ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จักรพรรดิเต้ากวัง"

{{Infobox monarchroyalty

| spouse = [[จักรพรรดินีเสี้ยวมู่เฉิงนีเซี่ยวมู่เฉิง]]<br>[[จักรพรรดินีเสี้ยวเซิงเฉิงนีเซี่ยวเซิ่นเฉิง]]<br>[[จักรพรรดินีเซี่ยวเฉฺวียนเฉิง|จักรพรรดินีเสี้ยวชวนเฉิง]]

'''จักรพรรดิเต้ากวัง''' ({{Zh-all|c=道光|p=Dàoguāng}}) พงศาวดารไทยเรียก '''เตากวาง'''<ref name="วชิรญาณ">{{cite web |url= https://vajirayana.org/พระราชพงษาวดาร-กรุงรัตนโกสินทร-รัชกาลที่-๒/๖๗-เรื่องราชทูตไปเมืองจีนครั้งที่-๒ |title= พระราชพงษาวดาร กรุงรัตนโกสินทร รัชกาลที่ ๒ เรื่องราชทูตไปเมืองจีนครั้งที่ ๒ |author= [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ|พระเจ้าบรมวงษ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ]] |date= 2459 |work= วชิรญาณ |publisher=|accessdate= 13 เมษายน 2563}}</ref> เป็นองค์ชายพระราชโอรสพระองค์รองใน[[เจี่ยชิ่ง|จักรพรรดิเจี่ยชิ่งเจียชิ่ง]] เดิมมีพระนามว่า '''เหมียนหนิง''' (綿寧) (แปลว่า [[ดวงอาทิตย์|อาทิตย์]]อัสดง) แต่ได้เปลี่ยนพระนามใหม่ภายหลังขึ้นครองราชย์ว่า หมิ่นหนิง (旻宁) (แปลว่า [[ท้องฟ้า]] หรือ [[จักรวาล]])

จักรพรรดิเต้ากวัง ประสูติเสด็จพระราชสมภพจากมเหสีอัครมเหสีที่มีชื่อว่า [[จักรพรรดินีเซี่ยวซูรุ่ย]] (孝淑皇后) แต่พระราชมารดาได้สิ้นพระชนม์ไปตั้งแต่พระองค์ยังเยาว์วัย จักรพรรดิเจี่ยชิงพระราชบิดาจึงได้สถาปนาพระมเหสีองค์ใหม่ขึ้นเป็น[[จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย พระพันปีหลวง|จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย]] (孝和皇后) ซึ่งเป็นบุตรสาวของอูนาลา ขุนนางพวกเดียวกับเหอเซิน ที่ทรงไม่ไว้วางพระทัย แต่ทรงทำไปด้วยด้วยเหตุผลทางการเมือง นั่นทำให้จักรพรรดิเต้ากวังเมื่อยังทรงพระเยาว์ก็ไม่โปรดในตัว[[จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย พระพันปีหลวง|พระนาง]]ด้วยเช่นกัน แม้จะมีศักดิ์เป็น[[จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย พระพันปีหลวง|พระมารดาเลี้ยง]]ก็ตาม แต่ได้ทรงเปลี่ยนทัศนะที่มีต่อพระนางใหม่ เมื่อครั้งหนึ่งที่ได้เสด็จไปไหว้บรรพกษัตริย์ที่สุสานราชวงศ์ชิงด้วยกัน และได้มีโจรกบฏกลุ่มหนึ่งมาจับตัวพระองค์และ[[จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย พระพันปีหลวง|พระนาง]]ไปพร้อมกับสามัญชนกลุ่มหนึ่ง พวกกบฏบังคับให้พระองค์และ[[จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย พระพันปีหลวง|พระนาง]]บอกว่าใครเป็นใคร หากเงียบ ก็จะให้จ้วงแทง[[จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย พระพันปีหลวง|พระนาง]]ด้วยมีด พระนางก็ปิดปากเงียบไม่ยอมบอก นั่นจึงทำให้พระองค์ซาบซึ้งในน้ำพระทัยของ[[จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย พระพันปีหลวง|พระนางเสี้ยวเหอ]]มากและยอมรับพระนางในที่สุด

จักรพรรดิเต้ากวัง ขึ้นครองราชย์ภายหลังการสวรรคตอย่างกะทันหันของจักรพรรดิเจี่ยชิ่ง ในปี [[พ.ศ. 2363]] (ค.ศ. 1820) ระหว่างเสด็จแปรพระราชฐานหลบร้อนไปยังเมืองเฉิงเต๋อ ซึ่งได้มีพระราชโองการแต่งตั้งไว้ในพินัยกรรม แต่เนื่องจากการที่สวรรคตในที่ห่างไกลเมืองหลวง จึงทำให้ องค์เจ้าชายสี่ เหมี่ยนซิน พระราชโอรสองค์พระองค์เล็ก[[จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย พระพันปีหลวง|ในพระนางเสี้ยวเหอ]]ของคัดค้านว่า เป็นพินัยกรรมปลอม และเตรียมการจะก่อกบฏ พระองค์จึงทรงวางแผนโยนไปให้[[จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย พระพันปีหลวง|พระนางเสี้ยวเซี่ยวเหอ]]ตัดสินและได้ขอกำลังทหารส่วนหนึ่งมาคุ้มกัน ซึ่ง[[จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย พระพันปีหลวง|พระนางเสี้ยวเซี่ยวเหอ]]ได้ยอมรับว่า พินัยกรรมนั้นเป็นของจริง และได้พระราชทานอภัยโทษประหารองค์เจ้าชายเหมี่ยนซินไว้

ในรัชสมัยจักรพรรดิเต้ากวัง ได้ทรงหาทางกำจัดขุนนางกังฉินและบรรดาขุนนางที่ไม่เอาการเอางาน จึงทำให้เหล่าขุนนางลับหลังจะนินทาพระองค์อยู่เสมอ ๆ และทำให้ขุนนางแบ่งแยกกันเป็นฝักเป็นฝ่ายต่างก็สนับสนุนพระราชโอรสอันเกิดจากพระมารดาที่เป็นชนเผ่าเดียวกับตน แต่พระองค์ก็ได้หาทางบริหารประเทศอย่างเต็มที่ ในรัชสมัยของพระองค์ประเทศเป็นปึกแผ่น ดูเหมือนเข้มแข็ง แต่ภายในอ่อนแออันเกิดจากการฉ้อราฎร์บังหลวงที่เป็นระบบกันมานานแต่สมัย[[เฉียนหลง|จักรพรรดิเฉียนหลง]] ในรัชสมัยนี้พระองค์ได้ออกนโยบายให้ทุกคนในวังประหยัด โดยมีพระองค์เป็นแบบอย่าง และเหตุการณ์ที่สำคัญที่สุดคือ [[สงครามฝิ่นครั้งที่หนึ่ง]]กับ[[อังกฤษสหราชอาณาจักร]]ในปี [[พ.ศ. 2382]] (ค.ศ. 1839) และ [[พ.ศ. 2383]] (ค.ศ. 1840) [[ยุคล่าอาณานิคม]] ซึ่งเกิดขึ้นเป็นครั้งแรก และนำมาสู่การสูญเสียเกาะ[[ฮ่องกง]]และการล่มสลายของราชวงศ์ชิงในภายหลัง

จักรพรรดิเต้ากวังมีอุปนิสัยส่วนพระองค์คือ โปรดปราน[[ปืน]]เป็นพิเศษ ได้สวรรคตในปี [[พ.ศ. 2393]] (ค.ศ. 1850) และผู้ครองราชย์สืบไปคือ [[จักรพรรดิเสียนเฟิง|องค์เจ้าชายอี้จู่]]ภายหลังขึ้นครองราชย์ใช้พระนามว่า [[จักรพรรดิเสียนเฟิง]]

** [[จักรพรรดินีเสี้ยวมู่เฉิง|จักรพรรดินีเสี้ยวมู่เฉิงนีเซี่ยวมู่เฉิง]] (孝穆成皇后) จากสกุลหนิ่วฮู่ลู่ (鈕祜祿)

** [[จักรพรรดินีเสี้ยวเซิงเฉิง|จักรพรรดินีเสี้ยวเซิ่นเฉิงนีเซี่ยวเซิ่นเฉิง]] (孝慎成皇后) จากสกุลถงเจีย (佟佳)

** [[จักรพรรดินีเซี่ยวเฉฺวียนเฉิง|จักรพรรดินีเสี้ยวฉวนเฉิง]] (孝全成皇后) จากสกุลหนิ่วฮู่ลู่ (鈕祜祿)

* พระมเหสีหวงกุ้ยเฟย์ (皇貴妃)

** [[จักรพรรดินีเซี่ยวจิ้งเฉิง|พระมเหสีจิงงหวงกุ้ยเฟย์]] (静皇貴妃) จากสกุลโป๋เอ่อร์จี้จี๋เท่อ (博爾濟吉特) ภายหลังได้รับการสถาปนาเป็น จักรพรรดินีเสี้ยวจิงเฉิงนีเซี่ยวจิงเฉิง (孝静成皇后)

** พระมเหสีจวงซุ่นซุ่นหวงกุ้ยเฟย์ (莊順皇貴妃) จากสกุลอูยา (烏雅)

* พระราชเทวีกุ้ยเฟย์ (貴妃)

**พระราชเทวีถง ถงกุ้ยเฟย์ (彤貴妃) จากสกุลซูมู่หลู่ (舒穆魯)

**พระราชเทวี เจียกุ้ยเฟย์ (佳貴妃) จากสกุลกัวเจีย (郭佳)

**พระราชเทวีเฉิง เฉิงกุ้ยเฟย์ (成貴妃) จากสกุลหนิ่วฮู่ลู่ (鈕祜祿)

**พระอัครชายา เหออเฟย์ (和妃) จากสกุลน่าลา (那拉)

**พระอัครชายาเซียง เซียงเฟย์ (祥妃) จากสกุลหนิ่วฮู่ลู่ (鈕祜祿)

**พระชายา ฉางเฟย์ (常妃) จากสกุลเฮ่อเซ่อหลี่ (赫舍里)

*พระชายา ผิน (嬪)

**พระชายาเจิน เจินผิน (珍嫔) จากสกุลเฮ่อเซ่อหลี่(赫舍里)

**พระชายาเถียน เถียนผิน (恬嫔)จากสกุลฟู่ฉา (富察)

**พระชายาอวี้ อวี้ผิน (豫嫔) จากสกุลซั่งเจีย (尚佳)

**พระชายา เชิงอวี้อวี้ผิน (称豫嫔)

**พระชายาซุ่น ซุ่นผิน (順嬪) จากสกุลน่าลา (那拉)

**พระชายาเหิง เหิงผิน (恆嬪) จากสกุลไช่เจีย (蔡佳)

* พระสนมขั้นกุ้ยเหริน (貴人)

* พระสนมขั้นฉางไจ้ (常在)

** องค์เจ้าชายอี้เว่ย (奕緯,1808–1831) อิ่นจื้อจวิ้นอ๋อง (隐志郡王) สถาปนาหลังสิ้นพระชนม์;พระโอรสในพระอัครชายาเหอ

** องค์เจ้าชายอี้กัง (奕綱,1826–1827) ซุ่นเหอจวิ้นอ๋อง (顺和郡王) สถาปนาหลังสิ้นพระชนม์;พระโอรสในจักรพรรดินีเสี้ยวจิงเฉิงนีเซี่ยวจิงเฉิง

** องค์เจ้าชายอี้จี้ (奕繼,1829–1830) ฮุ่ยจื้อจวิ้นอ๋อง (慧质郡王) สถาปนาหลังสิ้นพระชนม์;พระโอรสในจักรพรรดินีเสี้ยวจิงเฉิงนีเซี่ยวจิงเฉิง

** [[จักรพรรดิเสียนเฟิง|องค์เจ้าชายอี้จู่ ]] (奕詝,1831–1861) ภายหลังเป็นจักรพรรดิ;พระโอรสในจักรพรรดินีเสี้ยวฉวนเฉิงนีเซี่ยวฉวนเฉิง

** เจ้าชาย[[อี้ฉง|องค์ชายอี้ฉง]] (奕誴,1831–1889) ตุนฉินชินอ๋อง (惇勤親王,1846-1889);พระโอรสในพระอัครชายาเซียง

** เจ้าชาย[[อี้ซิน|องค์ชายอี้ซิน]] (奕訢,1833–1898) กงจงชินอ๋อง (恭忠親王,1850-1898);พระโอรสในจักรพรรดินีเสี้ยวจิงเฉิงนีเซี่ยวจิงเฉิง

** เจ้าชาย[[องค์ชายอี้ซวนเซฺวียน]] (奕譞,1840–1891) ฉุนเสียนชินอ๋อง (醇賢親王,1872-1891);พระโอรสในพระมเหสีจวงซุ่น

** องค์เจ้าชายอี้เหอ (奕詥,1844–1868) จงตวนจวิ้นอ๋อง (鍾端郡王,1850-1868);พระโอรสในพระมเหสีจวงซุ่น

** องค์เจ้าชายอี้ฮุ่ย (奕譓,1845–1877) ฝูจิ้งจวิ้นอ๋อง (孚敬郡王,1850-1877);พระโอรสในพระมเหสีจวงซุ่น

** องค์เจ้าหญิงตวนหมิ่นกู้หลุนกงจวู่ (端悯固伦公主,1813–1819) พระธิดาของจักรพรรดินีเสี้ยวเซิ่นเฉิงนีเซี่ยวเซิ่นเฉิง

** องค์เจ้าหญิงไม่ปรากฏพระนาม (1825) พระธิดาของพระอัครชายาเซียง

** องค์เจ้าหญิงตวนซุ่นกู้หลุนกงจวู่ (端顺固伦公主,1825–1835) พระธิดาของจักรพรรดินีเสี้ยวฉวนเฉิงนีเซี่ยวฉวนเฉิง

** องค์เจ้าหญิงโซ่วอันกู้หลุนกงจวู่ (寿安固伦公主,1826–1860) พระธิดาของจักรพรรดินีเสี้ยวฉวนเฉิงนีเซี่ยวฉวนเฉิง

** องค์เจ้าหญิงโซ่วจังเหอซั่วกงจวู่ (寿臧和硕公主,1829–1856) พระธิดาของพระอัครชายาเซียง

** องค์เจ้าหญิงโซ่วเอินกู้หลุนกงจวู่ (寿恩固伦公主,1830–1859) พระธิดาของจักรพรรดินีเสี้ยวจิงเฉิงนีเซี่ยวจิงเฉิง

** องค์เจ้าหญิงไม่ปรากฏพระนาม (1840–1844) พระธิดาของพระราชเทวีถง

** องค์เจ้าหญิงโซ่วซีเหอซั่วกู้หลุนกงจวู่ (寿禧和硕公主,1841–1866) พระธิดาของพระราชเทวีถง

** องค์เจ้าหญิงโซ่วจวงกู้หลุนกงจวู่ (壽莊固倫公主,1842–1884) พระธิดาของพระมเหสีจวงซุ่น

** องค์เจ้าหญิงไม่ปรากฏพระนาม (1844–1845) พระธิดาของพระราชเทวีถง

| ปี = [[พ.ศ. 2363]] -— [[พ.ศ. 2393]]

[[หมวดหมู่:จักรพรรดิราชวงศ์ชิง{{เรียงลำดับ|เต้ากวัง]]}}