ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อำเภอพานทอง"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: การแก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
Ekströmz (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{ขาดอ้างอิง}}
{{กล่องข้อมูล อำเภอ
| name = พานทอง
เส้น 17 ⟶ 16:
| coordinates = {{Coord|13|28|14|N|101|5|49|E|region:TH_type:admin2nd}}|
}}
'''อำเภอพานทอง''' เป็น[[อำเภอ]]หนึ่ง ใน 11 อำเภอของ[[จังหวัดชลบุรี]] จัดตั้งขึ้นเป็นอำเภอเมื่อง พ.ศ. 2441 เดิมชื่อ '''อำเภอท่าตะกูด''' ต่อมาในปี พ.ศ. 2460 ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นชื่ออำเภอดังเช่นปัจจุบัน<ref name=":0" /> มีพื้นที่ใหญ่เป็นอันดับ 10 ของจังหวัด (รองลงมาจากอำเภอเกาะสีชัง) มีประชากรมากเป็นอันดับ 7 ของจังหวัด และมีความหนาแน่นของประชากรมากเป็นอันดับที่ 5 ของจังหวัด
'''อำเภอพานทอง''' ตั้งอยู่ใน[[จังหวัดชลบุรี]]
 
== ประวัติ ==
สมัย[[การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง]] [[สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช]] (พระยศในขณะนั้น : พระยาวชิรปราการ) ทรงนำทหารในบังคับบัญชาตีฝ่าวงล้อมทหารพม่าออกจากกรุงศรีอยุธยา ได้กวาดต้อนครัวเรือนรายทางมาตั้งเมืองและค่ายทหารชั่วคราวที่เมืองโป่งตามุข เป็นเมืองควบคุมหัวเมืองชายทะเล มีเจ้าเมือง ศาลและเรือนจำ สำหรับใช้เป็นที่ปกครองชำระคดีความ (ปัจจุบันตัวเมืองตั้งอยู่บริเวณวัดโป่งตามุข ตำบลหนองหงษ์ อำเภอพานทอง) สมัยนั้นมีพรานป่าคนหนึ่งชื่อทองเป็นชาวกรุงศรีอยุธยา ได้อพยพครอบครัวและญาติพี่น้องหนีพม่ามาตั้งภูมิลำเนาทำมาหากินเลี้ยงชีพในทางล่าสัตว์อยู่ที่หมู่บ้านริมคลองซึ่งแยกจากคลองบางปะกง (ปัจจุบันเรียกคลองพานทอง,ระหว่างตำบลบ้านเก่ากับตำบลบางนาง) นายพรานทองได้ทำหน้าที่เป็นจารชนสืบข่าวของข้าศึกให้พระยาวชิรปราการและได้รวบรวมกำลังกู้เอกราชเมื่อเสร็จศึกสงคราม นายพรานทองจึงได้สร้างวัดขึ้นห่างจากหมู่บ้านของตนไปทางทิศตะวันออกประมาณ 5 กิโลเมตร ณ ริมคลองสายเดียวกัน ชื่อว่า "วัดพรานทอง" นัยว่าเพื่อเป็นการล้างบาปที่ตนเองมีอาชีพพรานป่าและได้อพยพครอบครัวมาประกอบอาชีพเป็นหลักฐานอยู่ในบริเวณใกล้วัดพรานทอง ชาวบ้านจึงเรียกหมู่บ้านนี้ว่า "บ้านพรานทอง" และเรียกคลองซึ่งแยกจากคลองบางปะกงว่า "คลองพรานทอง" แต่ด้วยเหตุที่ชาวบ้านออกเสียงควบกล้ำ ร. ไม่ชัดเจน ฉะนั้นคำว่า "วัดพรานทอง" "บ้านพรานทอง" และ "คลองพรานทอง" ได้เพี้ยนเป็น "วัดพานทอง" "บ้านพานทอง" และ "คลองพานทอง" ดังในปัจจุบัน
 
พ.ศ. 2371 รัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]มีพระบรมราชานุญาตให้กลุ่มชาวลาวอาสาปากน้ำ จัดตั้งเมืองพนัสนิคม เป็นเมืองชั้นจัตวา สังกัด[[กระทรวงการต่างประเทศ (ประเทศไทย)|กรมท่า]] โดยบ้านท่าตะกูด บ้านพานทองและบ้านเก่าอยู่ในอาณาเขตเมืองพนัสนิคม ผลผลิตทางการเกษตรจากตลาดพนัสนิคมยุคแรกถูกขนส่งมาทางเรือในฤดูน้ำหลากมารวมกันที่บ้านท่าตะกูด อันเป็นท่าน้ำขนถ่ายสินค้าและการคมนาคมที่สำคัญของเมืองพนัสนิคม
พ.ศ. 2441 รัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ทรงมีการปฏิรูปการปกครองประเทศและจัดตั้ง[[มณฑลเทศาภิบาล]] ให้เมืองพนัสนิคมเป็นอำเภอพนัสนิคมขึ้นกับเมืองชลบุรี มณฑลปราจีน และบ้านท่าตะกูดมีชุมชนและประชากรเพิ่มขึ้นจึงยกฐานะเป็นอำเภอเรียกชื่อว่า'''อำเภอท่าตะกูด''' ขึ้นกับเมืองชลบุรี มณฑลปราจีนบุรี แบ่งการปกครองออกเป็น 15 ตำบล ได้แก่ ตำบลบ้านมาบโป่ง<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=1|pages=21|title=ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราวสำหรับที่ดิน ในตำบลมาบโป่ง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/001/21.PDF|date=2 เมษายน 2448|language=}}</ref><ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=151-152|title=ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านมาบโป่ง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/151_1.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref> ตำบลบ้านเกาะลอย<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=148|title=ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราวสำหรับที่ดิน ในตำบลบ้านเกาะลอย อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/148.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref><ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=24|pages=532|title=ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านเกาะลอย อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/024/532_1.PDF|date=10 กันยายน 2448|language=}}</ref> ตำบลบ้านบางนาง<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=148|title=ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านบางนาง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/148_1.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref><ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=24|pages=532-533|title=ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านบางนาง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/024/532_2.PDF|date=10 กันยายน 2448|language=}}</ref> ตำบลตลาดควาย<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=148|title=ประกาศบอกล่วงหน้าาจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลตลาดควาย อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/148_2.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref><ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=30|pages=635-636|title=ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านตลาดควาย อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/030/635_1.PDF|date=22 ตุลาคม 2448|language=}}</ref> ตำบลบ้านหน้าประดู่<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=148-149|title=ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านหน้าประดู่ อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/148_3.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref><ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=21|pages=466|title=ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านหน้าประดู่ อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/021/466.PDF|date=20 สิงหาคม 2448|language=}}</ref> ตำบลบ้านบางหัก<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=149|title=ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านบางหัก อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/149.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref><ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=30|pages=636|title=ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านบางหัก อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/030/636.PDF|date=22 ตุลาคม 2448|language=}}</ref> ตำบลบ้านเนินถ่อน<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=149|title=ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองจะแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านเนินถ่อน อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/149_1.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref><ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=21|pages=467|title=ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านเนินถ่อน อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/021/467.PDF|date=20 สิงหาคม 2448|language=}}</ref> ตำบลบ้านบางพึ่ง<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=149|title=ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านบางพึ่ง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/149_1.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref><ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=30|pages=636|title=ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านบางพึ่ง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/030/636_1.PDF|date=22 ตุลาคม 2448|language=}}</ref> ตำบลบ้านหนองหงษ์<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=149-150|title=ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านหนองหง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/149_3.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref> ตำบลบ้านพานทอง<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=150|title=ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านพานทอง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/150.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref> ตำบลบ้านมอญ<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=150|title=ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านมอญ อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/150_1.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref><ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=21|pages=466-467|title=ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านมอญ อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/021/466_1.PDF|date=20 สิงหาคม 2448|language=}}</ref> ตำบลบ้านหนองกะขะ<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=150-151|title=ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านหนองกะขะ อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/150_2.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref> ตำบลบ้านมาบกระบก<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=22|issue=8|pages=151|title=ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านมาบกระบก อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2448/008/151.PDF|date=21 พฤษภาคม 2448|language=}}</ref> ตำบลหนองจับอึ่ง<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=25|issue=2|pages=30|title=ประกาศกำหนดวันจะแจกโฉนดสำหรับที่ดิน [ในท้องที่ตำบลหนองจับอึ่ง ตำบลหนองตำลึง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี ]|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2451/002/30.PDF|date=12 เมษายน 2451|language=}}</ref> และตำบลหนองตำลึง<ref name=":1">{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=64|issue=26 ง|pages=1114-1433|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2490/D/026/1114.PDF|date=10 มิถุนายน 2490|language=}}</ref>
 
* วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอท่าตะกูด จังหวัดชลบุรี เป็น '''อำเภอพานทอง<ref name=":0">ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2460/A/40.PDF ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ] เล่ม 34 หน้า 65 วันที่ 29 เมษายน 2460</ref>'''
* วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลหน้าประดู่ แยกออกจากตำบลพานทอง ตั้งตำบลบางหัก แยกออกจากตำบลเกาะลอย ตั้งตำบลบ้านเก่า แยกออกจากตำบลบางนาง<ref name=":1" />
* วันที่ 3 สิงหาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลพานทอง ในท้องที่บางส่วนของตำบลพานทอง<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=73|issue=60 ง|pages=(ฉบับพิเศษ) 22-23|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2499/D/060/22.PDF|date=3 สิงหาคม 2499|language=}}</ref>
* วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2520 จัดตั้งสุขาภิบาลหนองตำลึง ในท้องที่บางส่วนของตำบลมาบโป่ง ตำบลหนองกะขะ และตำบลหนองตำลึง<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=94|issue=13 ง|pages=767-770|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลหนองตำลึง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2520/D/013/767.PDF|date=22 กุมภาพันธ์ 2520|language=}}</ref>
* วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลพานทอง และสุขาภิบาลหนองตำลึง เป็นเทศบาลตำบลพานทอง และเทศบาลตำบลหนองตำลึง ตามลำดับ<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=116|issue=9 ก|pages=1-4|title=พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/A/009/1.PDF|date=24 กุมภาพันธ์ 2542|language=}}</ref> ด้วยผลของกฎหมาย
* วันที่ 15 กันยายน 2547 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลบางหัก รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอย ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลหนองกะขะ รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลพานทอง<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=121|issue=ตอนพิเศษ 102 ง|pages=17-20|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล|url=http://www.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER39/DRAWER064/GENERAL/DATA0000/00000008.PDF|date=15 กันยายน 2547|language=}}</ref> และยุบองค์การบริหารส่วนตำบลหนองตำลึง รวมกับเทศบาลตำบลหนองตำลึง<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=121|issue=ตอนพิเศษ 102 ง|pages=21-24|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลกับเทศบาลตำบล|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/0E/00149371.PDF|date=15 กันยายน 2547|language=}}</ref>
* วันที่ 15 ตุลาคม 2557 เปลี่ยนแปลงชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลพานทอง เป็น องค์การบริหารส่วนตำบลพานทองหนองกะขะ<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=131|issue=ตอนพิเศษ 205 ง|pages=17|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลื่อนชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลพานทองหนองกะขะ|url=http://dn.core-website.com/public/dispatch_upload/backend/5813_1.pdf|date=15 ตุลาคม 2557|language=}}</ref>
* วันที่ 27 สิงหาคม 2558 เปลี่ยนแปลงชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอย เป็น องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอยบางหัก<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=132|issue=ตอนพิเศษ 197 ง|pages=6|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลื่อนชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอย อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอยบางหัก|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2558/E/197/6.PDF|date=27 สิงหาคม 2558|language=}}</ref>
 
== ที่ตั้งและอาณาเขต ==
เส้น 25 ⟶ 40:
* '''ทิศใต้''' ติดต่อกับ[[อำเภอบ้านบึง]]
* '''ทิศตะวันตก''' ติดต่อกับ[[อำเภอเมืองชลบุรี]]
 
== ประวัติศาสตร์ ==
สมัย[[การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง]] [[สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช]] (พระยศในขณะนั้น : พระยาวชิรปราการ)ทรงนำทหารในบังคับบัญชาตีฝ่าวงล้อมทหารพม่าออกจากกรุงศรีอยุธยา ได้กวาดต้อนครัวเรือนรายทางมาตั้งเมืองและค่ายทหารชั่วคราวที่เมืองโป่งตามุข เป็นเมืองควบคุมหัวเมืองชายทะเล มีเจ้าเมือง ศาลและเรือนจำ สำหรับใช้เป็นที่ปกครองชำระคดีความ (ปัจจุบันตัวเมืองตั้งอยู่บริเวณวัดโป่งตามุข ตำบลหนองหงษ์ อำเภอพานทอง) สมัยนั้นมีพรานป่าคนหนึ่งชื่อทองเป็นชาวกรุงศรีอยุธยา ได้อพยพครอบครัวและญาติพี่น้องหนีพม่ามาตั้งภูมิลำเนาทำมาหากินเลี้ยงชีพในทางล่าสัตว์อยู่ที่หมู่บ้านริมคลองซึ่งแยกจากคลองบางปะกง (ปัจจุบันเรียกคลองพานทอง,ระหว่างตำบลบ้านเก่ากับตำบลบางนาง) นายพรานทองได้ทำหน้าที่เป็นจารชนสืบข่าวของข้าศึกให้พระยาวชิรปราการและได้รวบรวมกำลังกู้เอกราชเมื่อเสร็จศึกสงคราม นายพรานทองจึงได้สร้างวัดขึ้นห่างจากหมู่บ้านของตนไปทางทิศตะวันออกประมาณ 5 กิโลเมตร ณ ริมคลองสายเดียวกัน ชื่อว่า "วัดพรานทอง" นัยว่าเพื่อเป็นการล้างบาปที่ตนเองมีอาชีพพรานป่าและได้อพยพครอบครัวมาประกอบอาชีพเป็นหลักฐานอยู่ในบริเวณใกล้วัดพรานทอง ชาวบ้านจึงเรียกหมู่บ้านนี้ว่า "บ้านพรานทอง" และเรียกคลองซึ่งแยกจากคลองบางปะกงว่า "คลองพรานทอง" แต่ด้วยเหตุที่ชาวบ้านออกเสียงควบกล้ำ ร. ไม่ชัดเจน ฉะนั้นคำว่า "วัดพรานทอง" "บ้านพรานทอง" และ "คลองพรานทอง" ได้เพี้ยนเป็น "วัดพานทอง" "บ้านพานทอง" และ "คลองพานทอง" ดังในปัจจุบัน
 
พ.ศ. 2371 รัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]มีพระบรมราชานุญาตให้กลุ่มชาวลาวอาสาปากน้ำ จัดตั้งเมืองพนัสนิคม เป็นเมืองชั้นจัตวา สังกัด[[กระทรวงการต่างประเทศ (ประเทศไทย)|กรมท่า]] โดยบ้านท่าตะกูด บ้านพานทองและบ้านเก่าอยู่ในอาณาเขตเมืองพนัสนิคม ผลผลิตทางการเกษตรจากตลาดพนัสนิคมยุคแรกถูกขนส่งมาทางเรือในฤดูน้ำหลากมารวมกันที่บ้านท่าตะกูด อันเป็นท่าน้ำขนถ่ายสินค้าและการคมนาคมที่สำคัญของเมืองพนัสนิคม
พ.ศ. 2441 รัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ทรงมีการปฏิรูปการปกครองประเทศและจัดตั้ง[[มณฑลเทศาภิบาล]] ให้เมืองพนัสนิคมเป็นอำเภอพนัสนิคมขึ้นกับเมืองชลบุรี มณฑลปราจีน และบ้านท่าตะกูดมีชุมชนและประชากรเพิ่มขึ้นจึงยกฐานะเป็นอำเภอเรียกชื่อว่า'''อำเภอท่าตะกูด''' ขึ้นกับเมืองชลบุรี มณฑลปราจีน และในปี พ.ศ. 2451 ได้ปลูกสร้างที่ว่าการอำเภอถาวรหลังใหม่
 
พ.ศ. 2460 ประกาศเปลี่ยนชื่ออำเภอท่าตะกูดเป็น'''อำเภอพานทอง'''
 
พ.ศ. 2481 โอนพื้นที่บางหมู่บ้านของอำเภอพานทองจัดตั้งเป็นตำบลหนองชากและตำบลหนองบอนแดงในอำเภอบ้านบึง ครั้งที่ยกฐานะกิ่งอำเภอบ้านบึงขึ้นเป็นอำเภอบ้านบึง
 
== การแบ่งเขตการปกครอง ==
เส้น 93 ⟶ 97:
ท้องที่อำเภอพานทองประกอบด้วย[[องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น]] 10 แห่ง ได้แก่
* '''เทศบาลตำบลพานทอง''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพานทอง (เฉพาะหมู่ที่ 4, 6 และบางส่วนของหมู่ที่ 2-3, 7-8, 10)
* '''[[เทศบาลตำบลหนองตำลึง]]''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองตำลึงทั้งตำบล บางส่วนของตำบลมาบโป่ง (เฉพาะหมู่ที่ 6-7) และบางส่วนตำบลหนองกะขะ (เฉพาะหมู่ที่ 1-2, 4)
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลพานทองหนองกะขะ''' (องค์การบริหารส่วนตำบลพานทองเดิม) ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพานทอง (เฉพาะหมู่ที่ 1, 5, 9 และบางส่วนหมู่ที่ 2-3, 7-8, 10นอกเขตเทศบาลตำบลพานทอง) และตำบลหนองกะขะ (เฉพาะหมู่ที่ 3, 5นอกเขตเทศบาลตำบลหนองตำลึง)
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลมาบโป่ง''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมาบโป่ง (เฉพาะหมู่ที่ 1-5, 8-10นอกเขตเทศบาลตำบลหนองตำลึง)
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหงษ์''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหงษ์ทั้งตำบล
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลโคกขี้หนอน''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกขี้หนอนทั้งตำบล
เส้น 101 ⟶ 105:
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลหน้าประดู่''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหน้าประดู่ทั้งตำบล
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลบางนาง''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางนางทั้งตำบล
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอยบางหัก''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกาะลอย และตำบลบางหักทั้งตำบล
 
==ธนาคาร==
เส้น 226 ⟶ 230:
=== สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ ===
 
* สำนักงานสาธารณสุขอำเภอพานทอง<ref>https://web.facebook.com/pg/%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A0%E0%B8%AD%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87-1974845919429029/about/?ref=page_internal</ref> ที่ตั้ง : 18 หมู่ที่ 3 ถนนเทศบาล 1 ตำบลพานทอง
 
=== โรงพยาบาลชุมชน ===
เส้น 258 ⟶ 262:
 
== อ้างอิง ==
{{ขาดรายการอ้างอิง}}
 
* [http://www.amphoe.com/menu.php?am=92&pv=8&mid=1 ศูนย์บริการข้อมูลอำเภอ กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย]
* [http://gotoknow.org/blog/phantong5/124084/ ประวัติอำเภอพานทอง ห้องสมุดประชาชนอำเภอพานทอง]