ประวัติศาสตร์ลอร์ดออฟเดอะริงส์

ประวัติศาสตร์ลอร์ดออฟเดอะริงส์ (อังกฤษ: The History of The Lord of the Rings) เป็นชื่อหนังสือชุด 4 เล่มที่เป็นส่วนหนึ่งของหนังสือชุด ประวัติศาสตร์มิดเดิลเอิร์ธ ซึ่ง คริสโตเฟอร์ โทลคีน ได้รวบรวมงานเขียนต้นฉบับเรื่อง เดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์ ของ เจ. อาร์. อาร์. โทลคีน ทั้งหมดไว้

หนังสือทั้งสี่เล่มอยู่ในชุด ประวัติศาสตร์มิดเดิลเอิร์ธ ลำดับที่ 6 ถึง 9 ได้แก่

  • เล่ม 6 : เงามืดที่หวนคืน (The Return of the Shadow) วางจำหน่าย ค.ศ. 1988
  • เล่ม 7 : ไอเซนการ์ดทรยศ (The Treason of Isengard) วางจำหน่าย ค.ศ. 1989
  • เล่ม 8 : สงครามแห่งแหวน (The War of the Ring) วางจำหน่าย ค.ศ. 1990
  • เล่ม 9 : ความพ่ายแพ้ของเซารอน (หรือ การสิ้นสุดของยุคที่สาม) (Sauron Defeated หรือ The End of the Third Age) วางจำหน่าย ค.ศ. 1992

ชื่อหนังสือนำมาจากชื่อตอนย่อย หรือ "เล่ม" ที่โทลคีนประพันธ์ไว้แต่เริ่มแรกเป็นจำนวน 6 เล่ม กับ 1 ภาคผนวก แต่เมื่อถึงการตีพิมพ์จริงสำนักพิมพ์กลับแบ่งหนังสือเป็นสามภาค แต่ละภาคประกอบด้วยเนื้อเรื่องสองเล่ม ชื่อเล่มที่โทลคีนตั้งไว้แต่เริ่มแรก ได้แก่ 1. เงามืดที่หวนคืน (The Return of the Shadow) หรือ แหวนปรากฏตัว (The Ring Sets Out) 2. พันธมิตรแห่งแหวน (The Fellowship of the Ring) หรือ แหวนลงใต้ (The Ring Goes South) 3. ไอเซนการ์ดทรยศ (The Treason of Isengard) 4. การเดินทางของผู้ถือแหวน (The Journey of the Ringbearers) หรือ แหวนสู่บูรพา (The Ring Goes East) 5. สงครามแห่งแหวน (The War of the Ring) 6.การสิ้นสุดของยุคที่สาม (The End of the Third Age) หรือ กษัตริย์คืนบัลลังก์ (The Return of the King)

ในเล่ม ความพ่ายแพ้ของเซารอน ยังมีต้นร่างนิยายอีกเรื่องหนึ่งชื่อ 'The Notion Club Papers' เป็นนิยายแนวย้อนเวลา เกี่ยวกับสมาชิกชมรมศึกษาวรรณกรรมกลุ่มหนึ่งที่บังเอิญหลุดเข้าไปอยู่ในยุคสมัยของเกาะนูเมนอร์ เรื่องเล่าเกี่ยวกับเหตุการณ์การจมสมุทรของอาณาจักรอนาดูเน และมีรายละเอียดโครงสร้างภาษาอดูนาอิกอยู่ด้วยบางส่วน