ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ตระกูลบุนนาค"

พระญาติวงศ์ของ[[สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี]] ทั้ง ๑๐ ท่านนี้นับเป็นชั้นที่ ๑ ไม่มีบุตรธิดาสืบสกุล ๖ วงศ์ เหลือเพียง ๔ วงศ์ เป็นราชสกุล ๑ วงศ์ คือ สายของสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี กับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๑ เป็น[[ราชวงศ์จักรี]] นอกจากนั้นเป็นราชินิกุลสายตรง ๓ วงศ์ ได้แก่ สายเจ้าคุณชาย ชูโต เป็นต้นสกุลชูโต สวัสดิ์-ชูโต และแสง-ชูโต สายเจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล เป็นสกุลบุนนาค และสายเจ้าคุณหญิงแก้วเป็นสกุล ณ บางช้าง ส่วนพระญาติวงศ์ของสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินีซึ่งมีนิวาสสถาน อยู่ในตำบลอัมพวา แขวงอำเภอบางช้าง จังหวัดสมุทรสงคราม อันเป็นพระนิวาสสถานเดิมนั้นเรียกว่า ราชินิกุลบางช้าง ซึ่งแยกเป็น ๒ สาย ได้แก่ ราชินิกุลบางช้างสายตรง คือ ผู้สืบวงศ์ลงมาจากพระชนกชนนีของสมเด็จพระอมรินทราบรมราชชนนี กับราชินิกุลสายสาขาคือ ผู้สืบวงศ์นอกจากสายตรง

[[สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ]] ได้ทรงอธิบายความหมายของคำว่า "[[ราชินิกุล]]" ต่างกับคำว่า "ราชนิกุล" ดังนี้ ราชนิกุล หมายถึงเป็นพระญาติของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน นับทางฝ่ายสมเด็จพระบรมชนกนาถ ราชินิกุล เป็นพระญาติของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน นับทางฝ่ายสมเด็จพระบรมราชชนนี ต่างกันอีกอย่างหนึ่ง คือ ราชนิกุล ย่อมเป็นเชื้อเจ้า เพราะสืบสายลงมาจากเจ้านายพระองค์ใดพระองค์หนึ่ง ในพระราชวงศ์ร่วมสกุลอันเดียวกัน ดั่งใช้นามสกุลว่า ณ อยุธยา อยู่ในปัจจุบันนี้ แต่ราชินิกุลนั้น เพราะสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ย่อมมีพระญาติเป็นสกุลอื่นต่างกันทุกองค์ ราชินิกุลจึงมีหลายสกุล

เมื่อ[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว]] เสด็จขึ้นครองราชย์ปี พ.ศ. ๒๔๕๓ ได้ทรงออกพระราชบัญญัติขนานนามสกุล กำหนดให้ภายใน ๖ เดือน ให้หัวหน้าครอบครัวทุกครัวเรือน เลือกสรรถือเอาชื่อสกุลอันหนึ่งแล้วให้จดทะเบียนชื่อสกุลนั้น ณ ที่สำนักงานอำเภอท้องที่ของตน ฯลฯ พระราชบัญญัตินี้ทำให้คนไทยทุกคนในพระราชอาณาจักรสยาม ต้องมีนามสกุลใช้ และต้องเรียกขานชื่อตัวและชื่อสกุลตั้งแต่วันที่ ๒๒ กันยายน พ.ศ. ๒๔๕๖ เป็นต้นมา

๑. พระยาราชสมบัติ (เอิบ) บุตรพระยาวิเศษโภชนา (จีน) หลานพระยาอรรคราชนารถภักดี (เมือง) เหลน[[เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา]] (บุนนาค) ขอพระราชทานนามสกุล ได้รับพระราชทานนามสกุลว่า "บุรานนท์" โดยเอานามพระยาอรรคราชนารถภักดี (เมือง)

สกุลบุนนาคชั้นที่ ๓ แยกออกเป็นสกุลบุนนาคสาย[[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์]] (ดิศ บุนนาค) ซึ่งผู้สืบสกุลโดยตรงคือ บุตรของท่านและท่านผู้หญิงจันทร์ คือ [[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์]] (ช่วง บุนนาค) ในรัชกาลที่ ๕ และ[[พระยามนตรีสุริยวงศ์]] (ชุ่ม บุนนาค) ในรัชกาลที่ ๔ ส่วนสายของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหา พิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) มีผู้ที่สืบเชื้อสายสายตรง คือ พระสุริยภักดี (สนิท บุนนาค) ซึ่งเกิดด้วยท่านผู้หญิงน้อย แต่พระสุริยภักดี เจ้ากรมตำรวจได้ถึงแก่กรรมในรัชกาล ที่ ๓ เมื่ออายุเพียง ๒๗ ปี บุตรของสมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อยที่เป็นผู้นำสกุล ได้แก่ [[เจ้าพระยาศรีพิพัฒน์]] (แพ บุนนาค) พระยาอิศรานุภาพ (เอี่ยม บุนนาค) และพระยานานาพิธภาษี (โต บุนนาค) ตามลำดับ

[[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์]]สัมพันธ์กับราชตระกูลสายพระปฐมบรมราชวงศ์ ได้เเก่ ราชสกุล อิศรางกูร ต้นราชสกุลคือ[[สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์|สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอเจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์]] เเละ ราชสกุล เทพหัสดิน ต้นราชสกุลคือ [[สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงเทพหริรักษ์|สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอเจ้าฟ้ากรมหลวงเทพหริรักษ์]] ทหารคู่พระองค์ของรัชกาลที่1 ทางภรรยาเอกคือท่านผู้หญิงกลิ่น มารดาธิดาของท่านผู้หญิงกลิ่นหลวงเเก้วอายัติเเละท่านลิ้ม ราชินิกูลสายบุนนาคบุนนาค มีพี่น้องเเละสกุลบุนนาคสายตรงชั้นที่ห้า สืบสายวงศ์ญาติสายสกุลในสายราชินิกุล บุนนาค ที่โดยสมรสไปกับ พระปฐมบรมราชวงศ์ ได้เเก่ อุไร อิศรางกูร ณ อยุธยา สกุลบุนนาคชั้นที่หก (ธิดาท่านลิ้ม บุนนาค) สมรสกับเสรี อิศรางกูร ณ อยุธยา (บิดาของพลเอก พลเรือเอก พลอากาศเอก ธรรมรักษ์ อิศรางกูร ณ อยุธยา อดีตรองนายกรัฐมนตรี) นางอุไร อิศรางกูร ณ อยุธยา ก่อนหน้านี้สมรส กับ นายวีระ ชำนาญกิจ สืบสายสกุลบุนนาคในชั้นที่เจ็ดเเละเเปดได้เเก่ กนุท (บุนนาค) ชำนาญกิจ