รหัสสากลประจำอุปกรณ์เคลื่อนที่
รหัสสากลประจำอุปกรณ์เคลื่อนที่ หรือไอมี (อังกฤษ: International Mobile Equipment Identity; IMEI, /aɪˈmiː/)[1] หรือที่นิยมอ่านว่า อีมี เป็นเลขประจำตัว 15 หลัก สำหรับใช้กำกับอุปกรณ์เคลื่อนที่ อาทิ โทรศัพท์เคลื่อนที่ มักกำหนดตายตัวสำหรับโทรศัพท์เคลื่อนที่ชนิดทรีจีพีพี และไอเดน[2][3] โดยพิมพ์ไว้ที่ฉลากกำกับตัวเครื่องด้านหลังแบตเตอรี่ หรืออาจจะดูผ่านทางหน้าจอโดยกด *#06# เลขไอมีสามารถใช้หยุดยั้งไม่ให้เครื่องโทรศัพท์ทำงานหากถูกลักขโมย ไม่ว่าจะเปลี่ยนซิมการ์ดหรือไม่ก็ตาม โดยเจ้าของโทรศัพท์ที่หายมีหน้าที่แจ้งต่อผู้ให้บริการเครือข่ายดำเนินการอายัด อย่างไรก็ตามในปัจจุบัน เลขมาตรฐานสากลประจำอุปกรณ์เคลื่อนที่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ด้วยเทคนิคเฉพาะ แม้ว่าจะเป็นการกระทำผิดกฎหมายในบางประเทศ เช่น สหราชอาณาจักร ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการโปรแกรมซ้ำโทรศัพท์เคลื่อนที่ พ.ศ. 2545[4][5] ด้วยเหตุนี้ ปัจจุบันจึงนิยมใช้การยกเลิกซิมการ์ดเดิมและออกซิมการ์ดใหม่สำหรับนำไปใส่ลงในอุปกรณ์ทดแทนซึ่งไม่ยุ่งยากและได้ผลดีกว่า[6]
เลขไอมีไม่ใช้ในการกำหนดเลขหมายโทรศัพท์หรือระบุตัวผู้ใช้บริการ ซึ่งเป็นหน้าที่ของรหัสสากลประจำผู้ใช้บริการอุปกรณ์เคลื่อนที่
โครงสร้างและรูปแบบของเลขไอมี และ ไอมีเอสวี (IMEI software version) แก้
ตามมาตรฐานของทรีจีพีพี TS 23.003 [7] และเอกสารของสมาคมจีเอสเอ็ม TS.06 [8] เลขมาตรฐานสากลประจำอุปกรณ์เคลื่อนที่ มี 15 หลัก โดย 8 หลักแรกเป็นรหัสประจำรุ่นและแหล่งผลิต เรียกว่า Type Allocation Code ในจำนวน 8 หลักนี้ สองหลักแรกเป็นรหัสผู้แจ้ง (reporting body) ซึ่งมีหน้าที่รับแจ้งการผลิตโทรศัพท์มือถือรุ่นใหม่ หกหลักหลังเป็นรหัสผู้ผลิตและรุ่น เลขมาตรฐานสากลฯ 6 หลักต่อมาเป็นรหัสเฉพาะเครื่อง ต่อท้ายด้วยรหัสตรวจสอบหรือเช็กซัม คำนวณโดยใช้ขั้นตอนวิธีของลุห์น (Luhn algorithm) ส่วนเลขมาตรฐานสากลประจำอุปกรณ์เคลื่อนที่แบบซอฟต์แวร์ มี 16 หลัก โดย 8 หลักแรกระบุรุ่นและแหล่งผลิตของอุปกรณ์ ส่วนที่เหลือเป็นรหัสเฉพาะเครื่อง
การตรวจเลขตรวจสอบ (หลักที่ 15) ทำได้โดยขั้นตอนวิธีของลุห์น ดังนี้
- นับเลขขวาสุดเป็นหลัก แล้วเลื่อนไปทางซ้ายทีละหลัก
- เอา 2 คูณหลักคู่ หลักคี่คงเลขไว้ตามเดิม
- รวมเลขทั้งหมดเข้าด้วยกันแล้วเอา 10 หาร ถ้าลงตัวแสดงว่าเลขตรวจสอบถูกต้อง
ถ้าไม่ต้องการตรวจสอบแต่ต้องการคำนวณหาเลขตรวจสอบ ก็สามารถทำได้โดยให้เลขสุดท้ายเป็นตัวแปรไม่ทราบค่า
ตัวอย่างเช่น IMEI 49015420323751
| ไอมี | 4 | 9 | 0 | 1 | 5 | 4 | 2 | 0 | 3 | 2 | 3 | 7 | 5 | 1 | x |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| นับจากขวาไปซ้าย คูณ 2 ่ที่หลักคู่ | 4 | 18 | 0 | 2 | 5 | 8 | 2 | 0 | 3 | 4 | 3 | 14 | 5 | 2 | x |
| บวกผลที่ได้เข้าด้วยกัน | 4 + (1 + 8) + 0 + 2 + 5 + 8 + 2 + 0 + 3 + 4 + 3 + (1 + 4) + 5 + 2 + x = 52 + x | ||||||||||||||
จากตาราง หากต้องการให้ 52 + x หารด้วย 10 ลงตัว จะต้องให้ x = 8 ดังนั้นรหัสมาตรฐานสากลประจำอุปกรณ์เคลื่อนที่คือ 490154203237518
อ้างอิง แก้
- ↑ "3GPP TS 22.016: International Mobile Equipment Identities (IMEI)" (ZIP/DOC; 36 KB). 2009-10-01. สืบค้นเมื่อ 2009-12-03.
- ↑ "Phone firms defend security record". BBC News. January 8, 2002. สืบค้นเมื่อ August 25, 2011.
- ↑ GSM Europe, ""GSME proposals regarding mobile theft and IMEI security""., 2003-06
- ↑ Mobile Telephones (Re-programming) Act 2002. Legislation.gov.uk. Retrieved on 2013-09-18.
- ↑ "Vvc.gov.lv". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-03-14. สืบค้นเมื่อ 2017-11-09.
- ↑ "What is an IMEI number? - Where Can You Find It? - Activation". สืบค้นเมื่อ 16 September 2016.
- ↑ TS 23.003
- ↑ GSM (14 June 2016). "IMEI Allocation and Approval Process" (PDF).