ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค)"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
|||
บรรทัด 8:
| death_place =
| order =
| spouse = ท่านผู้หญิงหนู
| term_start =
| term_end =
เส้น 27 ⟶ 28:
| party =
}}
'''เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค)''' ([[1 ตุลาคม]] [[พ.ศ. 2356]] - [[12 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2413]]) ขุนนางชั้นผู้ใหญ่[[สมัยรัตนโกสินทร์]] ผู้ช่วยปลัดกรมท่า ปลัด[[กรมพระตำรวจ]] ผู้สำเร็จราชการในกิจการต่างประเทศ นักเขียน[[พระราชพงศาวดาร]] ผู้แต่งและผู้ตีพิมพ์หนังสือรวมทั้ง[[หนังสือแสดงกิจจานุกิจ]] หนังสือไทยเล่มแรกที่อธิบายความรู้ทาง[[วิทยาศาสตร์]] [[ภูมิศาสตร์]]และ[[ศาสนา]]ที่ทันสมัยที่สุดในขณะนั้น
== ประวัติ ==
=== กำเนิด การศึกษาและชีวิตในวัยเยาว์ ===▼
เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดีเป็นบุตร[[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์
=== ชีวิตราชการ ===▼
▲== กำเนิด การศึกษาและชีวิตในวัยเยาว์ ==
เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดีเข้ารับราชการในแผ่นดิน[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ในตำแหน่งนายพลพัน[[มหาดเล็ก
▲เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดีเป็นบุตร[[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์]] (ดิศ บุนนาค) และมารดา รอด เกิดเมื่อวันศุกร ขึ้น 7 ค่ำเดือน 11 ในสมัย[[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย]] เป็นน้องต่างมารดาของ[[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์]] (ช่วง บุนนาค)มีพี่น้องร่วมมารดาหนึ่งคน ชื่อ พุก
▲== ชีวิตราชการ ==
▲เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดีเข้ารับราชการในแผ่นดิน[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ในตำแหน่งนายพลพัน[[มหาดเล็กหุ้มแพร]] ต่อมาได้เลื่อนเป็นจหมื่นราชามาตย์พลขันธ์ ปลัดพระกรมตำรวจ
ถึงสมัยรัชกาลที่4 ได้เลื่อนยศเป็นเจ้าพระยา ช่วยราชการกรมเจ้าท่า (ช่วยท่านบิดา) เมื่อ [[พ.ศ. 2394]] เมื่อท่านบิดาคือสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ซึ่งว่าราชการกรมท่าถึงแก่พิราลัย พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงแต่งตั้งให้เป็นผู้ว่าราชการกรมท่าแทนเมื่อ [[พ.ศ. 2408]] และเลื่อนให้เป็น ''เจ้าพระยารวิวงศ์มหาโกศาธิบดี'' แต่ทรงเปลี่ยนให้ใหม่เป็นเจ้าพระยาทิพากรวงษ์มหาโกษาธิบดีในภายหลัง เนื่องจากทรงพบว่านามที่ทรงตั้งให้เป็น "[[กาลกรรณี]]"
เส้น 43 ⟶ 42:
== ผลงาน ==
'''เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี''' รับราชการมาถึง 3 แผ่นดิน เมื่อครั้งเป็นจหมื่นราชามาตย์ดำรงตำแหน่งปลัดกรมพระตำรวจ ได้ทำการปราบปรามโจรผู้ร้ายสำคัญ ๆ มากมาย รวมทั้งการจับผู้ร้ายแถบด่านปัจจมิตร เมื่อ [[พ.ศ. 2380]] ซึ่งจับผู้ร้ายได้มากถึง 30 คน ครั้งเมื่อโปรดให้ไปจับ[[ฝิ่น]]ทางหัวเมืองปักษ์ใต้ก็สามารถปราบและจับฝิ่นได้ตั้งแต่[[ประจวบคีรีขันธ์]]ไปถึงเมือง[[ถลาง]] นำฝิ่นที่จับได้มาเผาที่หน้าพระที่นั่งสุทธาสวรรค์ ซึ่งได้โปรดเกล้าให้นำกลักฝิ่นมาหล่อเป็น[[พระพุทธรูป]]พระประธานใน[[ศาลาการเปรียญ]] [[วัด
ในด้านการต่างประเทศเจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดีได้เข้าร่วมเป็นหนึ่งในคณะผู้แทน 5 ท่านเจรจากับ[[เซอร์จอห์น เบาริง]] ในพระนาม ซึ่งผู้แทนคณะนี้ประกอบด้วย[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านวม กรมหลวงวงศาธิราชสนิท|พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท]] สมเด็จเจ้าพระยาบรมบรมมหาประยูรวงศ์ผู้บิดา [[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหา
== ครอบครัว ==
▲ในด้านการต่างประเทศเจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดีได้เข้าร่วมเป็นหนึ่งในคณะผู้แทน 5 ท่านเจรจากับ[[เซอร์จอห์น เบาริง]] ในพระนาม ซึ่งผู้แทนคณะนี้ประกอบด้วย[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านวม กรมหลวงวงศาธิราชสนิท|พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท]] สมเด็จเจ้าพระยาบรมบรมมหาประยูรวงศ์ผู้บิดา [[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติ]] สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ และเจ้าพระยารวิวงศ์โกษาธิบดี (ยศของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดีขณะนั้น)
ภริยาของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดีคือ'''ท่านผู้หญิงหนู''' บุตรีของ[[เจ้าพระยานครศรีธรรมราช (พัฒน์ ณ นคร)]] บิดานำถวายพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงโปรดให้เป็นลครหลวง ถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้เป็นเจ้าจอมอยู่งาน และในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานให้เป็นภรรยาเจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี ถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ท่านป่วยเป็นวัณโรค และถึงแก่กรรมในวันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2433 เวลาเช้า 4 โมงเศษ สิริอายุ 78 ปี<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2433/035/311_1.PDF ข่าวตาย], เล่ม 7, ตอน 35, 30 พฤศจิกายน 2433, หน้า 311-312</ref>
== อ้างอิง ==
{{เริ่มอ้างอิง}}
{{จบอ้างอิง}}
{{รายการอ้างอิง}}
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
* [http://www.bunnag.in.th/prarajpannuang003.html ''ชมรมสายสกุลบุนนาค'']
{{เรียงลำดับ|ทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค)}}
{{อายุขัย|2356|2413}}
[[หมวดหมู่:บรรดาศักดิ์ชั้นเจ้าพระยา]]
[[หมวดหมู่:สกุลบุนนาค]]
[[หมวดหมู่:
| |||