปุ่น|จังหวัด]]ใน 8 [[ภูมิภาคของญี่ปุ่น|ภูมิภาค]] โดยมีฮกไกโดเป็นจังหวัดเหนือสุด และโอกินาวะเป็นจังหวัดใต้สุด ภูมิประเทศกว่าสามในสี่มีลักษณะเป็นภูเขา ญี่ปุ่นเป็นหนึ่งในประเทศที่มีลักษณะเป็นสังคมเมืองมากที่สุด<ref>{{Cite web|title=Japan - Urbanization rate|url=https://www.statista.com/statistics/270086/urbanization-in-japan/|website=Statista|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Urban population (% of total population) - Japan {{!}} Data|url=https://data.worldbank.org/indicator/SP.URB.TOTL.IN.ZS?locations=JP|website=data.worldbank.org}}</ref> ด้วยประชากร 125.5 ล้านคน จึงถือเป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดเป็น[[รายชื่อประเทศเรียงตามจำนวนประชากร|อันดับ 11 ของโลก]] ประมาณ 14 ล้านคนอาศัยอยู่ในกรุงโตเกียว<ref>{{Cite web|title=東京都の人口（推計）トップページ|url=https://www.toukei.metro.tokyo.lg.jp/jsuikei/js-index.htm|website=www.toukei.metro.tokyo.lg.jp}}</ref> และหากนับรวมใน[[เขตอภิมหานครโตเกียว|เขตมหานครโตเกียว]]ทั้งหมดจะมีประชากรกว่า 38 ล้านคน<ref>{{Cite web|title=Tokyo Population 2021 (Demographics, Maps, Graphs)|url=https://worldpopulationreview.com/world-cities/tokyo-population|website=worldpopulationreview.com}}</ref> ซึ่งเป็นมหานครที่มีประชากรมากที่สุดในโลก<ref>{{Cite web|title=The Most Populated Cities of the World. World Megacities - Nations Online Project|url=https://www.nationsonline.org/oneworld/bigcities.htm|website=www.nationsonline.org}}</ref>
การวิจัยทางโบราณคดีระบุว่ามีมนุษย์อาศัยในญี่ปุ่นปัจจุบันครั้งแรกตั้งแต่[[ยุคหินเก่า]] หรือประมาณ 30,000 ปีก่อนคริสตกาล การกล่าวถึงญี่ปุ่นเป็นลายลักษณ์อักษรครั้งแรกปรากฏในบันทึกของราชสำนักจีนตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 1 (บันทึกทางประวัติศาสตร์ของ[[ราชวงศ์ฮั่น]]) ญี่ปุ่นได้รับอิทธิพลจากจีนในหลายด้าน เช่น [[ภาษาญี่ปุ่น|ภาษา]] การปกครอง และ วัฒนธรรม แต่ขณะเดียวกันก็มีการปรับเปลี่ยนให้เป็นเอกลักษณ์ของตนเอง จึงทำให้ญี่ปุ่นมีวัฒนธรรมที่โดดเด่นมาจนปัจจุบัน อีกหลายศตวรรษต่อมา ญี่ปุ่นก็รับเอาเทคโนโลยีตะวันตกและนำมาพัฒนาประเทศจนกลายเป็นประเทศที่ก้าวหน้าและมีอิทธิพลมากที่สุดใน[[เอเชียตะวันออก]]
ในช่วงระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 4 ถึงศตวรรษที่ 9 อาณาจักรทั้งหมดรวมกันเป็นปึกแผ่นภายใต้การปกครองของ[[จักรพรรดิญี่ปุ่น|จักรพรรดิ]]และ[[ราชวงศ์ญี่ปุ่น|ราชวงศ์]] โดยมีศูนย์กลางอยู่ที่[[เฮอังเกียว]] ต่อมา ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 12 ถึง ค.ศ. 1868 ญี่ปุ่นถูกปกครองด้วยระบบทหาร[[ระบบเจ้าขุนมูลนาย|เจ้าขุนมูลนาย]][[โชกุน]]ซึ่งปกครองในพระปรมาภิไธยจักรพรรดิ และการครอบงำของนักรบ[[ซะมุไร]] ประเทศเข้าสู่[[ซะโกะกุ|ระยะแยกอยู่โดดเดี่ยว]]อันยาวนานในต้นคริสต์ศตวรรษที่ 17 ซึ่งยุติใน ค.ศ. 1853 เมื่อกองเรือสหรัฐ[[บะกุมะสึ|บังคับให้ประเทศญี่ปุ่นเปิดต่อโลกตะวันตก]] หลังความขัดแย้งและการก่อการกำเริบภายในเกือบสองทศวรรษ จักรพรรดิได้อำนาจทางการเมืองคืนใน ค.ศ. 1868 ผ่านการช่วยเหลือของหลายตระกูลจาก[[โชชู]]และซัตสึมะ และมีการสถาปนา[[จักรวรรดิญี่ปุ่น]]ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของ[[ยุคเมจิ]]และ[[รัฐธรรมนูญเมจิ]] และเริ่มมีการพัฒนาอุตสาหกรรมในช่วงเวลานี้ ต่อมา ในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 และต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ชัยชนะใน[[สงครามจีน-ญี่ปุ่นครั้งที่หนึ่ง]] [[สงครามรัสเซีย-ญี่ปุ่น]]และ[[สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง]]ทำให้ญี่ปุ่นขยายจักรวรรดิระหว่างสมัยแสนยานิยมเพิ่มขึ้น [[สงครามจีน-ญี่ปุ่นครั้งที่สอง]]ปี 2480 ขยายเป็นบางส่วนของ[[สงครามโลกครั้งที่สอง]]ในปี 2484 ซึ่งญี่ปุ่นมีบทบาทสำคัญใน[[ฝ่ายอักษะ]] ก่อนจะยุติในปี 2488 โดยความพ่ายแพ้ใน[[สงครามแปซิฟิก]]และ[[การทิ้งระเบิดปรมาณูที่ฮิโรชิมะและนางาซากิ|การทิ้งระเบิดปรมาณู]]ของ[[ฝ่ายสัมพันธมิตรในสงครามโลกครั้งที่สอง|ฝ่ายสัมพันธมิตร]]นำไปสู่[[การยอมจำนนของญี่ปุ่น]] และตกอยู่ภายใต้[[การยึดครองญี่ปุ่น|การยึดครอง]]เป็นเวลา 7 ปี และมีการตรา[[รัฐธรรมนูญแห่งญี่ปุ่น|รัฐธรรมนูญฉบับใหม่]]ในวันที่ 3 พฤษภาคม 2490 ซึ่งนำไปสู่เงื่อนไขการธำรงระบอบ[[ประชาธิปไตย]]แบบ[[รัฐสภาญี่ปุ่น|รัฐสภา]]และ[[ราชาธิปไตย]]ภายใต้รัฐรรมนูญ โดยมีจักรพรรดิเป็น[[ประมุขแห่งรัฐ]]และสภานิติบัญญัติจากการเลือกตั้ง เรียกว่า [[สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (ญี่ปุ่น)|สภานิติบัญญัติแห่งชาติ]] นับแต่นั้นเป็นต้นมา<ref>{{Cite web|title=THE CONSTITUTION OF JAPAN|url=https://japan.kantei.go.jp/constitution_and_government_of_japan/constitution_e.html|website=japan.kantei.go.jp}}</ref><ref>https://www.cfr.org/japan-constitution/japans-postwar-constitution</ref><ref>{{Cite journal|last=Quigley|first=Harold S.|date=1947|title=Japan's Constitutions: 1890 and 1947|url=https://www.jstor.org/stable/1950193|journal=The American Political Science Review|volume=41|issue=5|pages=865–874|doi=10.2307/1950193|issn=0003-0554}}</ref>
ประเทศญี่ปุ่นเป็นสมาชิก[[สหประชาชาติ]], [[องค์การเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาทางเศรษฐกิจ]], [[กลุ่ม 7]], กลุ่ม 8, [[กลุ่ม 20]] และถือเป็น[[มหาอำนาจ]]<ref>{{cite web|url=http://www.the-american-interest.com/2015/01/04/the-seven-great-powers/|title=The Seven Great Powers|publisher=American-Interest|accessdate=July 1, 2015}}</ref><ref name="Balance of Power">{{cite book|author1=T. V. Paul|author2=James J. Wirtz|author3=Michel Fortmann|title=Balance of Power|publisher=State University of New York Press, 2005|year=2005|location=United States of America|pages=59, 282|isbn=0-7914-6401-6|url=https://www.google.com/books?id=9jy28vBqscQC&pg=PA59&dq="Great+power"}} ''Accordingly, the great powers after the Cold War are Britain, China, France, Germany, Japan, Russia, and the United States'' p.59</ref><ref name="Joshua Baron">{{cite book|last1=Baron|first1=Joshua|title=Great Power Peace and American Primacy: The Origins and Future of a New International Order|date=January 22, 2014|publisher=Palgrave Macmillan|location=United States|isbn=1-137-29948-7}}</ref> ญี่ปุ่นมีอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจสูงหลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สอง โดยมีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับสองของโลกในทศวรรษ 1970 ก่อนจะตกต่ำลงในช่วง[[ทศวรรษที่สาบสูญ]] ปัจจุบันญี่ปุ่นมีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับ 3 ของโลก[[รายชื่อประเทศเรียงตามผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (ราคาตลาด)|ตามผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ]] และอันดับ 4 ของโลกตามความเท่าเทียมของอำนาจซื้อ ญี่ปุ่นมีกำลังแรงงานทักษะสูงและถือเป็นหนึ่งในประเทศที่ประชากรมี[[การศึกษาของญี่ปุ่น|การศึกษา]]สูงที่สุดของโลก แม้ญี่ปุ่น[[มาตรา 9 ของรัฐธรรมนูญแห่งญี่ปุ่น|สละสิทธิประกาศสงคราม]] แต่ยังมี[[กองกำลังป้องกันตนเองญี่ปุ่น|กองทหารสมัยใหม่]]ซึ่งใช้สำหรับป้องกันตนเองและรักษาสันติภาพ และได้รับการยกย่องให้เป็นหนึ่งในกองกำลังที่แข็งแกร่งที่สุดของโลก<ref>{{Cite web|title=2022 Japan Military Strength|url=https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.php?country_id=japan|website=www.globalfirepower.com}}</ref> ญี่ปุ่นเป็น[[ประเทศพัฒนาแล้ว]]ที่มีมาตรฐานการครองชีพและ[[ดัชนีการพัฒนามนุษย์]]สูง และเป็นประเทศที่ประชากรมีความคาดหมายคงชีพสูงที่สุดในโลก ทว่ากำลังประสบปัญหาอัตราการเจริญพันธุ์ต่ำในปัจจุบัน<ref>{{Cite web|title=Japan Birth Rate 1950-2022|url=https://www.macrotrends.net/countries/JPN/japan/birth-rate|website=www.macrotrends.net}}</ref> ญี่ปุ่นยังเป็นผู้นำระดับโลกใน[[อุตสาหกรรมยานยนต์]]และ[[อิเล็กทรอนิกส์]] มีส่วนสำคัญในด้าน[[วิทยาศาสตร์]]และ[[เทคโนโลยี]] [[วัฒนธรรมญี่ปุ่น]]ยังเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก เช่น [[อาหารญี่ปุ่น|อาหาร]], ศิลปะ, ดนตรี [[วัฒนธรรมประชานิยม]] รวมถึงอุตสาหกรรมบันเทิง เช่น [[ภาพยนตร์ญี่ปุ่น|ภาพยนตร์]], [[มังงะ]], [[อนิเมะ]], และ[[วิดีโอเกม]]<ref>{{Cite web|title=Japanese Culture {{!}} Japan Tradition {{!}} Japan Travel {{!}} JNTO|url=https://www.japan.travel/en/au/experience/culture/|website=Japan National Tourism Organization (JNTO)|language=en-au}}</ref><ref>https://theculturetrip.com/asia/japan/articles/13-reasons-why-japan-is-the-worlds-most-unique-country/</ref><ref>https://www.jef.or.jp/journal/pdf/cover%20story%201_0403.pdf</ref>
== ชื่อประเทศ ==
| 