ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อนัตตา"

{{พุทธศาสนา}}

'''อนัตตา''' หรือ '''อนัตตตา''' แปลว่า ''ไม่มีอัตตา'' , ''ไม่มีตัวตน'' , ''มิใช่[[อัตตา]]'', ''มิใช่ตัวตน'' โดยทั่วไปหมายถึง [[สังขารธรรม]] อันได้แก่ [[ขันธ์]] ๕. คำนี้จัดเป็นหนึ่งในชื่อเรียกที่เป็น[[คำไวพจน์]]ของขันธ์ซึ่งถูกใช้เป็นอย่างมากในพระไตรปิฎก จะมาคู่กับคำไวพจน์ของขันธ์อีก ๒ คำ คือ [[อนิจจัง]] กับ [[ทุกขัง]] นั่นเอง.

 

'''อนัตตา''' ที่ขันธ์ ๕ ได้ชื่อนี้ เพราะมีอนัตตลักษณะดังนี้

# ''เป็นสภาพว่างเปล่า'' คือหาสภาวะที่แท้จริงไม่ได้ เพราะประกอบด้วยธาตุ ๔ เมื่อแยกธาตุออก สภาวะที่แท้จริงก็ไม่มี

ใน[[วิสุทธิมรรค]] ท่านได้ยกอนัตตลักษณะจาก[[ปฏิสัมภิทามรรค]]มาแสดงไว้ 5 แบบ เรียกว่า [[โต 5]] และในพระไตรปิฎกยังมีการแสดงอนัตตลักษณะไว้ในแบบอื่นๆอีกมากมาย. แต่คัมภีร์ที่รวบรวมไว้เป็นเบื้องต้นเหมาะสำหรับเป็นคู่มือสำหรับปฏิบัติธรรมได้แก่ คัมภีร์[[ปฏิสัมภิทามรรค]] เพราะสามารถจะจำคำที่คนโบราณใช้กำหนดกันจากคัมภีร์นี้แล้วนำไปใช้ได้ทันที ดังที่ท่านแสดงไว้เป็นต้นว่า ''"จกฺขุ อหุตฺวา สมฺภูตํ หุตฺวา น ภวิสฺสตีติ ววตฺเถติ - นักปฏิบัติธรรมย่อมกำหนดว่า "[[จักขุปสาท]]ที่ยังไม่เกิดก็เกิดมีขึ้น พอมีขึ้นแล้วต่อไปก็จะกลายเป็นไม่มีไปอีก"''เป็นต้น (ให้เพ่งเล็งถึงลักษณะที่ไรอำนาจบังคับตัวเองใหไม่เปลี่ยนไปไม่ได้ ก็จะกลายเป็นการกำหนดอนัตตขลักษณะ).

 

การแปลคำว่า อนัตตานั้น ใช้ได้ทั้งคำว่า ไม่มีอัตตา, ไม่มีตัวตน, มิใช่[[อัตตา]], มิใช่ตัวตน เพราะ

 

# สามารถแปลเข้ากันได้กับ[[สักกายทิฏฐิ]] 4 หรือ 20 ดังที่ทรงตรัสไว้ทั้ง 4 อย่าง คือ

# ใน[[ทิฏฐิวิสุทธินิทเทส]] คัมภีร์[[วิสุทธิมรรค]] ก็กล่าวปฏิเสธิอัตตาให้ไม่มีอยู่ในที่ใดๆโดยประการทั้งปวง.

 

 

== ดูเพิ่ม ==