ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เอตทัคคะ"

'''เอตทัคคะ''' หมายถึง ผู้ยอดเยี่ยมในทางใดทางหนึ่งเป็นพิเศษ<ref>{{อ้างหนังสือ|ผู้แต่ง = [[ราชบัณฑิตยสถาน]]|ชื่อหนังสือ = [[พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554]] เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554|URL = |จังหวัด = กรุงเทพฯ|พิมพ์ที่ = ราชบัณฑิตยสถาน|ปี = 2556|ISBN = 978-616-7073-56-9|จำนวนหน้า = 1,544|หน้า=1,433}}</ref> เป็นตำแหน่งที่[[พระพุทธเจ้า]]ได้ประทานแต่งตั้งให้พระ[[สาวก]]ของพระองค์ คือ [[ภิกษุ]] [[ภิกษุณี]] [[อุบาสก อุบาสิกา]] ผู้มีความรู้ความสามารถเด่นกว่าท่านอื่น ๆ ในด้านนั้น ๆ และตำแหน่งเอตทัคคะแต่ละตำแหน่ง พระพุทธองค์ประทานทรงแต่งตั้งเพียง รูปเดียว ท่านเดียวเท่านั้น (พระสาวกผู้เป็นเลิศ)ในแต่ละพุทธบริษัทแต่ละฝ่าย

'''เอตทัคคะ''' นั้น คือ ตำแหน่งที่พระพุทธเจ้ายกย่องพุทธสาวก ว่า เป็นผู้ยอดเยี่ยมในทางใดทางใดหนึ่ง เป็นผู้ประเสริฐสุด ตำแหน่ง เอตทัคคะ นี้ ย่อมได้โดย เหตุ 4 ประการคือ

# '''โดยเหตุเกิดเรื่อง''' (อัตถุปปัตติโตถุปปัตติ) คือ ได้แสดงความสามารถออกมาให้ปรากฏโดยสอดคล้องในเหตุการณ์หรือสถานการณ์นั้นๆ ที่เกิดขึ้น

# '''โดยการมาก่อน ''' (อาคมันโตอาคมนะ) คือได้สร้างบุญสะสมในด้านนั้นมาตั้งแต่อดีตชาติพร้อมทั้งได้ตั้งจิตปรารถนาเพื่อบรรลุได้ตำแหน่งเอตทัคคะนี้ด้วย

# '''โดยเป็นผู้ช่ำชองชำนาญ''' (จิณณวสิโตณณวสี) คือได้เป็นผู้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะเรื่องนั้นๆ เป็นพิเศษ

# '''โดยเป็นผู้ยิ่งด้วยคุณ ''' (คุณาติเรกโตณาติเรก) คือมีความสามารถในเรื่องที่ทำให้ ได้รับตำแหน่งเอตทัคคะเหนือกว่าผู้อื่นที่มีความสามารถอย่างเดียวกัน

# เอตทัคคะ ที่เป็นฝ่ายพระภิกษุสงฆ์ มีทั้งหมด 41 ท่าน เป็น[[พระอสีติมหาสาวก]]ทั้งหมด

# เอตทัคคะ ที่เป็นฝ่ายพระภิกษุณี มีทั้งหมด 13 ท่าน

# เอตทัคคะ ที่เป็นฝ่ายอุบาสก มีทั้งหมด 10 ท่าน

# เอตทัคคะ ที่เป็นฝ่ายอุบาสิกา มีทั้งหมด 10 ท่าน

# [[พระอัญญาโกณฑัญญะ|พระอัญญาโกณฑัญญ]]เถระ เอตทัคคะในทางรัตตัญญู (รู้ราตรีนาน-มีประสบการณ์มาก)

# [[พระอุรุเวลกัสสปะ|พระอุรุเวลกัสสป]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้มีบริวารมาก

# [[พระมหาโมคคัลลานะ|พระมหาโมคคัลลาน]]เถระ (อัครสาวกฝ่ายซ้าย) เอตทัคคะในทางผู้มีฤทธิ์

# [[พระปุณณมันตานีบุตร]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้เป็นพระธรรมกถึกกถิกะ

# [[พระกาฬุทายี]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้นำผู้ทำตระกูลให้เลื่อมใส

# [[พระอานนท์|พระอานนท]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้เป็นพหูสูต ผู้มีสติ ผู้มีคติ ผู้มีความเพียร และเป็นพุทธอุปัฏฐาก

# [[พระมหากัสสปะ|พระมหากัสสป]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้ทรงธุดงค์

# [[พระราธเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ทรงปฏิภาณ (ญาณแจ่มแจ้งในพระพุทธศาสนาธรรมเทศนา)

# [[พระลกุณฏกภัททิยเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้พูดมีเสียงไพเราะ

# [[พระพากุลเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้มีโรคาพยาธน้อยโรคาพาธน้อย

# [[พระวักกลิ]]เถระ เอตทัคคะในทางผู้สัทธาธิมุต (หลุดพ้นกิเลสด้วยศรัทธา)

# [[พระสุภูติเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้อรณวิหาร (เจริญฌานประกอบด้วยเมตตา) และผู้เป็นทักขิไณยบุคคล

# [[พระนันทกเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ให้โอวาสภิกษุณีโอวาทภิกษุณี

# [[พระกังขาเรวตเถระ]] เอตทัคคะในทางผู้ยินดีในฌาณสมบัติฌานสมบัติ

# [[พระมหาปชาบดีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้รัตตัญญู

# [[พระมหาเขมาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ทางผู้มีปัญญา

# [[พระมหาอุบลวรรณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายทาง ผู้มีฤทธิ์

# [[พระมหาปฏาจาราเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายทาง ผู้ทรงพระวินัย

# [[พระมหานันทาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายทาง ผู้ยินดีในฌาน

# [[พระมหาธรรมทินนาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายทาง ผู้เป็นธรรมกถึกกถิกะ

# [[พระมหาโสณาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายทาง ผู้ปรารภความเพียร

# [[พระมหาสกุลาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายทาง ผู้มีทิพยจักษุ

# [[พระมหาภัททากุณฑลเกสาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายทาง ผู้ตรัสรู้เร็วพลัน

# [[พระมหาภัททกาปิลานีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่ายทาง ผู้มีปุพเพนิวาสานุสสติญาณ (ระลึกชาติได้)

# [[พระภัททากัจจานาเถรี ]] (พระนางยโสธรา) เอตทัคคะในฝ่ายทาง ผู้บรรลุมหาภิญญา

# [[พระมหากีสาโคตมีเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ทางผู้ทรงจีวรเศร้าหมอง

# [[พระมหาสิงคาลมาตาเถรี]] เอตทัคคะในฝ่าย ทางผู้พ้นกิเลสด้วยศรัทธา

# [[ตปุสสะและภัลลิกะ]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้ถึงสรณะก่อน

# [[อนาถปิณฑิกเศรษฐี]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้เป็นทายก

# [[จิตตคฤหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้เป็นธรรมกถึกกถิกะ

# [[หัตถกอุบาสก]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้สงเคราะห์บริษัทด้วยสังคหวัตถุ ๔

# [[พระเจ้ามหานามะ]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้ถวายปัจจัย ๔ อันประณีต

# [[อุคคคหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้ถวายโภชนะเป็นที่ชอบใจ

# [[อุคคตคหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้เป็นสังฆอุปัฏฐาก

# [[สูรัมพัฏฐเศรษฐี]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้เลื่อมใสอย่างมั่นคง

# [[ชีวกโกมารภัจจ์]] เอตทัคคะในฝ่ายทางเป็นที่รักของปวงชน

# [[นกุลปิตาคหบดี]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้มีความคุ้นเคยในพระพุทธเจ้า

# นาง[[สุชาดา ธิดาของเสนานีกุฎุมพี]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้ถึงพระรัตนตรัยก่อน

# [[นางวิสาขา]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้เป็นทายิกา

# [[นางขุชชุตตรา]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้เป็นพหูสูต

# [[นางสามาวดี]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้มีปกติอยู่ด้วยเมตตา

# [[นางอุตตรา (นันทมาตา)]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้ยินดีในฌาน

# [[นางสุปปวาสา]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้ถวายรสอันประณีต

# [[นางสุปปิยา]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้เป็นคิลานุปัฏฐาก

# [[นางกาติยานี]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้เลื่อมใสมั่นคง

# [[นางกาฬี (อุบาสิกาชาวกุรุรฆริกา)]] เอตทะคคะเอตทัคคะในฝ่ายทางผู้เลื่อมใสโดยได้ยินได้ฟังตาม

# [[นางนกุลมาตาคหปตานี]] เอตทัคคะในฝ่ายทางผู้มีความคุ้นเคยในพระพุทธเจ้า

* ชีวประวัติพุทธสาวก ประวัติพระอัจฉริยะมหาเถระเมื่อครั้งพุทธกาล เล่ม 1 จำเนียร ทรงฤกษ์ , 2542 , พิมพ์โดยสำนักปฏิบัติธรรมสวนแก้ว (สาขาวัดปากน้ำ), สำนักพิมพ์ธรรมสภา ISBN 974-7276-30-5