ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ลูกโลกประดับกางเขน"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม) ล เก็บกวาด |
||
บรรทัด 2:
[[ไฟล์:Denmark globus cruciger.jpg|thumb|upright|260px |“ลูกโลกประดับกางเขน” ของเดนมาร์กที่เป็นส่วนหนึ่งของ[[เครื่องราชกกุธภัณฑ์แห่งเดนมาร์ก]]]]
[[ไฟล์:Ellwangen St Vitus 3851.jpg|thumb|upright|260px|พระเยซูในรูป “Salvator Mundi” (พระมหาไถ่แห่งโลก)]]
'''ลูกโลกประดับกางเขน''' ({{lang-en|globus cruciger}}) หมายถึงลูกกลมที่ด้านบนประดับด้วย[[กางเขน]] แปลมาจากภาษาละติน globus (ลูกกลม), gerere (สวมใส่), crux (กางเขน) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ทาง[[คริสต์ศาสนา]]ของความมีอำนาจที่ใช้กันโดยทั่วไปใน[[ยุคกลาง]]และแม้ในปัจจุบันบนเหรียญ, เป็น[[รูปสัญลักษณ์]] หรือเป็น[[เครื่องราชกกุธภัณฑ์]] การใช้ลูกโลกประดับกางเขนเป็นสัญลักษณ์ความมีอำนาจของ[[พระเยซู]] (กางเขน) บนโลกมนุษย์ (ลูกกลม) ที่ใช้ถือโดยประมุขของอาณาจักรบนโลก หรือในทางสัญลักษณ์โดยเทวดา เมื่อถือโดยพระเยซูเองใน[[รูปสัญลักษณ์]]ในศิลปะตะวันตกก็จะเรียกว่า “Salvator Mundi” (พระมหาไถ่แห่งโลก)
== ประวัติ ==
[[ไฟล์:Solidus-Leontinus-sb1330.jpg|thumb|left|ลูกโลกประดับกางเขนใช้ใน[[จักรวรรดิไบแซนไทน์]]ดังที่เห็นบนเหรียญของ[[จักรพรรดิเลออนเทียส]] (Leontius) ราว ค.ศ. 705]]
การใช้ลูกโลกประดับกางเขนที่มีหลักฐานให้เห็นเป็นครั้งแรกใช้กันในคริสต์ศตวรรษที่ 5 หรืออาจจะตั้งแต่ระหว่างปี ค.ศ. 395 ถึงปี
สัญลักษณ์ทางจักษุของการมีโลกอยู่ในอุ้งมือ (ละติน “orbis terrarum” = กลุ่มประเทศล้อมโลก หรือที่มาของคำว่า “orb”) หรือบางครั้งที่แสดงอำนาจมากกว่านั้นโดยการเหยียบไว้ใต้ฝ่าเท้า เป็นการสื่ออย่างชัดแจ้งถึงความมีอำนาจที่ใช้กันมาตั้งแต่ในประวัติศาสตร์โบราณก่อนหน้าที่จะคริสต์ศาสนาจะเป็นที่แพร่หลายแล้ว ประชาชนชาว[[โรมัน]]มีความคุ้นเคยกับลูกโลกเกลี้ยงๆ ที่ไม่ประดับด้วยกางเขนที่ใช้เป็นสัญลักษณ์แทนโลกหรือจักรวาลอยู่แล้ว และเป็นสิ่งที่จักรพรรดิใช้เพื่อแสดงความมีอำนาจเหนือสิ่งทั้งสอง เช่นบนเหรียญจากรัชสมัยของ[[จักรพรรดิคอนสแตนตินที่ 1]] ที่พบในคริสต์ศตวรรษที่ 4 เป็นพระฉายาลักษณ์ของพระองค์ที่มีลูกโลกอยู่ในอุ้งพระหัตถ์ และจากรัชสมัยของ[[จักรพรรดิเฮเดรียน]] ที่พบในคริสต์ศตวรรษที่ 2 เป็นรูป[[เทพโรมัน|เทพ]][[เซลัส]]ยืนเหยียบโลกด้วยเท้าข้างหนึ่ง
เมื่อ[[คริสต์ศาสนา]]เริ่มเป็นที่แพร่หลายอย่างกว้างขวางขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 5 ก็มีการเติมกางเขนขึ้นบนลูกโลกที่กลายมาเป็น “ลูกโลกประดับกางเขน” ที่เป็นสัญลักษณ์ของพระเจ้าของคริสต์ศาสนาที่มีอำนาจเหนือทุกอย่างในโลก ตามการใช้ทางสัญลักษณ์ทางคริสต์ศาสนาพระจักรพรรดิหรือพระมหากษัตริย์จะเป็นผู้ถือโลกในอุ้งพระหัตถ์แทน[[พระเป็นเจ้า]] แต่สำหรับผู้ที่มิได้นับถือศาสนาคริสต์ผู้ที่คุ้นเคยกับลูกโลกของผู้นอกศาสนา (pagan orb) การใช้ “ลูกโลกประดับกางเขน” ก็เป็นการประกาศถึงชัยชนะของสถาบันคริสต์ศาสนา
ในการสร้างรูปสัญลักษณ์ในยุคกลางขนาดของสิ่งที่แสดงบ่งถึงความสัมพันธ์ของความสำคัญต่อกันของสิ่งที่ปรากฏในสัญลักษณ์รอบข้าง ลูกโลกจะมีขนาดเล็กและประมุขหรือเทพจะมีขนาดใหญ่กว่าเพื่อที่จะเน้นความสำคัญขององค์ประกอบแต่ละอย่าง แม้ว่าจะเป็นสัญลักษณ์ของอำนาจเหนืออาณาจักรโลกแต่การใช้ก็จำกัดอยู่ในหมู่ประมุขของเพียงไม่กี่ราชอาณาจักรเท่านั้น
บรรทัด 18:
* Leslie Brubaker, ''Dictionary of the Middle Ages'', vol 5, pg. 564, ISBN 0684181614
== ดูเพิ่ม
* [[เครื่องราชกกุธภัณฑ์]]
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
| |||