ผลต่างระหว่างรุ่นของ "วสิษฐ์"

| spouse = [[Arundhati (Hinduism)|อรุณธาติธตี]]

| children = [[Śakti Maharṣi|ศักติมหาฤๅษีศักติ]] และบุตรคนอื่นอีกร้อยคน

'''ฤๅษีวสิษฐ์''' ({{lang-roman|Vasishtha}}, {{lang-sa|वसीष्ठ}}, [[IAST]]: ''{{transl|sa|Vasiṣṭha}}'') เป็นหนึ่งใน[[ฤๅษี]]ผู้คงทรง[[พระเวท]] ที่เก่าแก่และเป็นที่เคารพนับถือมากที่สุดตนหนึ่ง<ref>{{cite book|author=James G. Lochtefeld|title=The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: N-Z|url=https://archive.org/details/illustratedencyc0000loch|url-access=registration|year=2002|publisher=The Rosen Publishing Group|isbn=978-0-8239-3180-4|page=[https://archive.org/details/illustratedencyc0000loch/page/742 742]}}</ref><ref name="dhavamony50">{{cite book|author=Mariasusai Dhavamony|title=Hindu Spirituality|url=https://books.google.com/books?id=58UZWWzqglMC&pg=PA50|year=1999 |publisher=Gregorian| isbn=978-88-7652-818-7| pages=50 with footnote 63}}</ref> เขาคือหนึ่งใน [[สัปตฤๅษี]] (มหา[[ฤๅษี]]ผู้ยิ่งใหญ่ที่ยิ่งใหญ่ทั้ง 7) ของอินเดีย ฤๅษีวิสิษฐ์วสิษฐ์ได้รับยกย่องในฐานะหัวหน้าผู้ประพันธ์ [[มณฑล 7]] ในสมัย '' [[ฤคเวท]] ''<ref name="jamisonvash1681">{{cite book|author1=Stephanie Jamison|author2=Joel Brereton|title=The Rigveda: 3-Volume Set |url=https://books.google.com/books?id=fgzVAwAAQBAJ&pg=PA1681|year=2014|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-972078-1|pages=1681–1684}}</ref> ฤๅษีวสิษฐ์และครอบครัวของเขาถูกกล่าวถึงในกลอนสมัยฤคเวท{{refn|group=note|Kasyapa is mentioned in RV 9.114.2, Atri in RV 5.78.4, Bharadvaja in RV 6.25.9, Vishvamitra in RV 10.167.4, Gautama in RV 1.78.1, Jamadagni in RV 3.62.18, etc.;<ref>{{cite book|author= Gudrun Bühnemann|authorlink=Gudrun Bühnemann |title=Pūjā: A Study in Smārta Ritual|url=https://books.google.com/books?id=44bXAAAAMAAJ| year=1988| publisher=Brill Academic|isbn=978-3-900271-18-3|page=220}}</ref> Original Sanskrit text: प्रसूतो भक्षमकरं चरावपि स्तोमं चेमं प्रथमः सूरिरुन्मृजे । सुते सातेन यद्यागमं वां प्रति '''विश्वामित्र'''जमदग्नी दमे ॥४॥<ref>[https://sa.wikisource.org/wiki/ऋग्वेद:_सूक्तं_१०.१६७ Rigveda 10.167.4], Wikisource</ref>}} มณฑป ฤคเวทอื่น ๆ และในตำราเวทมากมาย<ref>"according to Rig Veda 7.33:11 he is the son of Maitravarun and Urvashi" Prof. Shrikant Prasoon, Pustak Mahal, 2009, {{ISBN|8122310729}}, {{ISBN|9788122310726}}. [https://books.google.com/books?id=bHIpvQDlazAC&lpg=PA109]</ref><ref>{{citation|title=Rigveda|translator=Ralph T.H. Griffith|quote=A form of lustre springing from the lightning wast thou, when Varuṇa and Mitra saw thee;<br>Tliy one and only birth was then, Vashiṣṭha, when from thy stock [[Agastya]] brought thee hither.<br>Born of their love for Urvasi, Vashiṣṭha thou, priest, art son of Varuṇa and Mitra;<br> And as a fallen drop, in heavenly fervour, all the Gods laid thee on a lotus-blossom |url=http://www.sacred-texts.com/hin/rigveda/rv07033.htm }}</ref><ref>{{cite book|author=Maurice Bloomfield|title=Atharvaveda |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.180555 |year=1899|publisher=K.J. Trübner|pages=[https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.180555/page/n35 31], 111, 126}}</ref>

''โยคะวสิษฐ์[[โยควาสิษฐะ]]'', ''วสิษฐ์ สมิตะวสิษฐสังหิตา'' มีเนื้อหาเช่นเดียวกับ ''[[อัคนีอัคนิปุราณะ]]''<ref name="wilsonxxxvi">{{cite book|author=Horace Hayman Wilson|title=The Vishńu Puráńa: A System of Hindu Mythology and Tradition|url=https://books.google.com/books?id=satCAAAAcAAJ|year=1840|publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland|page=xxxvi}}</ref> และ ''[[วิษณุปุราณะ]]'' เป็นผลมาจากเขา เขาเป็นผู้เขียนตำนานมากมาย เช่น เรื่องที่เขามีวัวศักดิ์สิทธิ์ [[Kamadhenuกามเธนุ]] ไว้ในครอบครอง ผู้ที่สามารถมอบอะไรก็ได้ให้กับเจ้าของของพวกเขา และนันทินีลูกของเธอ เขามีชื่อเสียงในตำนานของชาวฮินดู ว่าด้วยเรื่องราวความขัดแย้งระหว่างเขากับฤๅษี[[ฤๅษีวิศวามิตร]]<ref name="dhavamony50" /><ref>{{cite book|author=Horace Hayman Wilson|title=The Vishńu Puráńa: A System of Hindu Mythology and Tradition|url=https://books.google.com/books?id=satCAAAAcAAJ|year=1840|publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland|page=lxix}}</ref><ref>{{cite book|author=Adheesh A. Sathaye|title=Crossing the Lines of Caste: Vishvamitra and the Construction of Brahmin Power in Hindu Mythology |url=https://books.google.com/books?id=Rrm6BwAAQBAJ&pg=PA254 |year=2015|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-934111-5|pages=254–255}}</ref> ใน [[รามายณะ]], เขาเป็นปุโรหิตประจำตระกูลของราชวงศ์รคุ และเป็นอาจารย์ของพระรามและพี่น้องของเขา

ในคัมภีร์พุทธ[[พระไตรปิฎกภาษาบาลีบัญญัติเช่น]] ''[[ทีฆนิกาย]]'' เทวิจจาสุตตะ[[เตวิชชสูตร]] อธิบายการสนทนาระหว่างพระพุทธเจ้า[[พระโคตมพุทธเจ้า]]กับนักวิชาการเวทในสมัยพุทธกาลว่า [[พระพุทธเจ้า]]ทรงเรียก[[ฤๅษี]] 10 องค์ตนว่าเป็น "ปราชญ์ยุคต้นบูรพาจารย์" และผู้รวบรวมโองการโบราณที่และสวดในยุคของเขา และในบรรดาฤๅษีทั้งสิบนั้น มีนามของฤๅษีวสิษฐ์อยู่ด้วย (การสะกดในภาษาบาลี เรียกสะกดว่า ''วสิษฐาวาเสฏฐะ'' ใน ภาษาสันสกฤต<ref>{{cite book|author=Steven Collins|title=Aggañña Sutta|url=https://books.google.com/books?id=bSI4VBQ7Y4UC&pg=PA17|year=2001|publisher=Sahitya Akademi|isbn=978-81-260-1298-5|page=17}}</ref>).<ref name=walshe188f>{{cite book|author=Maurice Walshe|title=The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Digha Nikaya |url=https://books.google.com/books?id=Uj86AwAAQBAJ |year=2005|publisher=Simon and Schuster|isbn=978-0-86171-979-2|pages=188–189}}</ref>{{refn|group=note|The Buddha names the following as "early sages" of Vedic verses, "Atthaka (either Ashtavakra or Atri), Vamaka, Vamadeva, Vessamitta (Visvamitra), Yamataggi, Angirasa, Bharadvaja, Vasettha (Vashistha), Kassapa (Kashyapa) and Bhagu (Bhrigu)".<ref name=walshe188f/>}}