ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Aroonsaha (คุย | ส่วนร่วม)
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
Aroonsaha (คุย | ส่วนร่วม)
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 19:
== พระประวัติ ==
 
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ ทรงเป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 60 ใน[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ประสูติแต่[[ท้าวสมศักดิ์ (เจ้าจอมมารดาเหม ในรัชกาลที่ 4)]] เมื่อวันศุกร์ เดือน 8 แรม 7 ค่ำ ปีจอจัตวาศก จ.ศ. 1224 ตรงกับวันที่ [[18 กรกฎาคม]] ร.ศ. 81 ([[พ.ศ. 2405]]) ทรงพระองค์เป็นต้นราชสกุลโศภางค์
 
พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ ทรงรับราชการหลายตำแหน่ง ทรงเป็นเลขานุการในพระองค์[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ทรงดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมอักษรพิมพการ (โรงพิมพ์หลวงอักษรพิมพการ สำนักงานพิมพ์หนังสือ[[ราชกิจจานุเบกษา]]) (พระองค์มีผลงานพระนิพนธ์เรื่อง '''ผีหลอก''' ตีพิมพ์เมื่อปี พ.ศ. 2464) และเป็นอธิบดีกรมพยาบาล ทรงเป็นกำลังสำคัญในการก่อตั้ง[[โรงพยาบาลศิริราช]]ร่วมกับ[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร กรมพระยาดำรงราชานุภาพ]]|พระเจ้าน้องยาเธอ (ขณะยังดำรงพระยศเป็นกรมหมื่นดำรงราชานุภาพ)]]
เมื่อครั้งหากเรียงลำดับพระราชโอรสในรัชกาลที่ 4 ที่ยังมีพระชนม์อยู่ในขณะนั้น โดยเรียงตามพระชันษา พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ ทรงจัดตั้งโรงพยาบาลศิริราช ทรงอยู่ในลำดับที่ได้รับกรมเป็นจะมีลำดับต่อจากพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นดำรงราชานุภาพ เมื่อครั้งที่พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ ทรงจัดตั้งโรงพยาบาลศิริราช พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงให้เจ้ากรมพระอาลักษณ์คิดชื่อกรมไว้ให้คล้องจองกับกรมหมื่นดำรงราชานุภาพ และได้ชื่อกรมว่า '''กรมหมื่นศุภกาพย์กวีการ''' แต่พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ สิ้นพระชนม์เสียก่อนรับกรม ชื่อกรมนี้จึงสูญไป
 
เนื่องจากการทรงงานอย่างหนักในหลายหน้าที่ทั้งงานประจำและงานจร ทำให้พระพลานามัยของพระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ทรุดลง แม้กรมหมื่นดำรงราชานุภาพและบรรดาเจ้านายที่ทรงเป็นพระพี่น้องด้วยกันจะเคยทูลตักเตือนว่าทรงงานเกินพระกำลัง ควรแบ่งเบางานด้านอื่นที่ไม่เกี่ยวกับกิจการของกรมพยาบาลให้ผู้อื่นทำแทน แต่พระองค์ไม่ทรงรับฟังและตั้งพระทัยจะทรงงานถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวต่อไป กระทั่งเมื่อแพทย์ตรวจพบว่าพระองค์ประชวรด้วย[[วัณโรค]]เนื่องจากพระปัปผาสะ (ปอด) พิการ พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์จึงเสด็จประทับรักษาพระองค์ที่โรงพยาบาลศิริราช และตั้งพระทัยไว้ว่าหากรักษาไม่หายก็จะขอสิ้นพระชนม์ในโรงพยาบาล เพราะทรงผูกพันกับโรงพยาบาลศิริราชมาตั้งแต่ทรงเริ่มจัดตั้ง
 
เมื่อประชวรครั้งที่จะสิ้นพระชนม์นั้นเอง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ออกพระโอษฐ์ด้วยความตกพระทัยว่า "ไม่รู้เลยว่าใช้ศรีเกินกำลัง" และทรงมีพระมหากรุณาธิคุณเสด็จไปเยี่ยมพระอาการของพระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ที่โรงพยาบาลศิริราชหลายครั้ง เป็นพยานแห่งพระเกียรติยศสูงสุดที่ได้ถวายงานสนองพระเดชพระคุณในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
 
พระเจ้าบรมวงศ์น้องยาเธอ พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ สิ้นพระชนม์เมื่อวันศุกร์ เดือน 11 แรม 2 ค่ำ ปีฉลูเอกศก จ.ศ. 1251 ตรงกับวันที่ [[11 ตุลาคม]] ร.ศ. 108 ([[พ.ศ. 2432]]) เวลาบ่าย 1 โมง 40 นาที (13.40 น.) สิริพระชันษาได้ 27 ปี 2 เดือน 23 วัน คิดเป็นวันได้ 9,947 วัน พระศพได้ตั้งบำเพ็ญพระกุศล ณ วังสะพานถ่านของ[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทววงศ์วโรปการ|พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงเทวะวงษ์วโรประการ]] เนื่องจากก่อนเสด็จไปประทับ ณ โรงพยาบาลศิริราชจนกระทั่งสิ้นพระชนม์นั้น พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ประทับอยู่ ณ ตำหนักแพที่บางยี่ขัน ยังมิทันได้สร้างวังของพระองค์เอง ได้มีการพระราชทานเพลิงพระศพตามราชประเพณี โดยพระราชทานเพลิงพระบุพโพเมื่อวันที่ [[10 กุมภาพันธ์]] ร.ศ. 108 ([[พ.ศ. 2433]] (ตามปฏิทินปัจจุบัน) ณ [[วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร]] และพระราชทานเพลิงพระศพ ณ [[พระเมรุ]] [[ท้องสนามหลวง]] เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ ปีเดียวกัน หลังจากนั้นจึงได้เชิญพระอัฐิของพระองค์ไปประดิษฐานไว้ที่หอพระนาก [[วัดพระศรีรัตนศาสดาราม]] ส่วนพระอังคารนั้นได้บรรจุไว้ที่วัดพระนามบัญญัติ ([[วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร]] ในปัจจุบัน)
 
พระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์ มีผลงานพระนิพนธ์เรื่อง '''ผีหลอก''' ตีพิมพ์เมื่อ [[พ.ศ. 2464]]
 
== พระโอรสและธิดา ==