อธิษฐานอุโบสถ หมายถึงอุโบสถที่ทำด้วยการอธิษฐาน

อธิษฐานอุโบสถ ใช้เรียกการทำอุโบสถของภิกษุรูปเดียว กล่าวคือในกรณีปกติจะรวมกันทำอุโบสถร่วมกันเป็นสังฆกรรม แต่ในกรณีที่ในวัดมีภิกษุรูปเดียว และไม่มีภิกษุอื่นมาร่วมทำอุโบสถให้ครบองค์สงฆ์ด้วย เมื่อรอจนหมดเวลาแล้ว ทรงอนุญาตให้ภิกษุนั้น้ทำอุโบสถรูปเดียวได้ โดยการอธิษฐานว่า

"อัชชะ เม อุโปสโถ" แปลว่า "วันนี้เป็นวันอุโบสถของเรา"

อธิษฐานอุโบสถ ที่ทำเช่นนี้เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ปุคคลอุโบสถ

อ้างอิง แก้