วิกิพีเดีย

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระยาพิมพิสารราชา"

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
JBot (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 57,064 ครั้ง
ล ย้อนการแก้ไขที่อาจเป็นการทดลอง หรือก่อกวนด้วยบอต ไม่ควรย้อน? แจ้งที่นี่
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{infobox royalty
{{กล่องข้อมูล เชื้อพระวงศ์
| สีพิเศษ = #ffcc00
| image = [[ไฟล์:เจ้าหลวงพิมพิสาร.jpg|200px]]
|ครองราชย์ reign = [[พ.ศ. 2390]] –— [[พ.ศ. 2429]]<ref name="เจ้านาย">{{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = วรชาติ มีชูบท| ชื่อหนังสือ = เจ้านายฝ่ายเหนือและตำนานรักมะเมียะ| จังหวัด = กรุงเทพฯ| พิมพ์ที่ = สร้างสรรค์บุ๊คส์| ปี = 2556| ISBN = 978-616-220-054-0| จำนวนหน้า = 428| หน้า = 20}}</ref>▼
|ภาพกว้าง =
|รัชกาลก่อนหน้า predecessor = [[พระยาอินทวิไชย]]▼
|คำบรรยายภาพ =
|พระนาม successor = [[เจ้าพิมพิสารพิริยเทพวงษ์]]
| birth_style = เกิด
|พระนามเต็ม = องค์สมเด็จมหาราชหลวง (พระญาพิมพิสารราชา)
| birth_date = พ.ศ. 2356
▲|ครองราชย์ = [[พ.ศ. 2390]] – [[พ.ศ. 2429]]<ref name="เจ้านาย">{{หนังสือ| ผู้แต่ง = วรชาติ มีชูบท| ชื่อหนังสือ = เจ้านายฝ่ายเหนือและตำนานรักมะเมียะ| จังหวัด = กรุงเทพฯ| พิมพ์ที่ = สร้างสรรค์บุ๊คส์| ปี = 2556| ISBN = 978-616-220-054-0| จำนวนหน้า = 428| หน้า = 20}}</ref>
| death_style = อนิจกรรม
▲|รัชกาลก่อนหน้า = [[พระยาอินทวิไชย]]
| death_date = พ.ศ. 2429
|รัชกาลถัดมา = [[เจ้าพิริยเทพวงษ์]]
|พระอิสริยยศ succession = [[รายพระนามเจ้าผู้ครองนครแพร่|พระยานครแพร่]]▼
|ฐานันดร = เจ้าหลวง
|พระบิดา father1 = พระยาวังขวา▼
|วันประสูติ = [[พ.ศ. 2356]]
|พระมารดา mother1 = [[เจ้าปิ่นแก้ว|แม่เจ้าปิ่นแก้ว]]▼
|วันพิราลัย = [[พ.ศ. 2429]]
| spouse-type = ภริยา
▲|พระอิสริยยศ = [[รายพระนามเจ้าผู้ครองนครแพร่|พระยานครแพร่]]
|ชายา spouse = [[แม่เจ้าแก้วไหลมา]]<br >แม่เจ้าธิดาเทวี<br >แม่เจ้าคำใย้เทวี <br > หม่อมจันทร์ ▼
|พระราชบิดา =
|พระโอรส/ธิดา issue1 = 5 พระองค์▼
▲|พระบิดา = พระยาวังขวา
|ราชวงศ์ dynasty = [[ราชวงศ์เทพวงศ์]]▼
|พระราชมารดา =
▲|พระมารดา = [[เจ้าปิ่นแก้ว|แม่เจ้าปิ่นแก้ว]]
|มารดา =
|พระชายา = [[แม่เจ้าแก้วไหลมาราชเทวี]]
▲|ชายา = แม่เจ้าธิดาเทวี<br>แม่เจ้าคำใย้เทวี
|หม่อม =หม่อมจันทร์
|พระราชสวามี =
|พระสวามี =
▲|พระโอรส/ธิดา = 5 พระองค์
|บุตร/ธิดา =
▲|ราชวงศ์ = [[ราชวงศ์เทพวงศ์]]
}}
{{เจ้าผู้ครองนครแพร่แห่งราชวงศ์เทพวงศ์}}
'''พระยาพิมพิสารราชา''' หรือ '''เจ้าหลวงพิมพิสาร''' ทรงเป็น[[รายพระนามเจ้าผู้ครองนครแพร่|เจ้าผู้ครองนครแพร่]] องค์ที่ 24 (องค์ที่ 3 แห่ง[[ราชวงศ์เทพวงศ์]]) ในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] พระองค์ได้เสด็จขึ้นครองนครแพร่ต่อจาก[[พระยาอินทวิไชย]]ผู้เป็นราชมาตุลาของพระองค์
 
==พระประวัติ==
พระยาพิมสารราชา หรือ '''เจ้าหลวงพิมพิสาร'''<ref name="เจ้านาย"/> ([[พ.ศ. 2356]] – [[พ.ศ. 2429]]) มีพระนามเดิมว่าเจ้าพิมพิสาร เป็นโอรสของพระยาวังขวา (เฒ่า) กับ[[เจ้าปิ่นแก้ว|แม่เจ้าปิ่นแก้ว]] ราชธิดา[[พระยาเทพวงศ์]] [[รายพระนามเจ้าผู้ครองนครแพร่|เจ้าผู้ครองนครแพร่]] องค์ที่ 1 กับ[[แม่เจ้าสุชาดา|แม่เจ้าสุชาดาราชเทวี]] ''(แต่พระราชพงศาวดารรัชกาลที่ 4 ระบุว่าเป็นน้องสาวพระยาแสนซ้ายเจ้าเมืองแพร่)''
 
เจ้าพิมพิสารได้รับราชการมีบรรดาศักดิ์เป็น''พระยาราชวงศ์'' เมื่อพระยาอินทวิไชยผู้เป็นราชมาตุลาถึงแก่พิราลัยอนิจกรรมในปี พ.ศ. 2390 [[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]จึงโปรดเกล้าฯ ตั้งเป็น''พระยาแพร่'' ขณะมีชันษาได้ 34 ปี เมื่อ[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ขึ้นครองราชย์ พระยาพิมพิสารไม่ลงไปเข้าเฝ้า จึงไม่ได้รับพระราชทานนามใหม่ขึ้นเป็นเจ้าอย่างเจ้านครเชียงใหม่ เจ้านครลำพูน เจ้านครลำปาง และเจ้านครเมืองน่าน<ref>{{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค)| ชื่อหนังสือ = พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑-๔| จังหวัด = กรุงเทพฯ| พิมพ์ที่ = ศรีปัญญา| ปี = 2555| ISBN = 978-616-7146-30-0| จำนวนหน้า = 2,136| หน้า = 1559}}</ref>
 
พระยาพิมพิสาร ทรงเป็นเจ้าหลวงที่ปลูกฝังนิสัยเรื่องการประหยัด และการรู้จักประมาณตนแก่ชาวเมืองแพร่เป็นอย่างดี ดังมีเรื่องเล่ากันว่า หม้อน้ำที่ท่านตั้งไว้ข้างถนนสำหรับผู้สัญจรนั้น จะมีกระบวยใหญ่และกระบวยเล็กอย่างละ 1 อัน หากใครใช้กระบวยใหญ่ตักดื่มน้ำแล้ว เทน้ำที่เหลือทิ้ง หรือใช้กระบวยเล็กตักดื่มซ้ำเมื่อไม่อิ่ม ต่างก็โดนก๋งยิง (เป็นอาวุธที่ใช้ลูกหินขนาดเล็กเป็นกระสุนสามารถทำให้เจ็บตัวหรือเป็นแผลได้) ด้วยเหตุผลที่ว่าไม่รู้จักประมาณตนเอง หรือไม่ประหยัด นอกจากนี้เจ้าหลวงพิมพิสารยังมีกิจการค้าไม้สัก ทำรายได้เข้าเมืองแพร่นับหลายล้านบาทต่อปี ทำให้เศรษฐกิจในเมืองแพร่มีความต่อเนื่องและเป็นไปได้ดี<ref name="เจ้าหลวง"/>และพระองค์ยังทรงบูรณะวัดหลวง เมืองแพร่ในปีพ.ศ. 2416
 
พระยาพิมพิสาร ถึงแก่พิราลัยอนิจกรรมเวลาบ่าย 5 โมง แรม 7 ค่ำ เดือน 11 ปีจอ พ.ศ. 2429 สิริชันษา 73 ปี
 
== ราชโอรส-ธิดา==
พระยาพิมพิสาร มีพระชายา และราชโอรส-ธิดา ดังนี้<ref name="เจ้าหลวง">{{cite web|title=เจ้าหลวงพิมพิสาร (พิมสาร หรือขาเค)|url=http://wungfon.com/index.php?option=com_content&view=article&id=701:2011-09-18-15-48-49&catid=142:2010-11-06-02-33-05&Itemid=184|publisher=วังฟ่อนดอตคอม|date=18 สิงหาคม 2011|accessdate= 9 กุมภาพันธ์ 2559}}</ref>
* '''[[แม่เจ้าแก้วไหลมาราชเทวี]]''' (พบหลักฐานในแผ่นศิลา-จารึกที่วัดหลวง) แต่ไม่ปรากฏมีว่าราชบุตร ด้วยกันหรือไม่
*'''แม่เจ้าธิดาเทวี''' มีราชโอรส-ธิดา 4 พระองค์ คือ
 
เส้น 84 ⟶ 73:
|boxstyle_4=background-color: #bfc;
|boxstyle_5=background-color: #9fe;
|1= '''เจ้าหลวงพระยาพิมพิสาร'''
|2= เจ้าวังขวา
|3= แม่เจ้าปิ่นแก้ว
|4=
|5=
|6= [[เจ้าหลวงพระยาเทพวงศ์ลิ้นตอง]]
|7= [[แม่เจ้าสุชาดาราชเทวี]]
|8=
|9=
เส้น 120 ⟶ 109:
{{สืบตำแหน่ง
| รูปภาพ =
| ก่อนหน้า = [[พระยาอินทวิไชย]] <br><small>[[รายพระนามเจ้าผู้ครองนครแพร่|เจ้าผู้ครองนครแพร่]]</small>
| ตำแหน่ง = [[รายพระนามเจ้าผู้ครองนครแพร่|เจ้าผู้ครองนครแพร่]]
| ราชวงศ์ = [[ราชวงศ์เทพวงศ์]]
| ปี = [[พ.ศ. 2390]] -— [[พ.ศ. 2429]]
| ถัดไป = [[เจ้าพิริยเทพวงษ์]]<br><small>[[รายพระนามเจ้าผู้ครองนครแพร่|เจ้าผู้ครองนครแพร่]]</small>
}}
 
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/พระยาพิมพิสารราชา"