ผลต่างระหว่างรุ่นของ "แกรนด์ดัชชีเฮ็สเซิน"

| common_name = อาณาจักรแกรนด์ดยุคดัชชีเฮ็สเซินแห่งเฮสส์ลุ่มแม่น้ำไรน์

| image_map_caption = อาณาจักรแกรนด์ดยุคแห่งเฮสส์ภายในดัชชีเฮ็สเซินภายใน[[จักรวรรดิเยอรมัน]]

| title_leader = แกรนด์ดยุคดยุกแห่งเฮสส์เฮ็สเซิน

| leader1 = หลุยส์ที่ 1 แกรนด์ดยุคดยุกแห่งเฮสส์เฮ็สเซิน (องค์แรก)

| leader2 = เออร์เนสหลุยส์ แกรนด์ดยุคดยุกแห่งเฮสส์เฮ็สเซิน (องค์สุดท้าย)

| p1 = รัฐเฮสส์ เฮ็สเซิน- ดาร์มชตัดท์

'''อาณาจักรแกรนด์ดยุคแห่งเฮสส์ดัชชีเฮ็สเซิน''' ({{lang-de|Großherzogtum Hessen}}) ({{lang-en|Grand Duchy of Hesse}}) เคยเป็นอาณาจักรแกรนด์ดยุค[[ดัชชี]]หรือรัฐหนึ่งของ[[จักรวรรดิเยอรมัน]] ที่ไดได้รับการสถาปนาขึ้นในปี [[ค.ศ. 1806]] หลังจากที่[[จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์]]ล่มสลายจากการบุกโจมตีของ[[นโปเลียน โบนาปาร์ต|นโปเลียน]] นโปเลียนยกฐานะจากรัฐแลนด์เกรเวียตแห่งเฮสส์ ลันด์กราฟแห่งเฮ็สเซิน- ดาร์มชตัดท์ (Landgraviate of Hesse-Darmstadt) ซึ่งเป็นรัฐหนึ่งใน[[จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์]]ให้กลายเป็นอาณาจักรแกรนด์ดยุคดัชชีอย่างเต็มตัว จากเหตุผลนี้ในบางครั้งผู้คนจึงเรียกอาณาจักรดยุคดยุกนี้ว่า '''อาณาจักรแกรนด์ดยุคแห่งเฮสส์ดัชชีเฮ็สเซิน - ดาร์มชตัดท์''' (Hesse-Darmstadt)

[[ไฟล์:Darmstadt-Schloss Marktplatz.jpg|thumb|บริเวณด้านหน้าพระราชวังของแกรนด์ดยุคดยุกในเมืองดาร์มชตัดท์|left|150px]]

อาณาจักรแกรนด์ดยุคแห่งเฮสส์ดัชชีเฮ็สเซินเคยเป็นรัฐสมาชิกรัฐหนึ่งใน[[สมาพันธรัฐแห่งลุ่มแม่น้ำไรน์]]ซึ่งก่อตั้งขึ้นโดย[[นโปเลียน โบนาปาร์ต|นโปเลียน]] ซึ่งถูกบังคับให้ยินยอมยกดินแดนส่วนต่างๆให้แก่สหพันธ์ฯ ตามข้อตกลงของ[[การประชุมแห่งเวียนนา]]ในปี [[ค.ศ 1815]] และอาณาเขตของอาณาจักรดยุคดยุกพาเลียตะวันตกที่ได้รับมาจากการประณีประนอมเขตแดนของเยอรมันมา ก็ต้องยินยอมยกดินแดนให้กับ[[ราชอาณาจักรปรัสเซีย]] แต่ถึงอย่างไรก็ตามอาณาจักรแกรนด์ดยุคแห่งเฮสส์ดัชชีเฮ็สเซินก็ยังได้รับดินแดนฝั่งตะวันตกของ[[แม่น้ำไรน์]] รวมถึงป้อมปราการของสหพันธ์แห่งลุ่มแม่น้ำไรนน์ที่เมือง[[ไมนซ์]]

อาณาจักรแกรนด์ดยุคดัชชีได้ทำการสถาปนานามใหม่โดยใช้นามว่า '''อาณาจักรแกรนด์ดยุคแห่งเฮสส์ดัชชีเฮ็สเซินแห่งลุ่มแม่น้ำไรน์''' ({{lang-de|Großherzogtum Hessen und bei Rhein}}; {{lang-en|Grand Duchy of Hesse and by Rhine}}) ในปี [[ค.ศ. 1816]] และในปี [[ค.ศ. 1867]] อาณาจักรแกรนด์ดยุคแห่งเฮสส์ดัชชีเฮ็สเซินส่วนที่เป็นฝั่งทางด้านทิศเหนือ (ถูกแบ่งออกเป็นฝากเหนือและฝากใต้โดยมีรัฐอื่นเป็นรัฐแบ่งกั้น) ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของ[[สหพันธ์เยอรมันเหนือ]] (North German Confederation) ในขณะที่อาณาจักรแกรนด์ดยุคดัชชีทางฝั่งใต้ซึ่งเป็นฝั่งที่ตั้งของเมืองหลวงและศูนย์กลางการปกครองของอาณาจักรยังคงมิได้เข้าร่วมกับสหพันธ์ฯ จนกระทั่งมาในปี[[ค.ศ. 1871]] ได้กลายเป็นรัฐสามชิกรัฐหนึ่งของ[[จักรวรรดิเยอรมัน]] โดยดยุคดยุกองค์สุดท้าย [[เอ็รนท์ ลุดวิก แกรนด์ดยุคดยุกแห่งเฮสส์เฮ็สเซิน|ดยุคดยุกเอ็รนท์ ลุดวิก]] (พระนัดดาใน[[สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย แห่งสหราชอาณาจักร|สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย]] และ พระอนุชาใน[[จักรพรรดินีอเล็กซานดรา เฟโอโดรอฟนาแห่งรัสเซีย|สมเด็จพระจักรพรรดินีอเล็กซานดรา เฟโอโดรอฟนา]] แห่ง[[จักรวรรดิรัสเซีย]]) ทรงถูกบีบบังคับให้ยกมอบราชบัลลังก์ของพระองค์ในช่วงสิ้นสุด[[สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง]] และได้รับสถาปนานามใหม่ว่า รัฐประชาชนแห่งเฮสส์เฮ็สเซิน ({{lang-de|Volksstaat Hessen}}, {{lang-en|People's State of Hesse}}) โดยประชากรส่วนใหญ่ของรัฐได้อพยพไปยังที่เมือง[[แฟรงค์เฟิร์ต]]รวมถึงประชากรในภูมิภาคลุ่ม[[แม่น้ำไรน์]] และประชากรชาว[[ปรัสเซีย]]บริเวณภูมิภาคเฮสส์แนสซาวน์เฮ็สเซินแนสซาวน์ไปยังรัฐเฮสส์เฮ็สเซินแห่งใหม่หลังจากผ่านพ้นช่วง[[สงครามโลกครั้งที่สอง]] ยกเว้นเขตมอนทาบัวส์จากรัฐเฮสส์แนสซาวน์บัวส์จากรัฐเฮ็สเซินแนสซาวน์และบางส่วนของรัฐเฮสเซ็น - ดาร์มชตัดท์ ทางฝากซ้ายของแม่น้ำ[[ไรนน์]] (เขตไรนิช เฮสส์เฮ็สเซิน) ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของรัฐ[[ไรน์แลนด์ พาลาทิเนท]] (Rhineland-Palatinate) และพื้นที่ของเฮสเซ็น - ดาร์มชตัดท์ ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของ[[รัฐบาเดิน - เวือร์ทเทมแบร์ก]]

* ไรนิช เฮสส์เฮ็สเซิน: (เมืองหลวง: [[ไมนซ์]]) เขตทางฝั่งซ้ายของแม่น้ำไรนน์ซึ่งเป็นอาณาเขตที่ได้รับมาจาก[[การประชุมแห่งกรุงเวียนนา]]

* เขตเฮสส์เฮ็สเซินฝั่งทางทิศเหนือ: (เมืองหลวง: กีสเซน) เขตทางฝั่งเหนือของอาณาจักรซึ่งแยกตัวออกมาจากเขตสตารค์เคนเบิร์ก และต่อมาได้ถูกยึดครองโดย[[ราชอาณาจักรปรัสเซีย]]ในปี [[ค.ศ. 1866]]

{{เรียงลำดับ|ฮเฮสส์ฮเฮ็สเซิน}}