ฉบับร่าง:การผันกริยาในภาษาฝรั่งเศส
นี่คือบทความฉบับร่างซึ่งเปิดโอกาสให้ทุกคนสามารถแก้ไขได้ โปรดตรวจสอบว่าเนื้อหามีลักษณะเป็นสารานุกรมและมีความโดดเด่นควรแก่การรู้จักก่อนที่จะเผยแพร่เป็นบทความลงในวิกิพีเดีย กรุณาอดทนรอผู้เขียนคนอื่นมาช่วยตรวจให้ อย่าย้ายหน้าไปเป็นบทความเองโดยพลการ ค้นหาข้อมูล: Google (books · news · newspapers · scholar · free images · WP refs) · FENS · JSTOR · NYT · TWL สำคัญ: ถ้าลบป้ายนี้ออกจะทำให้บันทึกหน้าไม่ได้ ผู้แก้ไขหน้านี้คนล่าสุด คือ ต้มยำหม้อไฟ (พูดคุย | เรื่องที่เขียน) เมื่อ 38 วันก่อน (ล้างแคช) |
การผันกริยาภาษาฝรั่งเศส (ฝรั่งเศส: La conjugaison des verbes) เป็นหลักไวยากรณ์อย่างหนึ่งในภาษาฝรั่งเศสที่เกี่ยวข้องกับกริยา รวมทั้งเป็นหลักไวยากรณ์ที่มีความสำคัญ เนื่องจากภายในประโยค ตัวกริยาจะผันตามประธานที่กล่าวถึง พจน์และมาลา (อังกฤษ: mood) กริยารูปก่อนผัน (ฝรั่งเศส: Infinitif) ทุกตัวจะมีส่วนท้ายที่จัดกลุ่มไว้ทุกตัว โดยจะแบ่งได้ 3 ส่วน ดังนี้
- กลุ่มที่ 1 (le 1er groupe)
ลงท้ายด้วย -er เสมอ โดยทั่วไปกริยาในกลุ่มนี้เป็นกริยาที่ผันตรงรูป แต่บางตัวอาจมีการเปลี่ยนแปลงภายในกริยาเพื่อให้รับรองรูปแบบที่ผัน แต่มีกริยาอยู่ตัวเดียวที่ไม่ได้มีการผันตามแบบในกลุ่มนี้ คือกริยา aller (ไป)
- กลุ่มที่ 2 (le 2ème groupe)
ลงท้ายด้วย -ir เสมอ การผันกริยาในกลุ่มนี้จะความคล้ายคลึงกับกลุ่มที่ 3 ขณะเดียวกันมีกริยาบางตัวที่เป็นกริยานอกกฎ เช่น Vouloir (ต้องการ) และกริยาบางตัวสามารถใช้ได้กับประธานตัวเดียว เช่น Falloir (ควร) (รูปผันจะมีแค่ Il faut เท่านั้น)
- กลุ่มที่ 3 (le 3ème groupe)
กลุ่มนี้กริยาลงท้ายด้วย -re เสมอ การผันกริยาในกลุ่มนี้สามารถแบ่งออกได้ 2 ทาง คือ กริยาที่ผันตามรูปแบบ เช่น Conduire (ขับ[รถ]) Mettre (ใส่) กับกริยาที่ผันนอกกฎ เช่น Faire (ทำ)
พจน์และมาลา
แก้ในภาษาฝรั่งเศสมีพจน์ที่สามารถแบ่งย่อยได้ดังนี้
มาลาบอกเล่า (Indicatif)
แก้รูปปัจจุบัน
- ปัจจุบันกาล (Présent Indicatif)
- ปัจจุบันที่กำลังดำเนิน (Présent Progressif)
กริยารูปนี้ทำได้โดยการผันกริยา Être (เป็น, อยู่, คือ) ในรูปปัจจุบันกาล ตามด้วย en train de และรูปกริยาที่ไม่ผัน (Infinitif) ตามลำดับ
รูปอดีต
- อดีตกาล (Passé-composé)
- อดีตที่กำลังดำเนินอยู่ (Imparfait)
- อดีตของอดีต (Plus-que-parfait)
- อดีตที่พึ่งเกิด (Passé-recent)
- อดีตเบื้องต้น (Passé-simple)
- อดีตที่เกิดก่อนอดีตเบื้องต้น (Passé Antérieur)
ทั้ง Passé-simple และ Passé Antérieur นิยมใช้ในงานเขียนมากกว่าใช้สื่อสารทั่วไป
รูปอนาคต
- อนาคตกาล (Futur Simple)
- อนาคตที่เกิดก่อนอีกเหตุการณ์และจบลงแล้ว (Futur Antérieur)
- อนาคตที่กำลังจะมาถึง (Futur Proche)
รูปปริกัลปมาลา (Subjonctif)
แก้ปริกัลปมาลา หรือ มาลาสมมติ เป็นกาลที่ใช้กรณีที่ผู้พูดได้พูดถึงเหตุการณ์ที่อยากให้เกิด แต่เหตุการณ์ที่พูดถึงนั้นไม่ได้เป็นความจริงแต่ประการใด
- ปัจจุบันกาล (Présent)
- อดีตกาล (Passé)
- อดีตที่กำลังดำเนินอยู่ (Imparfait)
- อดีตของอดีต (Plus-que-parfait)
รูปที่นิยมใช้ในการสื่อสารหลัก ๆ จะมี 2 รูปคือรูปปัจจุบันและรูปอดีตกาล ส่วนอีก 2 กลุ่มที่เหลือนิยมใช้ในงานเขียนมากกว่า
รูปมาลาเงื่อนไข (Conditionnel)
แก้- ปัจจุบันกาล
- อดีตกาล (แบบที่ 1)
- อดีตกาล (แบบที่ 2)
รูปมาลาสั่ง (Impératif)
แก้- ปัจจุบันกาล
- อดีตกาล
รูปก่อนผัน (Infinitif)
แก้- รูปปกติ
- รูปอดีต
รูป Gérondif
แก้ส่วนหัวกริยาเกิดจากประธานบุรุษที่ 1 พหูพจน์ (Nous) ที่ตัดหาง ons ในกาลปัจจุบันของมาลาบอกเล่า หลังจากนั้นจึงเติม ant โดยต้องมีบุพบท en อยู่ด้านหน้าเสมอ
ลักษณะการผัน
แก้กริยาในภาษาฝรั่งเศสจะผันตามประธาน พจน์และมาลา โดยจะมีประธาน 9 ตัวต่อไปนี้
- Je (เสียงอ่านภาษาฝรั่งเศส: [ʒə])
สรรพนามเอกพจน์บุรุษที่ 1 (แปลว่า ฉัน, ผม)
- Tu (เสียงอ่านภาษาฝรั่งเศส: [ty])
สรรพนามเอกพจน์บุรุษที่ 2 (แปลว่า เธอ, คุณ)
- Il (เสียงอ่านภาษาฝรั่งเศส: [il])
สรรพนามเอกพจน์เพศชายบุรุษที่ 3 (แปลว่า เขา, มัน)
- Elle (เสียงอ่านภาษาฝรั่งเศส: [ɛl])
สรรพนามเอกพจน์เพศหญิงบุรุษที่ 3 (แปลว่า หล่อน, มัน)
- On (เสียงอ่านภาษาฝรั่งเศส: [ɔ̃])
สรรพนามพหูพจน์บุรุษที่ 1 โดยทั่วไปให้ความหมายว่า "พวกเรา" เหมือนประธาน Nous
- Nous (เสียงอ่านภาษาฝรั่งเศส: [nu])
สรรพนามพหูพจน์บุรุษที่ 1 (แปลว่า พวกเรา)
- Vous (เสียงอ่านภาษาฝรั่งเศส: [vu])
สรรพนามเอกพจน์และพหูพจน์บุรุษที่ 2 (แปลว่า คุณ, พวกคุณ ซึ่งแล้วแต่บริบท)
- Ils (เสียงอ่านภาษาฝรั่งเศส: [il])
สรรพนามพหูพจน์บุรุษที่ 3 (แปลว่า พวกเขา, พวกมัน)
- Elles เสียงอ่านภาษาฝรั่งเศส: [ɛl]
สรรพนามพหูพจน์บุรุษที่ 3 (แปลว่า พวกหล่อน, พวกมัน)
การผันในรูปปัจจุบันกาล
แก้การผันในรูปปัจจุบัน เป็นการทำให้กริยาผันตามประธานในรูปกาลปัจจุบันของมาลาบอกเล่า (Présent Indicatif) โดยลักษณะการผันจะทำได้ดังนี้
กริยากลุ่มที่ 1 (le 1er groupe : -er)
แก้ประธาน (Sujets) | หางกริยา (Terminaisons) |
---|---|
Je | -e |
Tu | -es |
Il/Elle/On | -e |
Nous | -ons |
Vous | -ez |
Ils/Elles | -ent |
ตัวอย่างกริยา
ประธาน | Parler (พูด) |
Aimer (ชอบ) |
Regarder (ดู) |
---|---|---|---|
Je/J' | parle | aime | regarde |
Tu | parles | aimes | regardes |
Il/Elle/On | parle | aime | regarde |
Nous | parlons | aimons | regardons |
Vous | parlez | aimez | regardez |
Ils/Elles | parlent | aiment | regardent |
ข้อยกเว้น
1). กริยาที่ลงท้ายด้วย -ger ในประธาน Nous ต้องเติม e ก่อน ons
2). กริยาที่ลงท้ายด้วย -cer ในประธาน Nous ให้เป็น c เป็น ç (C Cédille; เซ เซดีล)
3). กริยาที่ลงท้ายด้วย -yer ประธานเกือบทุกตัวต้องเปลี่ยน y เป็น i และค่อยผัน ยกเว้นแค่ประธาน Nous และ Vous
4). กริยาที่ลงท้ายด้วย -e_er ให้เปลี่ยน e ด้านหน้าพยัญชนะเป็น è โดยทำกับประธานเกือบทุกตัว ยกเว้น Nous และ Vous
5). กริยาที่ลงท้ายด้วย -é_er ให้เปลี่ยน é เป็น è โดยทำกับประธานเกือบทุกตัว ยกเว้น Nous และ Vous
6). กริยาที่ต้องเพิ่มพยัญชนะ (หลังตัว er ในรูป infinitif) แล้วค่อยผัน โดยทำกับประธานเกือบทุกตัว ยกเว้น Nous และ Vous
ประธาน | ลงท้ายด้วย -ger | ลงท้ายด้วย -cer | ลงท้ายด้วย -yer | ลงท้ายด้วย -e_er | ลงท้ายด้วย -é_er | กริยาที่ต้องเพิ่มพยัญชนะก่อนผัน | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Manger (กิน) |
Changer (เปลี่ยน) |
Commencer
(เริ่ม) |
Remplacer
(แทนที่) |
Envoyer
(ส่ง) |
Payer
(จ่าย) |
lever
(ลุก) |
Acheter
(ซื้อ) |
Préférer
(ชอบ[มากกว่า]) |
Espérer
(คาดหวัง) |
Épeler
(สะกด) |
Appeler
(เรียก) |
Jeter
(โยน) | |
Je/J' | mange | change | commence | remplace | envoie | paie | lève | achète | préfère | espère | épelle | appelle | jette |
Tu | manges | changes | commences | remplaces | envoies | paies | lèves | achètes | préfères | espères | épelles | appelles | jettes |
Il/Elle/On | mange | change | commence | remplace | envoie | paie | lève | achète | préfère | espère | épelle | appelle | jette |
Nous | mangeons | changeons | commençons | remplaçons | envoyons | payons | levons | achetons | preférons | espérons | épelons | appelons | jetons |
Vous | mangez | changez | commencez | remplacez | envoyez | payez | levez | achetez | preférez | espérez | épelez | appelez | jetez |
Ils/Elles | mangent | changent | commencent | remplacent | envoient | paient | lèvent | achètent | préfèrent | espèrent | épellent | appellent | jettent |
ในกริยากลุ่มที่ 1 มีกริยาอยู่ตัวเดียวที่มีลักษณะไม่เป็นไปตามกฎ คือ Aller (ไป)
ประธาน | Aller
(ไป) |
---|---|
Je | vais |
Tu | vas |
Il/Elle/On | va |
Nous | allons |
Vous | allez |
Ils/Elles | vont |
กริยากลุ่มที่ 2 (le 2ème groupe : -ir)
แก้โดยทั่วไปแล้ว กริยาในกลุ่มที่ 2 จะมีลักษณะการผันตามปกติดังนี้
ประธาน | หางกริยา |
---|---|
Je | -s |
Tu | -s |
Il/Elle/On | -t |
Nous | -issons |
Vous | -issez |
Ils/Elles | -issent |
ตัวอย่างกริยา
ประธาน | Choisir
(เลือก) |
Agir
(แสดง[ออก], ทำให้เห็น) |
Finir
(เสร็จ) |
---|---|---|---|
Je/J' | choisis | agis | finis |
Tu | |||
Il/Elle/On | choisit | agit | finit |
Nous | choisissons | agissons | finissons |
Vous | choisissez | agissez | finissez |
Ils/Elles | choisissent | agissent | finissent |
ลักษณะการผันในกลุ่มที่ 2 นอกเหนือจากตัวด้านบนแล้ว ยังมีความคล้ายคลึงกับกริยากลุ่มที่ 3
ประธาน | จบด้วย -or_ir, -ar_ir | จบด้วย -venir, -tenir | จบด้วย -cevoir | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Dormir
(นอน) |
Partir
(ออกไป) |
Venir
(มา) |
Tenir
(ถือ) |
Retenir
(เหนี่ยวรั้ง, จดจำ) |
Recevoir
(ได้รับ) |
Décevoir
(ผิดหวัง) | |
Je | dors | pars | viens | tiens | retiens | reçois | déçois |
Tu | |||||||
Il/Elle/On | dort | part | vient | tient | retient | reçoit | déçoit |
Nous | dormons | partons | venons | tenons | retenons | recevons | décevons |
Vous | dormez | partez | venez | tenez | retenez | recevez | décevez |
Ils/Elles | dorment | partent | viennent | tiennent | retiennent | reçoivent | déçoivent |
กริยากลุ่มที่ 3 (le 3ème groupe : -re)
แก้ประธาน | จบด้วย
-aître |
จบด้วย
-endre, -ondre, -ord, -erdrere |
จบด้วย
-attre, -ettre -[ - [a,e]ttre |
จบด้วย
-uire | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Naître
(เกิด) |
Apparaître
(ปรากฎ) |
Prendre
(จับ, กิน) |
Répondre
(ตอบ) |
Mordre
(กัด) |
Perdre
(สูญหาย) |
Battre
(สู้) |
Mettre
(สวมใส่) |
Conduire
(ขับ[รถ]) |
Produire
(ผลิต) | |
Je | nais | apparais | prends | réponds | mords | perds | bats | mets | conduis | produis |
Tu | ||||||||||
Il/Elle/On | naît | apparaît | prend | répond | mord | perd | bat | met | conduit | produit |
Nous | naissons | apparaissons | preons | répendons | mordons | perdons | battons | mettons | conduisons | produisons |
Vous | naissez | apparaissez | prenez | répondez | mordez | perdez | battez | mettez | conduisez | produisez |
Ils/Elles | naissent | apparaissent | prennent | répondent | mordent | perdent | battent | mettent | conduisent | produisent |
กริยานอกกฎ
แก้มีกริยาบางตัวที่มีการผันที่ไม่ปกติ และโดยส่วนมากจะเป็นกริยาที่มีหาง -ir และ -re เป็นส่วนใหญ่
ประธาน | Être
(เป็น, อยู่, คือ) |
Avoir
(มี) |
Aller
(ไป) |
Faire
(ทำ) |
Vouloir
(ต้องการ) |
Pouvoir
(สามารถ) |
Boire
(ดื่ม) |
Dire
(บอก) |
Vivre
(ใช้ชีวิต) |
Servir
(ใช้[บริการ]) |
(S')asseoir
(นั่ง) |
Lire
(อ่าน) |
Voir
(เห็น) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Je/J' | suis | ai | vais | fais | veux | peux | bois | dis | vis | sers | (m')assieds | lis | vois |
Tu | es | as | vas | (t')assieds | |||||||||
Il/Elle/On | est | a | va | fait | veut | peut | boit | dit | vit | sert | (s')assied | lit | voit |
Nous | sommes | avons | allons | faisons | voulons | pouvons | buvons | disons | vivons | servons | (nous) asseyons | lisons | voyons |
Vous | êtes | avez | allez | faites | voulez | pouvez | buvez | dites | vez | servez | (vous) asseyez | lisez | voyez |
Ils/Elles | sont | ont | vont | font | veulent | peuvent | boivent | disent | vivent | servent | (s')asseyent | lisent | voient |
การผันในรูปอดีตกาล
แก้ภาพรวมการผันกริยาอดีตกาล ในการผัน Passé-composé จะประกอบด้วย 2 ส่วน คือ กริยาช่วยที่ผันในรูปปัจจุบันและรูปกริยาหลักที่ผันในรูป Participe ส่วนการผัน Imparfait จะมีหางกริยาในการผันของมันตามประธานแต่ละตัว และ Plus-que-parfait คือการผันกริยาช่วยในรูป Imparfait และผันกริยาหลักในรูป Passé-participe ดังตารางต่อไปนี้
นอกจากนี้ยังมีกาลอดีตอีก 2 ประเภท ก็คือ Passé-simple และ Passé-antérieur แต่ท้้งสองกาลนี้มักใช้ในวรรณกรรมหรืองานเขียนเสียมากกว่า
ประธาน | Parler
(พูด) |
Finir
(เสร็จ) |
Prendre
(จับ, กิน) | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Passé-composé | Imparfait | Plus-que-parfait | Passé-simple | Passé-antérieur | Passé-composé | Imparfait | Plus-que-parfait | Passé-simple | Passé-antérieur | Passé-composé | Imparfait | Plus-que-parfait | Passé-simple | Passé-antérieur | |
Je/J' | ai parlé(e) | parlais | avais parlé(e) | Parlai | eus parlé(e) | ai fini(e) | finissais | avais fini(e) | finis | eus fini | ai pris(e) | prenais | avais pris(e) | ||
Tu | as parlé(e) | Parlas | as fini(e) | as pris(e) | |||||||||||
Il/Elle/On | a parlé(e) | parlait | avait parlé(e) | Parla | eut parlé(e) | a fini(e) | finissait | avait fini(e) | finit | eut fini | a pris(e) | prenait | avait pris(e) | ||
Nous | avons parlé(e)s | parlions | avions parlé(e)s | Parlâmes | eûmes parlé(e)s | avons fini(e)s | finissions | avions fini(e) | finîmes | eûmes fini | avons pris(e) | prenions | avions pris(e)s | ||
Vous | avez parlé(e)(s) | parliez | aviez parlé(e)(s) | Parlâtes | eûtes parlé(e)(s) | avez fini(e)(s) | finissiez | aviez fini(e)(s) | finîtes | eûtes fini | avez pris(e)(s) | preniez | aviez pris(e)(s) | ||
Ils/Elles | ont parlé(e)s | parlaient | avaient parlé(e)s | Parlèrent | eurent parlé(e)s | ont fini(e)s | finissaient | avaient fini(e)s | finirent | eurent fini(e)s | ons pris(e)s | prenaient | avaient pris(e)s |