ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กระเพาะอาหาร"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ะพดัะถพัะถพั |
ล ย้อนการแก้ไขที่อาจเป็นการทดลอง หรือก่อกวนด้วยบอต ไม่ควรย้อน? แจ้งที่นี่ ป้ายระบุ: ถูกแทน |
||
บรรทัด 1:
{{ต้องการอ้างอิง}}
{{กล่องข้อมูล กายวิภาคศาสตร์
| Name = กระเพาะอาหาร <br> (Stomach)
| Latin = Ventriculus
บรรทัด 21:
| DorlandsSuf = 12386049
}}
'''กระเพาะอาหาร''' เป็นอวัยวะของ[[ทางเดินอาหาร]]ที่เกี่ยวข้องกับกระบวน[[การย่อยอาหาร]]ที่ผ่าน[[การเคี้ยว]]ภายใน[[ช่องปาก]]มาแล้ว กระเพาะอาหารยังเป็นอวัยวะที่มีสภาพแวดล้อมเป็น[[กรด]] โดยมักจะมีค่า[[พีเอช]]อยู่ที่ประมาณ 1-4 โดยขึ้นกับอาหารที่รับประทานและปัจจัยอื่น ๆ นอกจากนี้ในกระเพาะอาหารยังมีการสร้าง[[เอนไซม์]]เพื่อช่วยในการย่อยอาหารอีกด้วย ในศัพท์ทางการแพทย์จะเรียกโครงสร้างที่เกี่ยวกับกระเพาะอาหารโดยขึ้นต้นด้วยคำว่า ''gastro-'' และ ''gastric'' ซึ่งเป็นคำใน[[ภาษาละติน]]ที่หมายถึงกระเพาะอาหาร
== หน้าที่การทำงาน ==
หน้าที่หลักของกระเพาะอาหารคือการย่อยสลายสารอาหารโมเลกุลใหญ่ให้เล็กลงโดยอาศัยการทำงานของ[[กรดเกลือ]] (hydrochloric acid) เพื่อให้ง่ายต่อ[[การดูดซึม]]ที่[[ลำไส้เล็ก]] นอกจากนี้กระเพาะอาหารยังมีหน้าที่ผลิต[[เอนไซม์]]ที่ใช้ในการย่อย[[โปรตีน]] คือเอนไซม์[[เพปซิน]] โดยในช่วงแรก เอนไซม์นี้จะถูกผลิตออกมาในรูปของ[[เพปซิน|เพปซิโนเจน]] (pepsinogen) ที่ยังไม่สามารถทำงานได้ แต่จะถูกเปลี่ยนเป็นเพปซินเมื่ออยู่ในสภาวะที่เป็นกรดภายในกระเพาะอาหาร นอกจากนี้แล้ว กระเพาะอาหารยังทำหน้าที่ในการดูดซึมน้ำ ไอออนต่าง ๆ รวมทั้ง[[แอลกอฮอล์]] [[แอสไพริน]] และ[[กาเฟอีน]]อีกด้วย
อย่างไรก็ตาม หน้าที่ของกระเพาะอาหารที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตคือการผลิตสารที่เรียกว่า [[อินทรินซิค แฟคเตอร์]] (intrinsic factor) ซึ่งเป็นสารที่จำเป็นในการดูดซึม[[วิตามิน บี12]]
== กายวิภาคศาสตร์ ==
กระเพาะอาหารวางตัวอยู่ทางด้านซ้ายของ[[ช่องท้อง]] โดยอยู่ระหว่าง[[หลอดอาหาร]]และ[[ลำไส้เล็กตอนต้น]] และมีบางส่วนที่สัมผัสกับ[[กะบังลม]] และมี[[ตับอ่อน]]วางอยู่ใต้กระเพาะอาหารด้วย ที่[[ส่วนโค้งใหญ่]] (greater curvature) ของกระเพาะอาหารยังมี[[เยื่อโอเมนตัมใหญ่]] (greater omentum) ห้อยลงมาคลุมอวัยวะอื่น ๆ ในช่องท้องอีกด้วย
ที่บริเวณติดต่อกับหลอดอาหารและลำไส้เล็กตอนต้น จะมี[[กล้ามเนื้อหูรูด]]ที่ควบคุมการเข้าออกของสารภายในกระเพาะอาหาร ซึ่งได้แก่[[กล้ามเนื้อหูรูดหลอดอาหาร]] (esophageal หรือ cardiac sphincter) ซึ่งแบ่งระหว่างหลอดอาหารกับกระเพาะอาหาร และ[[กล้ามเนื้อหูรูดไพลอริค]] (pyloric sphincter) ซึ่งแบ่งระหว่างกระเพาะอาหารกับลำไส้เล็กตอนต้น
=== ส่วนของกระเพาะอาหาร ===
กระเพาะอาหารจะถูกแบ่งออกเป็นสี่ส่วน ซึ่งจะมีโครงสร้างในระดับ[[เนื้อเยื่อ]]ที่แตกต่างกัน ได้แก่
* '''ส่วนบนสุด''' ปากกระเพาะ หรือส่วนคาดิแอค (cardiac) เป็นส่วนที่ติดต่อกับ[[หลอดอาหาร]]
* '''ส่วนบน''' กระพุ้งกระเพาะอาหาร หรือส่วนฟันดัส (fundus)
* '''ส่วนกลาง''' (body)
* '''ส่วนท้าย''' หรือส่วนไพลอรัส (pylorus) มี กระเพาะส่วนปลาย (antrum, pylorus) และ หูรูดกระเพาะส่วนปลาย (pyloric sphincter) จะติดต่อกับ[[ลำไส้เล็กตอนต้น]]
=== ระบบไหลเวียนเลือด และระบบประสาท ===
หลอดเลือดแดงที่มาเลี้ยงกระเพาะอาหารทั้งหมดจะมาจาก[[หลอดเลือดแดงใหญ่ซิลิแอค]] (celiac trunk) ซึ่งได้แก่
* [[หลอดเลือดแดงกระเพาะอาหารซ้าย]] (left gastric artery)
* [[หลอดเลือดแดงกระเพาะอาหารขวา]] (right gastric artery)
* [[หลอดเลือดแดงแกสโตรอิพิโพลอิกซ้าย]] (left gastroepiploic artery)
* [[หลอดเลือดแดงแกสโตรอิพิโพลอิกขวา]] (right gastroepiploic artery)
ส่วนระบบหลอดเลือดดำที่นำเลือดออกจากกระเพาะอาหาร ได้แก่[[หลอดเลือดดำม้าม]] (splenic vein) และ[[หลอดเลือดดำซุพีเรียมีเซนเทอริค]] (superior mesenteric vein) ซึ่งทั้งสองจะนำเลือดเข้าสู่[[ตับ]]ทาง[[หลอดเลือดดำพอร์ทัล]]
ระบบประสาทที่มาควบคุมการทำงานของกระเพาะอาหาร ได้แก่[[เส้นประสาทเวกัส]] (vagus nerve) ซึ่งกระตุ้นการทำงานของกระเพาะอาหาร ขณะที่เส้นประสาทจาก[[ร่างแหประสาทซิลิแอค]] (celiac plexus) จะยับยั้งการทำงานของกระเพาะอาหาร
=== จุลกายวิภาคศาสตร์ ===
โครงสร้างในระดับเนื้อเยื่อของกระเพาะอาหารโดยทั่วไปจะคล้ายกับส่วนอื่น ๆ ของทางเดินอาหาร แต่จะมีการปรับเปลี่ยนไปสำหรับการหลั่งกรดและเอนไซม์ ชั้นต่าง ๆ ของกระเพาะอาหารจากในสุดออกมานอกสุด ได้แก่
* '''[[ชั้นเยื่อเมือก]] (mucosa) ''' จะประกอบด้วยชั้นของ[[เซลล์เยื่อบุผิว]]ที่เรียงตัวกันเป็น[[ต่อม]] และยังมีชั้นของ[[เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน]]และชั้น[[กล้ามเนื้อ]]บาง ๆ อีกด้วย
* '''[[ชั้นใต้เยื่อเมือก]] (submucosa) ''' อยู่ถัดออกมา ซึ่งจะประกอบด้วย[[เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน]]เป็นหลัก และยังมีกลุ่มของ[[ปลายประสาทไมสส์เนอร์]] (Meissner's plexus) ซึ่งทำหน้าที่รับรู้แรงกดและแรงตึงภายในกระเพาะอาหาร
* '''ชั้นกล้ามเนื้อ (muscularis externa) ''' สำหรับในกระเพาะอาหารจะมีชั้น[[กล้ามเนื้อเรียบ]]ถึงสามชั้น ซึ่งได้แก่ ชั้นใน (inner) ที่วางตัวในแนวเฉียง ชั้นกลาง (middle) ที่วางตัวเป็นวงรอบกระเพาะอาหาร และชั้นนอก (outer) ซึ่งวางตัวในแนวตามความยาวของกระเพาะอาหาร กล้ามเนื้อเหล่านี้จะช่วยในการเคลื่อนไหวและการบีบรัดของกระเพาะอาหารระหว่างการย่อย นอกจากนี้ ระหว่างกล้ามเนื้อชั้นกลางและชั้นนอก จะพบ[[ร่างแหประสาทเออร์บาค]] (Auerbach's หรือ Myenteric plexus) ซึ่งเป็นแขนงประสาทที่ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อภายในกระเพาะอาหาร
* '''ชั้นเยื่อหุ้มนอกสุด (serosa) ''' เป็นชั้นของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันที่หุ้มกระเพาะอาหาร และติดต่อกับ[[เยื่อแขวนกระเพาะ]]
== โรคที่เกี่ยวกับกระเพาะอาหาร ==
ในอดีตมักมีความเชื่อที่ว่าสภาวะที่เป็นกรดภายในกระเพาะอาหารจะช่วยทำลาย[[เชื้อโรค]]ต่าง ๆ ได้ อย่างไรก็ตาม การศึกษาใหม่ ๆ พบว่ากระเพาะอาหารสามารถเกิดการติดเชื้อได้ ซึ่งจะทำให้เกิดภาวะ[[กระเพาะอาหารอักเสบ]] (gastritis) [[แผลในกระเพาะอาหาร]] (gastric ulcer) รวมทั้ง[[มะเร็งกระเพาะอาหาร]] (stomach cancer) ซึ่งการติดเชื้อในกระเพาะอาหารมักเกิดจาก[[แบคทีเรีย]] [[เฮลิโคแบคเตอร์ ไพโลไร]] (Helicobacter pylori) นอกจากนี้ การหลั่งกรดที่มากเกินไปในกระเพาะอาหารก็ทำให้เกิดแผลในกระเพาะอาหารเช่นกัน แผลในกระเพาะอาหารที่เกิดขึ้นเรื้อรังอาจนำไปสู่ภาวะ[[กระเพาะทะลุ]]ได้อีกด้วย
{{ส่วนประกอบกายวิภาคของมนุษย์}}
{{กายวิภาคศาสตร์ของลำตัว: ระบบทางเดินอาหาร}}
[[หมวดหมู่:ระบบทางเดินอาหาร]]
[[หมวดหมู่:อวัยวะ]]
[[หมวดหมู่:ท้อง]]
{{โครงกายวิภาค}}
| |||