ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าแก้วนวรัฐ"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 9:
| พระบิดา = พระเจ้าอินทวิชยานนท์
| พระมารดา= แม่เจ้าเขียว
| พระมเหสี = · [[แม่เจ้าจามรีมหาเทวี]]<br> · [[หม่อมบัวเขียว ณ เชียงใหม่]]
| พระโอรส/ธิดา = 6 พระองค์
| ราชวงศ์ = [[ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์จักร]]
| ทรงราชย์ = [[23 มกราคม]] [[พ.ศ. 2453]] - [[3 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2482]]
| พิธีบรมราชาภิเษก = [[23 มกราคม]] [[พ.ศ. 2453]]
บรรทัด 18:
| รัชกาลถัดมา =
}}
'''มหาอำมาตย์โท พลตรี เจ้าแก้วนวรัฐ''' ({{lang-nod|[[ไฟล์:LN-King Kaeonawarat.png|90px]]}}) ([[29 กันยายน]] [[พ.ศ. 2405]] - [[3 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2482]]) เป็นเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์ที่ 9 แห่ง[[ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์จักร]]<ref>รุ่งพงษ์ ชัยนาม. '''ประวัติศาสตร์ล้านนา : ประวัติศาสตร์ไทยที่คนไทยไม่ค่อยมีโกาสได้ศึกษา'''. [[มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช]]</ref> และองค์สุดท้ายแห่ง[[นครเชียงใหม่]]
 
== พระราชประวัติ ==
เจ้าแก้วนวรัฐประสูตืเมื่อวันที่ [[29 กันยายน]] [[พ.ศ. 2405]] เป็นพระราชโอรสใน[[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] เจ้าผู้ครองเชียงใหม่องค์ที่ 7 ประสูติแต่แม่เจ้าเขียว และเป็นเจ้าราชนัดดา (หลานปู่) ใน[[เจ้าราชวงศ์ (มหาพรหมคำคง)]] เจ้าราชวงศ์นครเชียงใหม่
 
เจ้าแก้วนวรัฐมีพระขนิษฐาร่วมพระมารดา 1 พระองค์ คือ '''เจ้าหญิงจอมจันทร์ ณ เชียงใหม่'''
บรรทัด 29:
{{คำพูด|ในการเลือกเจ้านครเชียงใหม่แทนเจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์ตามกฎต้องให้ทายาทผู้สืบตระกูลรับตำแหน่งนี้ ซึ่งควรจะต้องได้แก่[[เจ้าราชวงศ์ (เลาแก้ว ณ เชียงใหม่)|เจ้าราชบุตร (เลาแก้ว)]] ทายาทแต่ผู้เดียว แต่ในตำแหน่งนี้จะต้องเป็นพระอภิบาลเจ้าดารารัศมี พระราชยายาในรัชกาลที่ 5 ด้วย ในขณะนี้เจ้าราชบุตรยังอายุน้อยอยู่ ฉะนั้นพระราชชายาเจ้าดารารัศมีจึงขอเลือกเจ้าอุปราชแก้ว รับหน้าที่นี้ก่อน...|วชิราวุธ ป.ร.}}
 
ดังนั้นแล้ว พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาเจ้าอุปราชแก้ว ขึ้นเป็น '''เจ้าแก้วนวรัฐ ประพัทธอินทนันทพงษ์ ดำรงนพีสีนครเขตต์ ทศลักษณเกษตรอุดม บรมราชสวามิภักดิ์ บริรักษปัจฉิมานทิศ สุจริตธรรมธาดา มหาโยนางคราชวงศาธิบดี เจ้านครเชียงใหม่''' ขึ้นครองนครเชียงใหม่ ใน พ.ศ. 2453<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2452/D/2415.PDF แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ให้เจ้าอุปราช (เจ้าแก้ว) ว่าที่เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่]</ref> (หากนับวันขึ้นศักราชเป็นวันที่ 1 เมษายน จะนับเป็น พ.ศ. 2452)
 
=== ฐานนันดรศักดิ์ ===
* [[พ.ศ. 2432]] เป็นเจ้าราชภคิไนยภาคิไนย
* [[พ.ศ. 2436]] เป็นเจ้าสุริยวงษ์
* [[พ.ศ. 2440]] เป็นเจ้าราชวงศ์
บรรทัด 40:
 
=== บั้นปลายชีวิต ===
เจ้าแก้วนวรัฐ ได้เริ่มป่วยตั้งแต่ต้นปี [[พ.ศ. 2481]] แม้ว่าท่านจะมีอาการป่วยแต่ก็ยังเดินทางไปกรุงเทพมหานคร เพื่อรับเสด็จ[[พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร|สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 8อานันทมหิดล]] เมื่อครั้งเสด็จนิวัติพระนคร ต่อมาปรากฏว่าอาการไตและตับอักเสบที่เป็นอยู่ยังไม่ทันจะหายดี ก็พบอาการปอดบวมขึ้นอีก จนท่านถึงแก่พิราลัย เมื่อเวลา 21.40 น. ของวันที่ [[3 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2482]] รวมระยะเวลาที่ทรงครองนคร 28 ปี สิริพระชันษา 77 ปี
 
ครั้นข่าวการถึงแก่พิราลัยแพร่ออกไป บรรดาบุคคลสำคัญก็ได้มีโทรเลขและจดหมายแสดงความเสียใจมาเป็นจำนวนมาก เช่น คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ จอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี ดังความว่า
บรรทัด 62:
เจ้าแก้วนวรัฐ ทรงมีราชโอรสและราชธิดา รวม 6 พระองค์ อยู่ในราชตระกูล [[ณ เชียงใหม่]] มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
 
=== แม่เจ้าจามรีมหาเทวี ===
ใน [[แม่เจ้าจามรีมหาเทวี]] (มีราชโอรส 2 ราชธิดา 1) - ธิดาในเจ้าราชภาคินัย (น้อยแผ่นฟ้า) (โอรสใน"[[เจ้าราชบุตร (สุริยฆาต)]]")
 
* '''[[เจ้าอุตรการโกศล (ศุขเกษม ณ เชียงใหม่)]]''' - เจ้าชายในตำนาน "[[มะเมียะ]]" เสกสมรสกับ "เจ้าหญิงบัวชุม ณ เชียงใหม่"
* '''[[เจ้าบัวทิพย์ ณ เชียงใหม่|เจ้าหญิงบัวทิพย์ ณ เชียงใหม่]]''' - สมรสกับ "ร้อยตรีเจ้าน้อยกุย สิโรรส" มีธิดา 1 คน คือ เจ้าสร้อยดารา ต่อมาภายหลังสมรสกับ "เจ้าราชภาคินัย (น้อยเมืองชื่น ณ เชียงใหม่)" ไม่มีโอรสธิดา
* '''[[เจ้าราชบุตร (วงษ์ตวัน ณ เชียงใหม่)|พลตรี เจ้าราชบุตร (วงษ์ตวัน ณ เชียงใหม่)]], เจ้าราชบุตรนครเชียงใหม่''' มีธิดา 3 คน
** [[เจ้าวงศ์จันทร์ คชเสนี|เจ้าวงศ์จันทร์ (ณ เชียงใหม่) คชเสนี]]
บรรทัด 157:
| 6= นายน้อยดี
| 7= นางกาบแก้ว
| 8= [[เจ้าหลวงเศรษฐีพระยาคำฝั้นฟั่น]]
| 9= แม่เจ้าเนตรนารีไวยมหาเทวี
| 10=
บรรทัด 165:
| 14=
| 15=
| 16= [[เจ้าฟ้าชายแก้ว สิงหราชธานี เจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว]]
| 17= แม่เจ้าจันทาราชเทวี
| 18= เจ้าฟ้าเมืองยางแดง
บรรทัด 199:
| ก่อนหน้า = [[เจ้าอินทวโรรสสุริยวงษ์]]
| ตำแหน่ง = [[เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่]]
| ราชวงศ์ = [[ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์จักร]]
| ปี = [[23 มกราคม]] [[พ.ศ. 2453]] - [[3 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2482]]
| ถัดไป = ยกเลิกตำแหน่ง <br> <small> ''ผู้สืบตระกูล: [[เจ้าราชบุตร วงษ์ตวัน ณ เชียงใหม่]]''</small>