ผลต่างระหว่างรุ่นของ "โป่มะยุง่วน"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Nubbkao (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Nubbkao (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 17:
}}
 
'''โป่โปมะยุง่วน''' (ဗိုလ်မြို့ဝန်) '''มังมะยุง่วน''' (မင်းမြို့ဝန်) หรือ'''สะโตมังถาง''' (သတိုးမင်းထင်) เป็นชาวพม่าที่ได้รับแต่งตั้งจาก[[พระเจ้ามังระ]]แห่งกรุงอังวะให้ไปครองเมืองเชียงใหม่ ก่อนที่[[กรุงศรีอยุธยา]]จะเสียแก่พม่าครั้งที่สองไม่นานนัก ในเอกสารล้านนาเรียก'''โป่หัวขาว'''
 
เมื่อ[[สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช]] ทรงยกกองทัพไปปราบ[[ชุมนุมเจ้าพระฝาง]]ที่เมือง[[สวางคบุรี]] พวกเจ้าพระฝางหนีไปพึ่งพม่าที่เมืองเชียงใหม่ โปมะยุง่วนเห็นเป็นโอกาส จึงยกกองทัพลงมาตีเมือง[[สวรรคโลก]] เมื่อปี พ.ศ. 2313<ref>_________________. (ม.ป.ป.). [http://dl.kids-d.org/bitstream/handle/123456789/2625/nlt-rarebook-politiclaw-00091.pdf?sequence=1 พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา ระหว่างจลาจล จุลศักราช ๑๑๒๙-๑๑๓๐]. กรุงเทพฯ : (ม.ป.ท.).</ref> ฝ่ายไทยรักษาเมืองไว้ได้ และตีกระหนาบกองทัพพม่าแตกพ่ายกลับไป
บรรทัด 29:
ในปี พ.ศ. 2318 [[พระเจ้าจิงกูจา]] ราชโอรส[[พระเจ้ามังระ]]ขึ้นครองราชย์ต้องการได้แว่นแคว้นล้านนาไทย 57 หัวเมืองไว้ในอำนาจ<ref>[http://www.komkid.com/ประวัติศาสตร์สังคม/สงครามเก้าทัพ/ สงครามเก้าทัพ ศึกชี้ชะตาแห่งสยามประเทศ | KomKid.com]</ref> จึงแต่งกองทัพมาสมทบ กับกองทัพของโปมะยุง่วนที่เมืองเชียงแสน เข้าตีเมืองเชียงใหม่ในปี พ.ศ. 2319 เจ้าเมืองเชียงใหม่ต้องทิ้งเมืองอพยพผู้คนมายังเมืองสวรรคโลก [[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท|เจ้าพระยาสุรสีห์]]คุมกองทัพเมืองเหนือ ไปสมทบกับ[[พระยากาวิละ]] เจ้าเมืองลำปาง ยกไปตีเมืองเชียงใหม่คืนจากพม่า โปมะยุง่วนต้องถอยทัพกลับไปเมืองเชียงแสนอีก
 
ในปี พ.ศ. 2347 [[สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงเทพหริรักษ์]] พร้อมด้วยพระยายมราช นายทัพนายกองไทยและลาว (ทั้งฝ่ายล้านนาและล้านช้าง) ได้ยกทัพขึ้นไปตีเมืองเชียงแสน ต่อมากองทัพของสมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงเทพหริรักษ์ถอยกลับไป กองทัพที่เหลือตีเมืองเชียงแสนแตก โปมะยุง่วนผู้เป็นแม่ทัพถูกปืนตายในที่รบ<ref>https://vajirayana.org/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C-%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88-%E0%B9%91/%E0%B9%91%E0%B9%90%E0%B9%99-%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%99</ref>
ในปี พ.ศ. 2330 [[พระเจ้าปดุง]]ยกกองทัพใหญ่มาปราบปรามหัวเมืองประเทศราชทางเหนือคือ เมือง[[เชียงรุ้ง|เชียงรุ่ง]] และเมือง[[เชียงตุง]] โปมะยุง่วนคุมกำลังจากเมืองเชียงแสน มาช่วยตีเมือง[[ฝาง]]ด้วย เมื่อตีได้แล้วก็กลับมาเมืองเชียงแสน แต่ถูกเจ้าเมืองต่าง ๆ ในแว่นแค้นล้านนา รวมกำลังเข้าขับไล่พม่าออกจากเมืองเชียงแสน และถูกจับตัวได้ที่เมืองเชียงรายแล้วถูกส่งตัวมายัง[[กรุงเทพ]] [[รัชกาลที่ 1]] โปรดเกล้าฯ ให้ซักถามโปมะยุง่วนเกี่ยวกับข้อราชการต่าง ๆ ภายหลังได้รวบรวมเป็นเรื่องเรียกว่า "คำให้การชาวอังวะ" หรือ "คำให้การมะยิหวุ่น"<ref>[http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=rattanakosin225&month=04-07-2007&group=2&gblog=63 คำให้การชาวอังวะ คำนำประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๑๔]</ref>
 
โป่มะยุง่วนครองเมืองเชียงใหม่ตั้งแต่ [[พ.ศ. 2311]] - [[พ.ศ. 2317]]<ref>Thailand's World Thai :อาณาจักรล้านนา [http://www.thailandsworld.com/th/thailand-history/empires-kingdoms-thailand-history/the-lan-na-kingdom/index.cfm อาณาจักรล้านนาในภาคเหนือของประเทศไทย] สืบค้นเมื่อ 06-06-57.</ref> รวมระยะเวลาได้ 5 ปี แต่นั้นมาพม่าก็สิ้นอำนาจในล้านนาโดยสิ้นเชิง