โอนิกซ์ (อังกฤษ: Onyx) เป็นรูปแบบกลุ่มที่มีผลึกละเอียด (Cryptocrystalline) ของแร่ควอตซ์ (Quartz) โอนิกซ์จะแสดงลักษณะสีเป็นแถบแนวขนาน มีตั้งแต่สีขาวไปจนเกือบทุกสี (นอกจากบางสี เช่น สีม่วง หรือ สีน้ำเงิน) โดยปกติจะพบโอนิกซ์ที่มีแถบสีขาว สีแทน และสีน้ำตาล หรือถ้ามีแถบสีขนานกัน มีสีเหลืองออกน้ำตาลแดงผสมส้ม หรือ สีน้ำตาลเข้ม จะเรียกว่า ซาร์ด (Sard) หรือ ซาร์โดนิกซ์ (Sardonyx) ซึ่งมีสีแดงมากกว่าสีดำ โดยทั่วไปโอนิกซ์จะมีสีดำบริสุทธิ์ และมีความหลากหลายมาก แต่โอนิกซ์มักไม่ค่อยเกิดเป็นแถบสีต่างๆ

โอนิกซ์
โอนิกซ์ที่ถูกสไลซ์ (กว้าง 2.5 cm)

แต่ก็มีประวัติศาสตร์ที่ยาวนานของใช้สำหรับแกะสลักและทำเครื่องประดับที่มีการตัดมักจะเป็น cabochon หรือเป็นประคำ และยังใช้ สำหรับรอยพิมพ์แกะและทำจี้อัญมณี ซึ่งแถบสีจะทำให้ภาพมีความคมชัดมากกว่าพื้นหลัง โอนิกซ์ในธรรมชาติส่วนมากเกิดจากการแปรสภาพมาจากอะเกต

ชื่อที่นำมาใช้บางครั้งใช้ไม่ถูกต้องกับอุตสาหกรรมวัสดุอัญมณี เช่น แถบสีบนแร่แคลไซต์ (Calcite) ที่พบใน ประเทศเม็กซิโก ปากีสถาน และ สถานที่อื่นๆ ที่มีการแกะสลัก, ขัดและขาย ซึ่งเนื้อของแร่เหล่านี้ จะมีความแข็ง ทนทานน้อยกว่าและแปรสภาพได้ง่ายกว่าแร่โอนิกซ์โดยธรรมชาติ

รายละเอียดทางเทคนิค
องค์ประกอบทางเคมี SiO2
ความแข็ง 7
ความถ่วงจำเพาะ 2.65 - 2.667
ค่าดรรชนีหักเห (R.I.) 1.543 - 1.552 ถึง 1.545 - 1.554
Birefringence 0.009
Optic sign Positive
Optical character Uniaxial

อ้างอิง

แก้

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้
  •   วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ โอนิกซ์