วิกิพีเดีย

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา"

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
OctraBot (คุย | ส่วนร่วม)
บอต
การแก้ไข 123,860 ครั้ง
ล replaceViaSearch
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
'''พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา''' เป็น[[พงศาวดาร]][[สยาม]] ต้นฉบับเป็นสมุดไทยจำนวน 22 เล่ม เนื้อหาเริ่มตั้งแต่การสถาปนากรุงศรีอยุธยาจนถึง จ.ศ. 1152 (พ.ศ. 2333) ต่อมา[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ]] ทรงแต่งเนื้อหาเพิ่มเติมจนจบรัชกาล[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช]]และทรงนิพนธ์คำอธิบายเพิ่มเติม ซึ่งได้จัดพิมพ์เป็น 2 เล่ม
'''พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา''' เป็น[[พระราชพงศาวดาร]]เกี่ยวกับ[[กรุงศรีอยุธยา]] เข้าใจว่า[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]โปรดให้ชำระขึ้นใหม่ เนื่องจากต้นฉบับที่ทาง[[หอสมุดพระวชิรญาณ]]ได้มานั้น มีพระราชหัตเลขาของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงแก้ไขและพระราชทานพระบรมราชาธิบายหลายแห่ง ดังนั้น กรรมการหอพระสมุดพระวชิรญาณจึงเห็นควรให้เรียกพระราชพงศาวดารฉบับนี้ว่า "''พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา''"
 
== ประวัติ ==
พระราชพงศาวดารฉบับนี้แบ่งออกเป็น 3 เล่ม ได้แก่
พระราชพงศาวดารฉบับนี้ไม่มีบานแพนกระบุที่มาการชำระ [[หอพระสมุดวชิรญาณ]]รับซื้อมาราวปี พ.ศ. 2449-2450 มีจำนวน 22 เล่มสมุดไทย เนื้อความตรงกับ[[พระราชพงศาวดาร ฉบับสมเด็จพระพนรัตน์ วัดพระเชตุพน ฉบับตัวเขียน]] ต่างตรงที่ฉบับนี้เริ่มเรื่องตั้งแต่สถาปนากรุงศรีอยุธยา (แต่ฉบับสมเด็จพระพนรัตน์เริ่มเรื่องที่พระเจ้าเชียงรายกับชาวเมืองอพยพมาสร้างเมืองไตรตฤงษ์) และมีลายมือเขียนแก้ไขเพิ่มเติมคำและสำนวนไว้ สอดคล้องกับพระราชหัตถเลขา[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ที่ทรงมีถึงเซอร์[[จอห์น เบาว์ริง]] ลงวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2398 ระบุว่าพระองค์กับ[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท]] กำลังร่วมกันแต่งตำนานกรุงสยามเริ่มความตั้งแต่การสร้างกรุงศรีอยุธยามาจนถึงราชวงศ์จักรี<ref>{{cite web|title=พระราชหัตถเลขา พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว|url=http://www.mettadham.ca/king%27s%20writing_3.htm|publisher=เมตตาธรรม|accessdate=9 ธันวาคม 2560}}</ref> จึงเรียกพงศาวดารฉบับนี้ว่า'''พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา'''<ref>''การชำระพระราชพงศาวดารในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก'', หน้า 49</ref> สันนิษฐานว่าพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงชำระต่อเนื่องมาจนสิ้นรัชกาล<ref>''ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๖๕'', หน้า ง</ref>
* '''เล่มที่ 1''' (ภาค 1) กล่าวถึงแผ่นดิน[[สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1]] จนถึง แผ่นดิน[[พระอาทิตยวงศ์]]
* '''เล่มที่ 2''' (ภาค 2) กล่าวถึงแผ่นดิน[[สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง]] จนถึง แผ่นดิน[[สมเด็จพระที่นั่งสุริยาสน์อมรินทร์]]
* '''เล่มที่ 3''' กล่าวถึง เหตุการณ์การเกิดการจลาจลหลังเสียกรุง จนถึง แผ่นดิน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก]]
 
ต่อมา[[สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช|สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฯ กรมพระยาภาณุพันธุวงษ์วรเดช]] รับสั่งให้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ชำระและจัดพิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกในงานพระศพ[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวรเสรฐสุดา|พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหลวงวรเสรฐสุดา]] [[พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าอุบลรัตนนารีนาค กรมขุนอรรควรราชกัลยา]] [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจันทราสรัทวาร กรมขุนพิจิตรเจษฎ์จันทร์]] และ[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าเยาวมาลย์นฤมล กรมขุนสวรรคโลกลักษณวดี]] ปี พ.ศ. 2455 ต่อมาสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเพิ่มเติมเนื้อหาจนจบรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกและเพิ่มคำอธิบายรัชกาลต่าง ๆ จนถึงรัชกาลสมเด็จพระเอกาทศรถ ได้ตีพิมพ์ในปี พ.ศ. 2457 เป็น 2 เล่ม นับเป็นการพิมพ์ครั้งที่ 2<ref>''พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา เล่ม ๑'', หน้า (4)</ref>
== อ้างอิง ==▼
{{รายการอ้างอิง}}▼
* {{cite book
| last =
| first =
| authorlink =
| title = [[พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา]] ภาค 1▼
| publisher =
| series = สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช พิมพ์ขึ้นเป็นส่วนพระราชกุศลทานมัยในงานพระศพ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวรเสฐสุดา, พระอรรคชายาเธอ กรมขุนอรรควรราชกัญญา, สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนพิจิตรเจษฎจันทร์ และสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนสวรรคโลกลักษณวดี
| year = [[พ.ศ. 2455]]
| doi =
| isbn =
}}
 
▲== อ้างอิง ==
[[หมวดหมู่:พงศาวดารกรุงศรีอยุธยา]]
; เชิงอรรถ
▲{{รายการอ้างอิง|2}}
;บรรณานุกรม
{{เริ่มอ้างอิง}}
* {{อ้างหนังสือ| ชื่อหนังสือ = ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๖๕ พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม)| URL = https://ia601301.us.archive.org/20/items/anupongchaiwong_gmail_50_201508/ประชุมพงศาวดารกรุงธนบุรี%20%2865%29.pdf| จังหวัด = กรุงเทพฯ| พิมพ์ที่ = โรงพิมพ์เดลิเมล์| ปี = 2480| จำนวนหน้า = 196| หน้า = ค-ง}} [พิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพนายพันเอก พระยาสิริจุลเสวก (พัว จุลเสวก)]
* {{อ้างหนังสือ| ชื่อหนังสือ = พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา เล่ม ๑| จังหวัด = นนทบุรี| พิมพ์ที่ = โครงการเลือกสรรหนังสือ สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช| ปี = 2558|ISBN = 978-616-16-0930-6| จำนวนหน้า = 305| หน้า = ค-ง}}
* {{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = ศานติ ภักดีคำ. พระราชพงศาวดาร ฉบับสมเด็จพระพนรัตน์ วัดพระเชตุพน ฉบับตัวเขียน| ชื่อหนังสือ = พระราชพงศาวดาร ฉบับสมเด็จพระพนรัตน์ วัดพระเชตุพน ตรวจสอบชำระจากเอกสารตัวเขียน | จังหวัด = กรุงเทพฯ| พิมพ์ที่ = [[อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง]]| ปี = 2558| ISBN = 978-616-92351-0-1| จำนวนหน้า = 558| หน้า = (35)-(50)}} [จัดพิมพ์โดยเสด็จพระราชกุศลในการพระราชทานเพลิงศพพระธรรมปัญญาบดี (ถาวร ติสฺสานุกโร ป.ธ.๔)]
* {{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = อุบลศรี อรรถพันธุ์ | ชื่อหนังสือ = การชำระพระราชพงศาวดารในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก | URL = http://www.thapra.lib.su.ac.th/objects/thesis/fulltext/snamcn/Ubonsri_Atthapan/Fulltext.pdf| จังหวัด = กรุงเทพฯ| พิมพ์ที่ = มหาวิทยาลัยศิลปากร| ปี = 2524| จำนวนหน้า = 273| หน้า = 34-37}} [วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ภาควิชาประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร]
{{จบอ้างอิง}}
 
▲| title = [[พระราชหมวดหมู่:พงศาวดาร ฉบับไทย|พระราชหัตถเลขา]] ภาค 1
{{โครงวรรณกรรม}}
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/พระราชพงศาวดาร_ฉบับพระราชหัตถเลขา"