ผลต่างระหว่างรุ่นของ "หีนยาน"

'''หีนยานหินยาน''' ([[ภาษาบาลี|บาลี]]; {{lang-sa|हीनयान}} ''Hīnayāna'') แปลว่า ยานชั้นเลวหรือยานชั้นต่ำ เป็นคำที่คณาจารย์ฝ่าย[[มหายาน]]ใช้เรียกแนวการปฏิบัติใด ๆ ใน[[ศาสนาพุทธ]]ที่ไม่ได้ยึดแนวทางแบบ[[พระโพธิสัตว์]] แต่เน้นการปฏิบัติเพื่อ[[วิมุตติ|ความหลุดพ้น]]เฉพาะตนแบบพระ[[สาวก]]หรือ[[พระปัจเจกพุทธเจ้า]] จึงเรียกอีกอย่างว่า[[สาวกยาน]]และปัจเจกยาน ต่างจาก[[มหายาน]]ซึ่งเป็นแนวทางที่เน้นให้ผู้ปฏิบัติเป็น[[พระโพธิสัตว์]]บำเพ็ญบารมีมุ่งบรรลุเป็น[[พระพุทธเจ้า]] เพื่อจะได้ช่วยเหลือสรรพสัตว์จำนวนมากได้พ้นทุกข์ตามไปด้วย แนวทางอย่างหลังนี้จึงเรียกว่า [[มหายาน]] แปลว่ายานใหญ่<ref>เสถียร โพธินันทะ, ''ปรัชญามหายาน'', พิมพ์ครั้งที่ 5, กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2548, หน้า 1-3 </ref>

คำว่า “หีนยาน”หินยาน” และ “มหายาน” ปรากฏครั้งแรกในคัมภีร์ปรัชญาปารมิตาสูตร<ref name=" The Terms Hinayana and Mahayana">Berzin, Alexander. [http://www.berzinarchives.com/web/en/archives/study/comparison_buddhist_traditions/theravada_hinayana_mahayana/terms_hinayana_mahayana.html The Terms Hinayana and Mahayana]. The Berzin Archives, เผยแพร่วันที่ 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2545, เรียกข้อมูลวันที่ ตุลาคม พ.ศ. 2555</ref> ต่อมามีคณาจารย์พระพุทธศาสนาช่วงพุทธศตวรรษที่ 6 ได้ปฏิรูปคำสอนและการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา โดยถือเอาวิถีทางพระโพธิสัตว์เป็นอุดมคติแทนที่การบรรลุเป็นพระอรหันต์ในชาตินี้<ref>ราชบัณฑิตยสถาน, ''พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน'', พิมพ์ครั้งที่ 3, ราชบัณฑิตยสถาน, 2552, หน้า 331-2</ref> ซึ่งเป็นแนวปฏิบัติดั้งเดิมที่มีมาตั้งแต่[[ศาสนาพุทธยุคแรก]] จึงเรียกกลุ่มตนเองว่า '''มหายาน''' และเรียกกลุ่มเดิมว่า '''หีนยาน''' โดยมีนิกายเถรวาทเป็นหนึ่งในนั้น อย่างไรก็ตามหีนยานกลุ่มที่มหายานวิพากษ์วิจารณ์มากที่สุดคือนิกาย[[สรวาสติวาท]] (ซึ่งต่อมาได้แตกออกเป็น[[ไวภาษิกะ]]และ[[เสาตรานติกะ]])<ref name=" The Terms Hinayana and Mahayana "/>