ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ตะโดธรรมราชาที่ 1"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{Infobox royalty
| type = กษัตริย์
| name = พระเจ้าตะโดธรรมราชา<br/>(นิต่า {{my|နီတာ}})
| image =
| caption =
| reign = สิงหาคม พ.ศ. 2093 – 12 มีนาคม พ.ศ. 2095
| coronation =
| succession = พระเจ้าแปร
| predecessor = [[พระเจ้ามังฆ้อง]]
| successor = พระเจ้า[[ตะโดธรรมราชาที่ 2]]
| suc-type = รัชกาลถัดไป
| reg-type =
| regent =
| spouse =
| issue = [[พระนางขิ่นเมี๊ยะ]]
| issue-link =
| full name =
| house =
| father = เจ้าเมืองเจ๊ตโยบิน
| mother =
| birth_date = คริสต์ทศวรรษ 1490
| birth_place = [[ตองอู]]
| death_date = 30 สิงหาคม พ.ศ. 2094
| death_place = [[แปร]]
| religion = [[เถรวาท|พุทธศานานิกายเถรวาท]]
| signature =
}}
{{มีอักษรพม่า}}
'''พระเจ้าตะโดธรรมราชาที่ 1''' ({{lang-my|သတိုးဓမ္မရာဇာ}}, {{IPA-my|ðədó dəma̰ jàzà|pron}}; ประมาณ 1490s–1551) หรือ มีพระนามเดิมว่า'''พระเจ้าแปรนิต่า''' อุปราชแห่งเมืองแปรจากทรงเริ่มเข้ารับราชการในราชสำนักตองอูตั้งแต่ ค.ศ. 15421516 ถึง 1550 ระหว่างรัชสมัยแล้วได้รับสถาปนาเป็นพระเจ้าแปรในฐานะกษัตริย์เมืองออกของพระราชบุตรเขยคือ [[พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้]]ผู้เป็นพระชามาดา<ref>''พระราชพงศาวดารพม่า'', และกษัตริย์แห่งเมืองแปรจากหน้า 123</ref>ระหว่าง ค.ศ. 15501542 ถึง 15511550 แต่ภายหลังการสวรรคตของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้สวรรคตใน ค.ศ. 1550 โดยพระองค์เริ่มเข้ารับราชการในก็ประกาศตนเป็นเอกราช<ref>''พระราชสำนักตองอูตั้งแต่พงศาวดารพม่า'', หน้า 136</ref>ระหว่าง ค.ศ. 15161550 กระทั่งพระองค์ได้สถาปนาพระองค์เป็นกษัตริย์แห่งเมืองแปรถึง 1551 ทรงพระนามว่า '''ตะโดธูตู''' ({{my|သတိုးသူ}}, {{IPA-my|ðədó θù|}}) และประกาศไม่ยอมรับ ยอมสวามิภักดิ์ต่อ[[พระเจ้าบุเรงนอง]] ผู้ที่ขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อจากพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ ทำให้เกิดการสู้รบกันขึ้น หลังการสู้รบยาวนาน 6 เดือนกองทัพของพระเจ้าบุเรงนองก็โจมตีเมืองแปรแตกใน ค.ศ. 1551 และพระเจ้าตะโดธรรมราชาที่ 1 ก็ถูกสำเร็จโทษตามพระบัญชาราชโองการของพระเจ้าบุเรงนอง
 
ในพระราชพงศาวดารของไทยพระเจ้าตะโดธรรมราชาที่ 1 หรือพระเจ้าแปรมีบทบาทสำคัญในฐานะแม่ทัพผู้ฟัน[[สมเด็จพระสุริโยทัย]] สิ้นพระชนม์ระหว่างกระทำยุทธหัตถีใน[[สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้]]<ref name=geh-159>Harvey 1925: 159</ref>
'''พระเจ้าตะโดธรรมราชาที่ 1''' ({{lang-my|သတိုးဓမ္မရာဇာ}}, {{IPA-my|ðədó dəma̰ jàzà|pron}}; ประมาณ 1490s–1551) หรือ '''พระเจ้าแปร''' อุปราชแห่งเมืองแปรจาก ค.ศ. 1542 ถึง 1550 ระหว่างรัชสมัยของพระราชบุตรเขยคือ [[พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้]] และกษัตริย์แห่งเมืองแปรจาก ค.ศ. 1550 ถึง 1551 ภายหลังการสวรรคตของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ใน ค.ศ. 1550 โดยพระองค์เริ่มเข้ารับราชการในราชสำนักตองอูตั้งแต่ ค.ศ. 1516 กระทั่งพระองค์ได้สถาปนาพระองค์เป็นกษัตริย์แห่งเมืองแปรพระนามว่า '''ตะโดธู''' ({{my|သတိုးသူ}}, {{IPA-my|ðədó θù|}}) และประกาศไม่ยอมรับ [[พระเจ้าบุเรงนอง]] ผู้ที่ขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อจากพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ ทำให้เกิดการสู้รบกันขึ้น หลังการสู้รบยาวนาน 6 เดือนกองทัพของพระเจ้าบุเรงนองก็โจมตีเมืองแปรแตกใน ค.ศ. 1551 และพระเจ้าตะโดธรรมราชาที่ 1 ก็ถูกสำเร็จโทษตามพระบัญชาของพระเจ้าบุเรงนอง
 
ในพระราชพงศาวดารของไทยพระเจ้าตะโดธรรมราชาที่ 1 หรือพระเจ้าแปรมีบทบาทสำคัญในฐานะแม่ทัพผู้ฟัน[[สมเด็จพระสุริโยทัย]] สิ้นพระชนม์ระหว่างกระทำยุทธหัตถีใน[[สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้]]<ref name=geh-159>Harvey 1925: 159</ref>
 
==อ้างอิง==
; เชิงอรรถ
{{รายการอ้างอิง|2}}
;บรรณานุกรม
{{เริ่มอ้างอิง}}
* {{อ้างหนังสือ| ชื่อหนังสือ = ประชุมพงศาวดารเล่ม 2 (ประชุมพงศาวดารภาค 1 ตอนปลาย และภาค 2)| URL = http://www.finearts.go.th/olddata/files/prachumphngsaawdaar_elm_2.pdf| จังหวัด = กรุงเทพฯ| พิมพ์ที่ = องค์การค้าของคุรุสภา| ปี = 2506| จำนวนหน้า = 336| หน้า = 39-41}}
* {{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์| ชื่อหนังสือ = พระราชพงศาวดารพม่า | จังหวัด = นนทบุรี| พิมพ์ที่ = ศรีปัญญา| ปี = 2550| ISBN = 978-974-7088-10-6| จำนวนหน้า = 1136| หน้า = 139-140}}
* {{cite book | last=Harvey| first = G. E.| title = History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824 | publisher=Frank Cass & Co. Ltd | year = 1925 | location = London}}
* {{cite book | last=[[U Kala|Kala]] | first=U | title=[[Maha Yazawin]] | publisher=Ya-Pyei Publishing | location=Yangon | year=1724 | edition=2006, 4th printing | language=Burmese | volume=1–3}}
เส้น 15 ⟶ 44:
* {{cite book | last=Sein Lwin Lay | first=Kahtika U | title=Min Taya Shwe Hti and Bayinnaung: Ketumadi Taungoo Yazawin | language=Burmese | location=Yangon | publisher=Yan Aung Sarpay | year=1968 | edition=2006, 2nd printing}}
{{จบอ้างอิง}}
 
 
{{เริ่มกล่อง}}
{{สืบตำแหน่ง
| ก่อนหน้า = [[พระเจ้ามังฆ้อง]]
| ตำแหน่ง = [[รายพระนามพระมหากษัตริย์พม่า|พระเจ้าแปร]]
| ราชวงศ์ = ราชวงศ์ตองอู
| ปี = พ.ศ. 2093 - 2095
| ถัดไป = พระเจ้า[[ตะโดธรรมราชาที่ 2]]
}}
{{จบกล่อง}}
 
{{อายุขัย||2094}}
[[หมวดหมู่:พระมหากษัตริย์ราชวงศ์ตองอู]]