ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระอภิธรรมปิฎก"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) ย้อนการแก้ไขที่ 6845167 สร้างโดย 182.232.183.189 (พูดคุย) |
||
บรรทัด 1:
{{พระไตรปิฎกเถรวาท}}
'''พระอภิธรรมปิฎก''' ({{lang-pi|Abhidhammapiṭaka}}) เป็น
== ประวัติ ==
คำสอนของ[[พระโคตมพุทธเจ้า|พระพุทธเจ้า]] เดิมเรียกว่า "ธรรมวินัย" ทั้งหมด ยังมิได้แยกเป็นปิฎกสามปิฎก ดังพระพุทธวจนะว่า ''"ธรรมและวินัยใดที่เราตถาคตแสดงไว้แล้วบัญญัติไว้แล้ว ธรรมและวินัยนั้นจะเป็นศาสดาของพวกเธอเมื่อเราตถาคตล่วงลับไปแล้ว"''<ref>พระไตรปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค ฉบับภาษาไทย, เล่ม 10/ข้อ 141/หน้า 178.</ref> ต่อมาในการ[[สังคายนาครั้งที่สามในศาสนาพุทธ]] พระธรรมวินัยได้รับการแบ่งแยกออกเป็นปิฎกสามปิฎก คือ [[พระวินัยปิฎก]] [[พระสุตตันตปิฎก]] และพระอภิธรรมปิฎก{{ต้องการอ้างอิงเฉพาะส่วน}}
เส้น 18 ⟶ 17:
== องค์ประกอบ ==
สำหรับพระอภิธรรมปิฎกนั้นแบ่งออกเป็นเจ็ดคัมภีร์ ซึ่งเรียกย่อว่า สํ. วิ. ธา. ปุ. ก. ย. และ ป. ตามลำดับ ประกอบไปด้วย
# [[ธัมมสังคณี]] หรือธัมมสังคณี (เรียกโดยย่อว่า "สํ.") - รวมข้อธรรมเข้าเป็นหมวดหมู่แล้วอธิบายทีละประเภท
▲3. [[ธาตุกถา]] (เรียกโดยย่อว่า "ธา.") - สังเคราะห์หรือจัดประเภทข้อธรรมต่าง ๆ เข้าเป็นหมวดเป็นหมู่ดังต่อไปนี้ คือ ขันธ์ อายตนะ และธาตุ
▲4. [[ปุคคลบัญญัติ]] (เรียกโดยย่อว่า "ปุ.") - บัญญัติความหมายบุคคลประเภทต่าง ๆ ตามคุณธรรมที่มีอยู่
▲5. [[กถาวัตถุ]] (เรียกโดยย่อว่า "ก.") - แถลงและวินิจฉัยทัศนะที่ขัดแย้งกันของนิกายต่าง ๆ ในสมัยสังคายนาครั้งที่ 3 โดยเน้นความถูกต้องของฝ่ายเถรวาท คัมภีร์นี้เป็นบทนิพนธ์ของ[[พระโมคคลีบุตรติสสเถระ]]
▲6. [[ยมก]] (เรียกโดยย่อว่า "ย.") - ยกหัวข้อธรรมขึ้นวินิจฉัยด้วยวิธีถามตอบ โดยตั้งคำถามย้อนกันเป็นคู่ ๆ
▲7. [[ปัฏฐาน]] หรือมหาปกรณ์ (เรียกโดยย่อว่า "ป.") - อธิบายปัจจัย 24 และแสดงความสัมพันธ์ระหว่างธรรมทั้งหลายอย่างละเอียด
== ดูเพิ่ม ==
เส้น 41 ⟶ 32:
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
* ราชบัณฑิตยถาน. (2551, กุมภาพันธ์). ''[[พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน
* ราชบัณฑิตยสถาน. (2548). ''พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล อังกฤษ-ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน.'' (พิมพ์ครั้งที่สอง). กรุงเทพฯ : มติชน. หน้า 3-4.
{{วิกิซอร์ซ|พระไตรปิฎก}}
|