คำปุน ศรีใส เกิดเมื่อวันที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2476 เป็นช่างทอผ้าอีสาน ได้รับการยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2561 สาขาทัศนศิลป์ ประเภทประยุกต์ศิลป์ (ประณีตศิลป์-ทอผ้า)

คำปุน ศรีใส

เกิด5 มกราคม พ.ศ. 2476 (91 ปี)
ตำบลยโสธร อำเภอยโสธร จังหวัดอุบลราชธานี (ปัจจุบันคือจังหวัดยโสธร)
อาชีพช่างทอผ้า
คู่สมรสนายเตียซ้ง แซ่แต้
รางวัลพ.ศ. 2561 - ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (การทอผ้า)

คำปุน ศรีใส เกิดที่คุ้มวัดกลาง ตำบลยโสธร อำเภอยโสธร จังหวัดอุบลราชธานี (ปัจจุบันคือจังหวัดยโสธร) สำเร็จการศึกษาระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จากโรงเรียนสามัคคีวัฒนา เมื่อ พ.ศ. 2485 คำปุนได้รับการปลูกฝังวัฒนธรรมการทอผ้าที่สืบทอดจากบรรพบุรุษ โดยเฉพาะจากคุณยายและคุณแม่น้อย ศรีใส นางคำปุนสมรสกับนายเตียซ้ง แซ่แต้ ซึ่งมีอาชีพค้าขาย ทำให้หยุดการทอผ้าไประยะหนึ่ง แต่ภายหลังกลับมายึดอาชีพทอผ้า โดยมีการพัฒนาการทอผ้าไหมและขยายเป็นอุตสาหกรรมในครัวเรือนอย่างจริงจังที่ถนนผาแดง พร้อมกับเปิดร้านคำปุน ขายผ้าที่หน้าตลาดใหญ่ เป็นการทอผ้าอีสาน ทั้งหมี่ ขิด ยก และ จก และ พัฒนาผ้าไหมให้มีลวดลายหลากหลายยิ่งขึ้น

ต่อมาได้ขยายโรงทอผ้าไหมด้วยกี่ 24 หลัง โดยใช้ชื่อว่า โรงทอผ้าไหมคำปุน ผ้าที่มีชื่อเสียงของบ้านคำปุน คือ ผ้าไหมมัดหมี่ผสมการจก (การปัก) ด้วยไหมสีต่าง ๆ มีทั้งไหมเงินไหมคำลงบนผืนลายผ้า ผ้าคำปุนได้รับความสนใจจากบุคคลที่มีชื่อเสียงและนำไปใช้ในงานพิธีการต่าง ๆ อยู่เสมอ เช่น การหมั้น การเข้าเฝ้า เป็นต้น และยังได้ใช้เป็นเครื่องแต่งกายของตัวเอกในภาพยนตร์ เรื่อง ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช[1]

นางคำปุน ศรีใส ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นบุคคลผู้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรม สาขาทัศนศิลป์-ถักทอ พ.ศ. 2537[2] ศิลปินมรดกอีสาน สาขาทัศนศิลป์ (หัตถกรรมผ้าทอ) พ.ศ. 2558 จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น และได้รับการยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2561 สาขาทัศนศิลป์ ประเภทประยุกต์ศิลป์[3]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก้

อ้างอิง แก้

  1. "คำปุน ศรีใส (หัตถกรรมผ้าทอ)". ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
  2. "บ้านคำปุน". การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.).
  3. ธนกร วงษ์ปัญญา. "ประกาศยกย่อง 12 บุคคล เป็นศิลปินแห่งชาติปี 2561 เพชรา เชาวราษฎร์, ประภาส ชลศรานนท์, แดนอรัญ แสงทอง". เดอะสแตนดาร์ด.
  4. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ประจำปี ๒๕๖๓ เก็บถาวร 2022-05-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๓๘ ตอนพิเศษ ๒ ข หน้า ๒๔๐, ๒๒ มกราคม ๒๕๖๔