นครินทร์ ชาทอง

นครินทร์ ชาทอง (15 กันยายน พ.ศ. 2488 – 28 ธันวาคม พ.ศ. 2563) เป็นครูหนังตะลุงที่มีชื่อเสียงของไทยในอดีต และเป็นศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2550

ประวัติ

สำเร็จการศึกษา ครุศาสตรบัณฑิต จากวิทยาลัยครูสงขลา และ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต จาก มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ สงขลา รับราชการเป็นครู

สนใจการแสดงหนังตะลุงมาตั้งแต่อายุ 8 ขวบ โดยการฝึกฝนจากคุณตา คือหนังวอน รัตนศรี ในขณะเรียนหนังสือ ก็ฝึกหนังตะลุงไปด้วย จนถึงปี พ.ศ. 2504 จึงตั้งเป็นคณะ หนังตะลุง ขึ้นเมื่ออายุ 16 ปี จนเป็นที่รู้จัดในนาม หนังนครินทร์ ชาทอง ขวัญใจนักเรียน ต่อมาได้ใช้สื่อพื้นบ้านหนังตะลุงประชาสัมพันธ์ รณรงค์ให้หน่วยงานภาครัฐในเรื่องต่าง ๆ เช่น ต่อต้านยาเสพติด การวางแผนครอบครัว เผยแพร่หนังตะลุงใน ประเทศฝรั่งเศส สหรัฐอเมริกา และประเทศมาเลเซีย เพื่อเผยแพร่วัฒนธรรมไทย สั่งสอนถ่ายทอดศิษย์ ทั้งในและนอกระบบการศึกษาไว้ 209 คน

นครินทร์ ชาทอง ถึงแก่กรรม เมื่อวันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2563 สิริอายุรวม 75 ปี มีพิธีพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2564 ณ วัดประทุมธาราวาส อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา

ผลงานวรรณกรรมหนังตะลุง

การแสดงหนังตลุง รักษาธรรมเนียมการแสดงแบบโบราณ ทุกเรื่องที่ใช้การแสดงสอดใส่แง่คิดและคติสอนใจ สร้างความเข้าใจระหว่างทางราชการกับประชาชน รวมเรื่องที่ใช้การแสดงตั้งแต่เริ่มฝึกฝนถึงปัจจุบัน จำนวน 110 เรื่อง

ผลงานที่เป็นความคิดริเริ่ม

• ฟื้นฟูการแสดงหนังตะลุงคน โดยนำเรื่องจากวรรณคดีมาแสดง
• ฟื้นฟูหนังตะลุงรุ่นเก่าสร้างโอกาสให้แสดงในงานพิธีต่างๆ
• เขียนบทหนังตะลุงสำหรัยเด็ก เพื่อนำสื่อหนังตะลุงเข้าสู่การเรียนการสอน โดยยึดผู้เรียนเป็นสำคัญ เช่นเรื่องพระมหาชนก
• ออกแบบสร้างรูปหนังตะลุงสำหรับเด็กโดยเฉพาะ
• สอนและฝึกให้นักเรียนอ่านทำนองเสนาะเป็นทำนองหนังตะลุง
• จัดตั้งชมรมหนังตะลุงจังหวัดสงขลาและยกฐานะชมรมหนังตะลุงจังหวัดสงขลาเป็นสมาพันธ์หนังตะลุงจังหวัดสงขลา

ผลงานด้านการเขียน

• เขียนปริญญานิพนธ์ เรื่องศิลปะการแสดงหนังตะลุงในจังหวัดสงขลา เขียนกลอนเฉิลมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในวโรกาสทรงเจริญพระชนมายุ 40พรรษา
• แต่งกลอนพร้อมบันทึกเทปเพื่อให้ความรู้เรื่องโรคเอดส์ ตามนโยบายของสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ผ่านสภาวัฒธรรมจังหวัดสงขลา ณ สถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทยช่อง 11 จังหวัดสงขลา
• เขียนบทกลอนและร่วมกำกับการแสดงละครสั้นในโครงการส่อพื้นบ้านเพื่อสังคมของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ ในรายการทั่วแค้วนแดนใต้
• ทำโครงการจัดทำหนังสือตำนานเมืองของอำเภอคลองหอยโข่ง ร่วมกับผู้ทรงคุณวุฒิในอำเภอคลองหอยโข่ง

ผลงานด้านอื่นๆ

• ใช้สื่อพื้นบ้านหนังตะลุงเผยแพร่งานประชาสัมพันธ์ หน่วยงานของรัฐ
• เป็นวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิและผู้สาธิตการแสดงหนังตะลุงในหน่วยงานต่างๆ
• เป็นวิทยากรโครงการสัมมนาพื้นบ้านเพื่อการพัฒนาประชาธิปไตย
• เป็นวิทยากรในการประชุมสัมนาดนตรีหนังตะลุงจังหวัดสงขลา
• เป็นวิทยากรให้ความรู้เรื่องศิลปะการแสดงหนังตะลุงและการแสดงพื้นบ้านภาคใต้แก่นักเรียนในสถาบันการศึกษาต่างๆในจังหวัดสงขลา
• เป็นวิทยากร ณ ศูนย์การศึกษาภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์วิทยาเขตปัตตานี เรื่องทิศทางร้อยกรองไทย

เกียรติคุณที่ได้รับ

• พ.ศ. 2527 ได้รับเกียรติบัตรจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ในฐานะบุคลากรเพื่ออนุรักษ์เผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมไทยเมื่อ 11 สิงหาคม 2527
• พ.ศ. 2532 ได้รับโล่เกียรติคุณจากผลงานการผลิตสื่อหนังตะลุงต่อต้านยาเสพติด เรื่อง วูบเดียวแห่งชีวิต จากคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ เมื่อ 25 พฤศจิกายน 2532
• พ.ศ. 2540 รับพระราชทานเครื่องหมายเชิดชูเกียรติ ผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรม จากคณะวัฒนธรรมแห่งชาติ เมื่อ 24 กุมภาพันธ์ 2540
• พ.ศ. 2548 ได้รับการคัดเลือกให้เป็นครูภูมิปัญญาไทย รุ่นที่ 4 จากสำนักเลขาธิการ สภาการศึกษา เมื่อ 15 สิงหาคม 2548
• พ.ศ. 2550 ได้รับการคัดเลือกเป็นศิลปินแห่งชาติ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2544 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)
• พ.ศ. 2540 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.)
• พ.ศ. 2551 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)
• พ.ศ. 2542 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)

อ้างอิง

• คำประกาศเกียรติคุณ นครินทร์ ชาทอง ศิลปินแห่งชาติ เก็บถาวร 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ประวัติ นครินทร์ ชาทอง ศิลปินแห่งชาติ เก็บถาวร 2008-03-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน