ลุยส์ บุญญูเอล

ลุยส์ บุญญูเอล ปอร์โตเลส (สเปน: Luis Buñuel Portolés) (22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1900 - 29 กรกฎาคม ค.ศ. 1983) เป็นผู้สร้างภาพยนตร์ ผู้กำกับภาพยนตร์ชื่อดังระดับโลก เกิดในสเปน ต่อมาเปลี่ยนสัญชาติเป็นเม็กซิโก ทำงานในสเปน เม็กซิโก ฝรั่งเศส และสหรัฐอเมริกา ถือเป็นผู้บุกเบิกแนวทางการทำภาพยนตร์ในรูปแบบศิลปะแนวเหนือจริง (Surrealism) ซึ่งผลงานภาพยนตร์ของบุญญูเอลล้วนมีความเป็นตัวของตัวเองอย่างสูง โดยเขามักจะนำแนวภาพยนตร์หลายแนวมาผสม ยั่วล้อ และสร้างเสริมรูปแบบงานใหม่ๆออกมา ความโดดเด่นของ งานบุญญูเอลทำให้ชื่อของเขาได้กลายเป็นหนึ่งในผู้กำกับภาพยนตร์คนสำคัญของโลก

ลุยส์ บุญญูเอล
ลุยส์ บุญญูเอล
เกิด	Luis Buñuel Portolés 22 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1900 Calanda, Teruel, Aragón, Spain
เสียชีวิต	29 กรกฎาคม ค.ศ. 1983 (อายุ 83 ปี) เม็กซิโกซิตี
อาชีพ	ผู้สร้างภาพยนตร์
ปีปฏิบัติงาน	1929–1977
คู่สมรส	Jeanne Buñuel (1925 – จนเขาเสียชีวิต)

ประวัติ

ลุยส์ บุญญูเอล มีชื่อเต็มว่า ลุยส์ บุญญูเอล ปอร์โตเลส เกิดเมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2443 ที่เมืองกาลันดา เมืองเล็กแห่งหนึ่งในประเทศสเปน ในครอบครัวเกษตรกรที่มีฐานะ เขาเป็นบุตรคนโตจากพี่น้องทั้งหมดเจ็ดคน ต่อมาครอบครัวได้ย้ายไปอยู่ที่ซาราโกซา ที่นี่เขาได้รับการศึกษาในโรงเรียนที่เคร่งศาสนา นอกจากนี้ในวัยเด็กเขาเริ่มฉายแววความสนใจด้านภาพยนตร์ด้วยการเล่าเรื่องผ่านโคมกายสิทธิ์ (Magic Lantern) ที่ฉายขึ้นไปบนผืนผ้าปูที่นอนที่ขึงเป็นจอให้เพื่อนๆได้ดูกัน ถึงแม้ว่าในวัยเด็กเขาจะเป็นเด็กที่เคร่งศาสนาอย่างมาก โดยการเข้าร่วมเป็นผู้ช่วยบาทหลวงประกอบพิธีมิสซาทุกวัน แต่พออายุได้ 16 ปี เขาก็เริ่มปฏิเสธศาสนา เมื่อเขาได้พบความไม่เป็นธรรมในแวดวงศาสนา รวมทั้งอำนาจ อิทธิพลและทรัพย์สินที่มากล้น

บุญญูเอลเข้าเรียนมหาวิทยาลัยที่ University of Madrid โดยในตอนแรกเขาเลือกเรียนปฐพีวิทยา ก่อนที่จะย้ายมาเรียนวิศวอุตสาหกรรมและปรัชญาในที่สุด ที่นี่ทำให้บุญญูเอลเริ่มสนใจในศาสตร์สะกดจิต จนทำให้เขากลายเป็นนักสะกดจิตและเขายังเชื่อว่าการชมภาพยนตร์ในโรงภาพยนตร์ ก็เป็นวิธีการสะกดจิตแบบหนึ่งด้วย เทคนิคทางด้านภาพยนตร์ต่างๆทำให้ผู้ชมถูกสะกดจิตให้สัมปชัญญะในการวิพากษ์วิจารณ์ลดน้อยลงและแทนที่ด้วยความหลงใหลแทน นอกจากนี้เขายังได้ร่วมกลุ่มกับศิลปิน Salvador Dali และกวี Federico Garcia Lorca ตั้งกลุ่มเคลื่อนไหวที่สำคัญของแนวคิดแบบ Spanish Surrealist Avant-Garde ซึ่งถูกเรียกว่ากลุ่ม La Generacion del 27

บุญญูเอลสนใจศาสตร์ภาพยนตร์มาโดยตลอด หลังจบจากมหาวิทยาลัยเขาก็เป็นผู้ช่วยผู้กำกับชื่อดังของฝรั่งเศส Jean Epstein และยังเป็นนักวิจารณ์ภาพยนตร์ ก่อนที่เขาจะเริ่มทำภาพยนตร์สั้นเรื่องแรกร่วมกับ Dali เรื่อง เอิงเชียงน็องดาลู (2472) ซึ่งกลายเป็นภาพยนตร์ขึ้นหิ้งของโลกศิลปะแนวเหนือจริง แม้กระทั่งทุกวันนี้ หลังจากนั้นบุญญูเอลก็เริ่มทำภาพยนตร์อย่างจริงจัง พร้อมกับที่เขาต้องย้ายไปอยู่ตามประเทศต่างๆ

เม็กซิโกเป็นประเทศที่บุญญูเอลอาศัยอยู่ในช่วงปี พ.ศ. 2489 – 2508 ซึ่งถือเป็นยุคทองของวงการภาพยนตร์เม็กซิกัน บุญญูเอลเริ่มทำภาพยนตร์ที่นี่ตามคำเชิญชวนของ Oscar Dancigers โปรดิวเซอร์ชาวรัสเซีย ถึงแม้ว่าภาพยนตร์เรื่องแรกของบุญญูเอลในเม็กซิโก เรื่อง กรันกาซิโน (2490) จะไม่ประสบความสำเร็จทั้งในแง่รายได้และคำวิจารณ์ แต่ภาพยนตร์เรื่องต่อๆมาของเขาก็ประสบความสำเร็จในมิติต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น เอลกรันกาลาเบรา (2492) เขาได้สร้างเทคนิคการสร้างใหม่ๆ ซึ่งสามารถลดต้นทุนและถ่ายทำได้อย่างรวดเร็ว ทั้งยังประสบความสำเร็จทางรายได้อย่างมาก

ภาพยนตร์เรื่อง โลสโอลเบียดาโดส (2493) บุญญูเอลจงใจเสียดสีแนวคิดด้านศีลธรรมของชนชั้นกลาง กลายเป็นหนังที่ถูกวิจารณ์อย่างหนักอันเนื่องมาจากเนื้อหาและภาพที่เหมือนเป็นการดูหมิ่นประเทศเม็กซิโก เมื่อภาพยนตร์เข้าฉายได้เพียงสามวันก็ถูกถอดออกจากโปรแกรมแต่ภาพยนตร์เรื่องนี้กลับได้รับคัดเลือกให้ฉายที่เทศกาลภาพยนตร์เมืองกาน ในปี พ.ศ. 2494 และทำให้เขาได้รับรางวัลผู้กำกับยอดเยี่ยมและรางวัลจากสมาคมนักวิจารณ์นานาชาติ FIPRESCI หลังจากนั้นก็มีการนำภาพยนตร์เรื่อง โลสโอลเบียดาโดส เข้าฉายในเม็กซิโกอีกครั้งและยืนโรงฉายกว่าสองเดือน

หลังจากนั้นบุญญูเอลซึ่งกลายเป็นผู้กำกับภาพยนตร์ชื่อดังระดับโลก ก็ได้สร้างภาพยนตร์ที่โดดเด่นอีกกว่า 20 เรื่องที่ประเทศเม็กซิโก และถึงแม้ว่าเขาจะเดินทางไปกำกับภาพยนตร์ที่ฝรั่งเศสบ้าง แต่เขาก็ใช้ชีวิตอยู่ที่เม็กซิโกจนกระทั่งเสียชีวิตวันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2526 ในวัย 83 ปี