เหงียน ฟุก ลวน
เหงียน ฟุก ลวน (เวียดนาม: Nguyễn Phúc Luân, จื๋อโนม: 阮福㫻; 11 มิถุนายน ค.ศ. 1733 – 24 ตุลาคม ค.ศ. 1765) หรือ เหงียน ฮึง โต่ (Nguyễn Hưng Tổ, 阮興祖) ในเอกสารไทยเรียก องคางเบือง (Ông Khương Vương, 翁康王)[1] เป็นบุตรของเหงียน ฟุก ควั้ต หรือองเหี่ยวหูเบือง และเป็นพระราชชนกในจักรพรรดิซา ล็อง หรือองเชียงสือ
พระประวัติ
แก้เหงียน ฟุก ลวนเป็นบุตรของเหงียน ฟุก ควั้ต (Nguyễn Phúc Khoát, 阮福濶) ในเอกสารไทยเรียก องเหี่ยวหูเบืองหรือองเฮียวฮูเวียง (Ông Hiếu Vũ Vương, 翁孝武王)[1][2] ดำรงตำแหน่งเป็นจั๊วเหงียน (Chúa Nguyễn, 主阮) หรือเจ้าญวนใต้ตระกูลเหงียน ปกครองเวียดนามภาคกลางและภาคใต้จากเมืองฟู้ซวน (Phú Xuân, 富春) โดยขึ้นกับฮหว่างเด๊จากราชวงศ์เลกรุงฮานอยแต่เพียงในนามเท่านั้น เหงียน ฟุก ควั้ตหมายมั่นจะให้เหงียน ฟุก ลวนบุตรชายของตนสืบทอดตำแหน่งจั๊วเหงียนต่อไป ครั้นเมื่อเหงียน ฟุก ควั้ตถึงแก่อสัญกรรมลงใน ค.ศ. 1765 เจือง ฟุก ลวน (Trương Phúc Loan, 張福巒) หรือองกวักพอ (Ông Quốc phó, 翁國傅)[2] ขุนนางคนหนึ่ง ได้ยกน้องชายของเหงียน ฟุก ควั้ต คือเหงียน ฟุก ถ่วน (Nguyễn Phúc Thuần, 阮福淳) หรือองเทิงกวาง (Ông Định vương, 翁定王)[1] ขึ้นดำรงตำแหน่งจั๊วเหงียนแทนเหงียน ฟุก ลวนบุตรชายของเหงียน ฟุก ควั้ต เหงียน ฟุก ลวนจึงต้องโทษทางการเมืองถูกจองจำและเสียชีวิตในปีเดียวกัน
ศพของเขาถูกฝังที่สุสานเกอทั้ญ (ปัจจุบันอยู่ในจังหวัดเถื่อเทียนเว้) ต่อมาใน ค.ศ. 1806 เหงียน ฟุก อั๊ญได้สถาปนาพระนามแก่พระราชชนกว่า เญินมิญกั๋นเห่าควานสุโอนฮว่าเฮี้ยวคางฮหว่างเด๊ (Nhân Minh Cẩn Hậu Khoan Dụ Ôn Hòa Hiếu Khang Hoàng Đế, 仁明謹厚寬裕溫和孝康皇帝) ในสมุดพงษาวดารญวนสำนวนนายหยองออกพระนามว่า พระเจ้าเฮี้ยวคางว่างเด๊[3]
ทายาท
แก้เหงียน ฟุก ลวน มีบุตรที่เกิดแต่ภรรยาสามคน ดังนี้
- เหงียน ถิ ฮหว่าน (Nguyễn Thị Hoàn, 阮氏環) ต่อมาได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นพระพันปีอี๊ถิญ (Ý Tĩnh Khang hoàng hậu, 懿靜康皇后) พงษาวดารญวนสำนวนนายหยองออกพระนามว่านางเหงวี่งคางว่างโหว่[3] มีบุตรด้วยกันสี่คน ได้แก่
- เหงียน ฟุก ด่ง (Nguyễn Phúc Đồng, 阮福晍)
- เหงียน ฟุก หง็อก ตู๊ (Nguyễn Phúc Ngọc Tú, 阮氏玉琇) เป็นหญิง ศพถูกฝังที่สุสานเทียนเถาะ
- เหงียน ฟุก อั๊ญ (Nguyễn Phúc Ánh, 阮福暎) หรือองเชียงสือ ต่อมาเสวยราชย์เป็นจักรพรรดิซา ล็อง
- เหงียน ฟุก เดี๋ยน (Nguyễn Phúc Điển, 阮福晪)
- เหงียน ถิ พี่สาวของเหงียน ถิ ฮหว่าน ต่อมาได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นพระชายาอี๊ทัน (Ý Thân Huy Gia Từ phi, 懿親徽嘉慈妃阮氏) มีบุตรด้วยกันห้าคน ได้แก่
- เหงียน ฟุก เห่า (Nguyễn Phúc Hạo, 阮福暭)
- บุตรชายไม่ปรากฏนาม (เสียชีวิตตั้งแต่เป็นทารก)
- เหงียน ฟุก มัน (Nguyễn Phúc Mân, 阮福旻) หรือองหมัน (Ông Mân, 翁旻) ถูกกบฏเต็ยเซินฆ่า[1]
- เหงียน ฟุก หง็อก ซู (Nguyễn Phúc Ngọc Du, 阮福玉瑜) เป็นหญิง
- เหงียน ฟุก หง็อก เตวี่ยน (Nguyễn Phúc Ngọc Tuyền, 阮福玉璿) หรือองยาบา เป็นหญิง ถูกกบฏเต็ยเซินฆ่า[1]
- ต๊ง ถิ เซียน (Tống Thị Diên)
- เหงียน ฟุก หง็อก เอวี๋ยน (Nguyễn Phúc Ngọc Uyển, 阮福玉琬) เป็นหญิง
อ้างอิง
แก้- เชิงอรรถ
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) ตั้งแต่ จ.ศ. 1129 ถึง 1182 เป็นเวลา 53 ปี, หน้า 67
- ↑ 2.0 2.1 พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) ตั้งแต่ จ.ศ. 1129 ถึง 1182 เป็นเวลา 53 ปี, หน้า 69
- ↑ 3.0 3.1 พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) ตั้งแต่ จ.ศ. 1129 ถึง 1182 เป็นเวลา 53 ปี, หน้า 66
- บรรณานุกรม
- จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. พระราชวิจารณ์ ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรื่องจดหมายความทรงจำของพระเจ้าไปยิกาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวี (เจ้าครอกวัดโพธิ์) ตั้งแต่ จ.ศ. 1129 ถึง 1182 เป็นเวลา 53 ปี. กรุงเทพฯ : ศรีปัญญา, 2552. 576 หน้า. ISBN 978-611-7146-02-2