เยื่อหุ้มเมล็ด (อังกฤษ: aril, arillus) เป็นส่วนที่เจริญเติบโตเป็นพิเศษจากก้านเมล็ด (หรือขั้วเมล็ด) ที่ปกคลุมหรือเชื่อมติดกับเมล็ด เป็นสิ่งที่กลายเป็นรยางค์หรือสิ่งห่อหุ้มเมล็ดที่หนาในพืชดอก เช่น ส่วนที่รับประทานได้ของมังคุดและผลทับทิม

ภาพระยะใกล้ของเยื่อหุ้มเมล็ดทับทิม - สามารถเห็นเมล็ดที่อยู่ภายในเนื้อโปร่งแสงได้

เยื่อหุ้มเมล็ดสร้างโครงสร้างคล้ายกับผลไม้หรือที่เรียกว่าผลเทียม ผลเทียมพบในพืชดอกมากมายหลายชนิด และที่สามารถรับประทานได้ เช่น ลำไย ลิ้นจี่ เป็นต้น ผลแอ็กคี (ackee) มีการพัฒนาเยื่อหุ้มเมล็ดอย่างมากจนล้อมรอบเมล็ดแทนที่ผนังผล เยื่อหุ้มเมล็ดสามารถพบได้ในพืชเมล็ดเปลือยสองสามชนิด อย่างต้นยิว ญาติของพืชตระกูลสน แทนที่จะมีโคนเป็นเนื้อไม้อย่างพืชเมล็ดเปลือยส่วนมาก โครงสร้างระบบสืบพันธุ์ของต้นยิวกับประกอบด้วยเมล็ดหนึ่งเมล็ดที่ล้อมรอบได้ด้วยเนื้อคล้ายถ้วยปกคลุมอยู่ การค้นพบนี้มาจากการเปลี่ยนแปลงเกล็ดโคนอย่างมาก

อ้างอิง แก้

  • Anderson, E. & Owens, J. N. (2003). Analysing the reproductive biology of Taxus: should it be included in Coniferales? Acta Hort. 615: 233-234.