ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ"

| death_date = พ.ศ. 2111

| father = [[สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2]]

| issue = [[พระราเมศวร (พระราชโอรสในสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ)|พระราเมศวร]] <br> [[สมเด็จพระมหินทราธิราช]] <br> [[พระวิสุทธิกษัตรีย์]] <br> [[พระบรมดิลก]] <br> [[พระเทพกษัตรี]] <br> พระแก้วฟ้า <br> พระศรีเสาวราช

| dynasty = [[ราชวงศ์สุพรรณภูมิ]]

สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ มีพระนามเดิมว่า '''พระเทียรราชา''' สันนิษฐานว่าเป็นพระราชโอรสใน[[สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2]] อันประสูติจากสนม และเป็นพระอนุชาต่างพระราชมารดากับ[[สมเด็จพระไชยราชาธิราช]]<ref>''นามานุกรมพระมหากษัตริย์ไทย'', หน้า 105</ref>

 

 

ปี พ.ศ. 2089 หลังถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระไชยราชาธิราชแล้ว พระเทียรราชาทรงลี้ภัยออกผนวชอยู่[[วัดราชประดิษฐาน]]ตลอดรัชสมัย[[สมเด็จพระยอดฟ้า]]และขุนวรวงศาธิราช ครั้งนั้น[[สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช|ขุนพิเรนทรเทพ]]ได้ร่วมกับ[[เจ้าพระยาศรีธรรมาโศกราช|ขุนอินทรเทพ]] [[เจ้าพระยามหาเทพ|หมื่นราชเสน่หา (ในราชการ)]] และ[[หลวงศรียศ]] ปรึกษากันว่าแผ่นดินเป็นทุรยศ ควรจับขุนวรวงศาธิราชไปประหารชีวิตเสีย แล้วให้พระเทียรราชาซึ่งทรงผนวชอยู่เป็นพระเจ้าแผ่นดินแทน จึงพากันไปเข้าเฝ้าพระเทียรราชา กราบทูลแผนการให้ทรงทราบ ก็ทรงเห็นด้วย ฝ่ายขุนอินทรเทพ หมื่นราชเสน่หา และหลวงศรียศ เห็นว่าควรเสี่ยงเทียนว่าพระเทียรราชามีพระบารมีมากกว่าขุนวรวงศาธิราชหรือไม่ ขุนพิเรนทรเทพไม่เห็นชอบ แต่พระเทียรราชาทรงเห็นด้วย ค่ำวันนั้นทั้งหมดจึงไปยังพระอุโบสถ[[วัดป่าแก้ว]]เพื่อทำพิธีเสี่ยงทาย<ref name="พันจัน67">''พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม)'', หน้า 67</ref> เมื่อจุดเทียนแล้วปรากฏว่าเทียนของขุนวรวงศาธิราชยาวกว่า ขุนพิเรนทรเทพจึงโกรธว่าห้ามแล้ว ยังขืนทำอีก แล้วคายชานหมากทิ้ง บังเอิญไปถูกเทียนขุนวรวงศาธิราชดับลง ทั้ง 5 คนจึงยินดีอย่างยิ่ง<ref name="พันจัน68">''พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม)'', หน้า 68</ref> ขณะนั้นมีพระภิกษุลึกลับเข้ามาในอุโบสถ ให้พรว่าที่ปรารถนานั้นจะสำเร็จแน่ ออกจากอุโบสถก็หายตัวไป<ref name="พันจัน69">''พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม)'', หน้า 69</ref>

* โปรดให้จับช้างเข้ามาใช้ในราชการ สมเด็จพระมหาจักรพรรดิทรงสามารถจับช้างเผือกได้ถึงเจ็ดเชือก จึงได้รับขนานพระนามว่า '''พระเจ้าช้างเผือก''' อีกพระนามหนึ่ง

 

 

เมื่อพระไชยเชษฐาทรงทราบว่าไม่ใช่พระเทพกษัตรีจึงถวายพระแก้วฟ้าคืนใน พ.ศ. 2107 สมเด็จพระมหาจักรพรรดิจึงทรงส่งพระเทพกษัตรีย์ไปยังล้านช้างแต่[[พระเจ้าบุเรงนอง]]ทรงทราบเข้าจึงส่งทหารไปชิงตัวพระเทพกษัตรีมา

{{บทความหลัก|สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้}}

 

 

ในปี [[พ.ศ. 2091]] หลังจากสมเด็จพระมหาจักรพรรดิขึ้นครองราชย์ได้เพียงเจ็ดเดือน การเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญครั้งนี้เป็นที่กระฉ่อนไปทั่ว จนทราบไปยังพระกรรณ[[พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้|พระเจ้าหงสาวดีพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้]] กษัตริย์[[พม่า]]ทรงพระราชดำริว่า ทางกรุงศรีอยุธยาผลัดเปลี่ยนแผ่นดิน เห็นเป็นโอกาสที่จะแผ่อำนาจมายังกรุงศรีอยุธยา จึงได้ยกกองทัพใหญ่มาทางด่านพระเจดีย์สามองค์ [[กาญจนบุรี|เมืองกาญจนบุรี]] (บางพงศาวดารบอกว่า พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ได้เสด็จมาทอดพระเนตรกำแพงเมืองอยุธยาก่อนหน้านี้มาครั้งหนึ่งแล้ว เพื่อประเมินกำลังศึก) โดยตั้งค่ายหลวงที่ตำบลกุ่มดอง ทัพ[[พระเจ้าบุเรงนอง|พระมหาอุปราชาบุเรงนอง]]ตั้งที่เพนียด ทัพพระเจ้าแปรตั้งที่บ้านใหม่มะขามหย่อง ทัพพระยาพะสิม ตั้งอยู่ที่ตำบลทุ่งวรเชษฐ์

 

ในการต่อสู้กับข้าศึกในขั้นต่อไป สมเด็จพระมหาจักรพรรดิโปรดให้นำ'''ปืนใหญ่นารายณ์สังหาร''' ลงเรือสำเภาแล่นไปตามลำน้ำโจมตีข้าศึกที่ตั้งล้อมกรุงศรีอยุธยาอยู่ อำนาจการยิงของปืนใหญ่ทำให้ฝ่าย[[พม่า]]ล้มตายเป็นอันมาก ประกอบกับเป็นเวลาใกล้ฤดูฝน และเสบียงอาหารร่อยหรอลง อีกทั้งทางฝ่ายพม่าได้ข่าวว่า มีกองทัพไทยจากหัวเมืองเหนือยกมาสนับสนุน เกรงว่าจะถูกตีกระหนาบ จึงปรึกษากับแม่ทัพนายกองจะยกทัพกลับ แม่ทัพทั้งหลายเห็นควรจะยกทัพกลับทางด่านเจดีย์สามองค์ (กาญจนบุรี) แต่พระเจ้าตเบ็งชเวตี้เห็นว่าทางที่ยกมานั้น ทรงทำลายเสบียงอาหารเสียหมดแล้ว ถ้ายกไปทางนี้จะประสบปัญหาขาดแคลน และจะถูกทหารไทยยกมาซ้ำเติมลำบากอยู่ จึงทรงให้ยกทัพขึ้นไปทางด่านแม่ละเมา (ตาก) เพื่อตีทัพของพระมหาธรรมราชาด้วยไพร่พลนั้นน้อยนัก และจะได้แย่งเสบียงมา เมื่อปะทะกับกองทัพของพระมหาธรรมราชาและพระราเมศวร ไล่ติดตามไปจนเกือบถึง[[กำแพงเพชร|เมืองกำแพงเพชร]] ฝ่ายพม่าได้ทำอุบายซุ่มกำลังไว้ทั้งสองข้างทาง พอกองทัพกรุงศรีอยุธยาถลำเข้าไป จึงได้เข้าล้อมไว้ จับได้ทั้งพระมหาธรรมราชา และพระราเมศวร สมเด็จพระมหาจักรพรรดิต้องทรงขอหย่าศึก และไถ่ตัวคืนโดยแลกกับช้างชนะงาสองเชือกคือ '''พลายศรีมงคล'''กับ'''พลายมงคลทวีป''' จากนั้นกองทัพม่าก็ถอยกลับไปยังหงสาวดี

 

 

=== สงครามกับเขมร ===