ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ลิลิตโองการแช่งน้ำ"

'''ลิลิตโองการแช่งน้ำ''' หรือ '''ประกาศแช่งน้ำโคลงห้า'''<ref>กรมศิลปากร. (2540). ''วรรณกรรมสมัยอยุธยา เล่ม 1.'' กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว. ISBN 9744190825. หน้า (1)-(13).</ref> เป็น[[วรรณคดี]]เก่าแก่มากที่สุดเรื่องหนึ่งของไทย มีความสำคัญทั้งด้านวรรณคดี[[ นิรุกติศาสตร์]] [[ประวัติศาสตร์]] และสังคมของไทย เป็นวรรณคดีที่มีความยาวเพียงไม่กี่หน้า แต่ได้รับการวิพากษ์วิจารณ์มากที่สุดเรื่องหนึ่ง{{โปรดเรียบเรียงใหม่}}{{อ้างอิง}} เป็น[[โองการ]]สำหรับใช้อ่านเมื่อมีพิธีถือน้ำกระทำสัตย์สาบานต่อพระมหากษัตริย์{{อ้างอิง}}

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเคยมีพระราชดำริ ว่า "โองการแช่งน้ำนี้เรียกว่า โคลง เขียนเป็นหนังสือพราหมณ์ แต่เมื่อตรวจดูจะกำหนดเค่าว่าเป็นโคลงอย่างไรก็ไม่ได้สนัด ได้เค้า ๆ บ้างแล้วก็เลือนไป แต่เนื้อความนั้นเป็นภาษาไทย ถอยคำที่ใช้ลึกซึ้งที่ไม่เข้าใจบ้างก็มี..." ("พระราชพิธีศรีสัจจปานกาล", ''พระราชพิธีสิบสองเดือน'')

เชื่อกันว่าโองการแช่งน้ำฉบับนี้ แต่งขึ้นด้วย [[โคลงห้า]] ที่นิยมใช้กันใน[[อาณาจักรล้านช้าง]]ในยุคเดียวกันนั้น{{อ้างอิง}} กล่าวคือ บาทหนึ่ง มี 5 คำ เป็นวรรคหน้า 3 คำ วรรคหลัง 2 คำ หนึ่งบทมี 4 บาท นิยมใช้เอกโท (เอกสี่ โทสาม) แต่สามารถเพิ่มสร้อยหน้า และสร้อยหลังบาทได้ ทั้งนี้ยังมีร่ายสลับ จึงนิยมเรียกว่า [[ลิลิต]] แม้จะไม่สอดคล้องกับธรรมเนียมการแต่งลิลิตทั่วไป ที่มักจะแต่งร่ายสุภาพร้อยกับโคลงสุภาพ หรือร่ายดั้นร้อยกับโคลงดั้น ก็ตาม