พระสรรเพลงสรวง (บัว กมลวาทิน)

พระสรรเพลงสรวง (บัว กมลวาทิน) เกิดที่ตำบลผักไห่ แขวงเมืองกรุงเก่า จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2430 เป็นบุตรของนายจัน และนางพัน บัวเข้ามาเรียนในกรุงเทพฯ จนสอบได้ชั้นสี่ประโยคที่วัดชนะสงครามเมื่ออายุได้ 16 ปี แล้วจึงถวายตัวเป็นมหาดเล็กในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 เมื่อครั้งยังทรงดำรงพระยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ เมื่อทรงขึ้นครองราชย์แล้ว โปรดเกล้า ฯ พระราชทานบรรดาศักดิ์ให้มหาดเล็กบัวเป็นขุนสรรเพลงสรวง ถือศักดินา ๓๐๐ เมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2457 จากนั้นจึงได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น หลวงสรรเพลงสรวง ถือศักดินา ๔๐๐ เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม พ.ศ. 2460 และได้เลื่อนขึ้นเป็นพระสรรเพลงสรวง ถือศักดินา ๖๐๐ เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2467 และได้รับราชการต่อมาจนถึงแก่กรรมในสมัยรัชกาลที่ 7

พระสรรเพลงสรวง เรียนดนตรีตั้งแต่เด็กจนสามารถร่วมวงกับผู้ใหญ่ได้ เมื่อมาเรียนต่อที่กรุงเทพฯ ได้เรียนด้านดนตรีต่อจากพระยาประสานดุริยศัพท์ มีความสามารถในการเป่าปี่และสีซออู้ ได้ร่วมงานอัดแผ่นเสียงกับพระยาประสานดุริยศัพท์และเดี่ยวปี่เพลงลาวแพน ไว้กับบริษัทแผ่นเสียง His Master Voice และได้ควบคุมวงดนตรีของพระสุจริตสุดา พระสนมเอกในรัชกาลที่ 6 ส่วนในรัชกาลที่ 7 ท่านยังเป็นคนปี่ของวงปี่พาทย์หลวง ต่อมาป่วยด้วยโรคริดสีดวงทวารแล้วมีโรคบาดทะยักแทรก ถึงแก่กรรมเมื่อ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2469 รวมอายุได้ 39 ปี^[1]

ชีวิตส่วนตัว แก้

พระสรรเพลงสรวง สมรสครั้งแรกกับ นางสาวทับทิม เมื่อ พ.ศ. 2449 มีบุตร 5 คน ชาย 3 คน ชื่อ

โกมล กมลวาทิน
กุมุท กมลวาทิน
น้อย กมลวาทิน ผู้กำกับภาพยนตร์ชื่อดังและสามีของ รัตนาภรณ์ อินทรกำแหง อดีตดาราอาวุโส

และหญิง 2 คน ชื่อ

พัน กมลวาทิน
บุษรา กมลวาทิน

และได้หย่าขาดจากคุณทับทิม เมื่อ พ.ศ. 2464 มาแต่งงานกับ หม่อมหลวงชลินทร์ ทินกร มีบุตรชาย ๓ คน ชื่อ

บรรเลง กมลวาทิน
ดำรงค์ กมลวาทิน
สมพงษ์ กมลวาทิน

พระสรรเพลงสรวง ได้รับพระราชทานนามสกุล "กมลวาทิน" เพราะมีชื่อเดิมว่า "บัว" ตามประกาศ ลงวันที่ 18 กันยายน พ.ศ. 2456

บรรดาศักดิ์ แก้

25 กรกฎาคม พ.ศ. 2457 ขุนสรรเพลงสรวง ถือศักดินา ๓๐๐^[2]
19 ตุลาคม พ.ศ. 2460 หลวงสรรเพลงสรวง ถือศักดินา ๔๐๐^[3]
23 มิถุนายน 2462 – เข้ารับพระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์ที่พระที่นั่งอนันตสมาคม^[4]
1 มกราคม พ.ศ. 2467 พระสรรเพลงสรวง ถือศักดินา ๖๐๐^[5]