ภาษามาปูเช
ภาษามาปูเช (สเปน: Mapuche) หรือ ภาษามาปูดังกัน (Mapudungun อาจสะกดว่า Mapuzugun และ Mapudungu) เป็นภาษาในกลุ่มภาษาอาเรากานิอา ที่เกี่ยวข้องกับภาษาอุยล์ลิเช พูดในภาคใต้ตอนกลางของ ประเทศชิลี และภาคกลางตะวันตกของประเทศอาร์เจนตินา โดยชาวมาปูเช แต่เดิมเรียกว่า ภาษาอาเรากานิอา (Araucanian)[4] ซึ่งเป็นชื่อที่ชาวสเปนตั้งให้กับชาวมาปูเช แต่ชาวมาปูเชหลีกเลี่ยงที่จะเรียกชื่อนี้เนื่องจากถือเป็นส่วนหนึ่งของลัทธิล่าอาณานิคมของสเปน
| ภาษามาปูเช | |
|---|---|
| Mapudungun, Chilidúgu,[1] Chedungun | |
| ประเทศที่มีการพูด | ชิลี, อาร์เจนตินา |
| ชาติพันธุ์ | 1,718,000 ชาวมาปูเช[2] |
| จำนวนผู้พูด | 260,000 (2007)[2] |
| ตระกูลภาษา | อาเรากานิอา
|
| สถานภาพทางการ | |
| ภาษาทางการ | กัลบาริโน (ชิลี)[3] ปาเดรลัสกาซัส (ชิลี) เตมูโก (ชิลี) |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-2 | arn |
| ISO 639-3 | arn |
 พื้นที่หลักของประชากรมาปูช ณ ปี
สีส้ม: พื้นที่ชนบทที่ชาวมาปูเชอาศัย; เข้ม: พื้นที่เมืองที่ชาวมาปูเชอาศัย; ขาว: กลุ่มคนที่ไม่ใช่ชาวมาปูเช Surfaces of circles are adjusted to 40 inhabitants/km2. | |
ภาษามมาปูดังกันไม่ใช่ภาษาทางการของประเทศชิลีและอาร์เจนตินา โดยแทบไม่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลเลยตลอดประวัติศาสตร์[5] อย่างไรก็ตาม ตั้งแต่ ค.ศ. 2013 ภาษามาปูเชและภาษาสเปนได้รับการให้สถานะเป็นภาษาทางการจากรัฐบาลท้องถิ่นของเมืองกัลบาริโน[6] ภาษานี้ไม่ได้ใช้เป็นภาษาในการเรียนการสอนในระบบการศึกษาของทั้งสองประเทศ แม้ว่ารัฐบาลชิลีจะมุ่งมั่นที่จะให้การเข้าถึงการศึกษาอย่างเต็มที่ในพื้นที่ของชาวมาปูเชในชิลีตอนใต้ก็ตาม มีการถกเถียงทางการเมืองอย่างต่อเนื่องว่าควรใช้ตัวอักษรใดเป็นตัวอักษรมาตรฐานในการเขียนภาษานี้
อ้างอิง
แก้- ↑ Bernardo de Havestadt (1777). "Cancionero Chilidungu" (ภาษาสเปน). สืบค้นเมื่อ 9 December 2024.
- ↑ 2.0 2.1 ภาษามาปูเช ที่ Ethnologue (24th ed., 2021)
- ↑ "Galvarino es la primera comuna de Chile en establecer el mapudungún como su idioma oficial". Radio Bío-Bío (ภาษาสเปน). 7 August 2013. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 September 2015. สืบค้นเมื่อ 21 September 2015.
- ↑ Heggarty, P.; Beresford-Jones, D. (2013). "Andes: linguistic history.". ใน Ness, I.; P., Bellwood (บ.ก.). The Encyclopedia of Global Human Migration. Oxford: Wiley-Blackwell. pp. 401–409.
- ↑ Sadowsky et al. (2013).
- ↑ "Chile agrees to official status for Mapudungun language at the local level". Nationalia. 2014-06-30. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2023-10-22. สืบค้นเมื่อ 2023-07-26.
