ผลต่างระหว่างรุ่นของ "คณะราษฎร"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Chainwit. (คุย | ส่วนร่วม)
ป้ายระบุ: เครื่องมือแก้ไขต้นฉบับปี 2560
ผิด
ป้ายระบุ: ถูกย้อนกลับแล้ว แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 1:
{{กล่องข้อมูล พรรคการเมือง
| name = คณะราษฎร
| native_name = สมาคมคณะราษฎร<br />สโมสรราษฎร์สราญรมย์
| สี = blue
| ประเทศ = ไทย
| leader2_title = ผู้นำฝ่ายทหาร
| leader2_name = [[พระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน)]] <br> [[หลวงสินธุสงครามชัย (สินธุ์ กมลนาวิน)]]
| leader1_title = ผู้นำฝ่ายพลเรือน
| leader1_name = [[หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ปรีดี พนมยงค์)]]
| leader3_title = นายกสมาคม
| leader3_name = พระยานิติศาสตร์ไพศาล
| นโยบายพรรค = [[หลัก 6 ประการของคณะราษฎร|หลัก 6 ประการ]]
| membership_year = 2475
| membership = 102 คน {{เล็ก|(ผู้ก่อการ)}}<br />10,000 คน<ref name="ชาญวิทย์"/>{{rp|132}}
| สำนักงานใหญ่ = [[พระที่นั่งอนันตสมาคม]] (ปี 2475–2482) <br> [[วังสวนกุหลาบ]] (หลังปี 2482)
| founded = 5 กุมภาพันธ์ 2469
| dissolved = 8 พฤศจิกายน 2490{{efn|[[รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2490]]}}
| ideology = [[ชาตินิยม]] <br> [[เสรีนิยม]] <br>[[รัฐธรรมนูญนิยม]]
| logo = [[ไฟล์:Memorial peg of Siamese Revolution of 2475.jpg|250px]]
| caption = [[หมุดคณะราษฎร]]
}}
 
'''คณะราษฎร''' ([–ราดสะดอน];<ref>{{cite web|title=เรื่องการอ่านคำว่า “คณะราษฎร”|publisher=ราชบัณฑิตยสภา|author=ราชบัณฑิตยสภา|date=2017-04-25|accessdate=2017-05-10|language=th|location=กรุงเทพฯ|website=สำนักงานราชบัณฑิตยสภา|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1463239280400829&id=206167399441363|quote=เรื่องการอ่านคำว่า “คณะราษฎร” ตามที่มีประชาชนสอบถามการอ่านคำว่า “คณะราษฎร” นั้น สำนักงานราชบัณฑิตยสภา โดยคณะกรรมการชำระพจนานุกรมและคณะกรรมการศึกษาและพัฒนาความรู้ประวัติศาสตร์ไทย ได้พิจารณาแล้วมีความเห็นว่า ในทางภาษา คำว่า “คณะราษฎร” ออกเสียงตามรูปเขียนว่า [คะ-นะ-ราด-สะ-ดอน] และปรากฏหลักฐานจากการให้สัมภาษณ์ของ นายปรีดี พนมยงค์ แก่สถานีวิทยุบีบีซี ภาคภาษาไทย เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๕ นายปรีดี พนมยงค์ ออกเสียงคำว่า “คณะราษฎร” ว่า [คะ-นะ-ราด-สะ-ดอน]}}</ref> มักสะกดผิดเป็น '''คณะราษฎร์''') หรือ '''สมาคมคณะราษฎร''' หรือต่อมาใช้ว่า '''สโมสรราษฎร์สราญรมย์''' เป็นกลุ่มบุคคลที่ดำเนินการ[[การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475]] บ้างยกให้เป็นพรรคการเมืองพรรคแรกของไทย แม้ไม่ได้จดทะเบียนอย่างเป็นทางการ
 
คณะราษฎรเกิดขึ้นจากการประชุมของคณะผู้ก่อการในเดือนกุมภาพันธ์ 2469 จากนั้นมีการสมัครสมาชิกเพิ่ม จนในปี 2475 ยึดอำนาจการปกครองแผ่นดินจาก[[พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]] และเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองของ[[ประเทศสยาม]] จาก[[สมบูรณาญาสิทธิราชย์]]มาเป็น[[ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ]] แม้ว่าพระมหากษัตริย์และฝ่าย[[กษัตริย์นิยม]]จะต่อต้านคณะราษฎรทุกวิถีทางก็ตาม เช่น [[รัฐประหารในประเทศไทย เมษายน พ.ศ. 2476|การปิดสภาฯ]], [[กบฏบวรเดช]] และ[[กบฏพระยาทรงสุรเดช]] แต่คณะราษฎรเป็นฝ่ายชนะ และมีบทบาทอย่างสูงในการเมืองไทยแทนสถาบันพระมหากษัตริย์ในช่วงปี 2481–90 อย่างไรก็ดี บรรยากาศหลัง[[สงครามโลกครั้งที่สอง]]และ[[การสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล]]ทำให้ฝ่ายกษัตริย์นิยมสบช่องทวงอำนาจคืน จนสำเร็จใน[[รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2490]] ซึ่งสมาชิกคณะราษฎรหมดอำนาจไปโดยสิ้นเชิง คงเหลือเพียงจอมพล ป. พิบูลสงครามซึ่งไม่มีอำนาจดังเก่าแล้ว
 
มรดกของคณะราษฎรถูกโจมตีในเวลาต่อมาว่าเป็นเผด็จการทหารและ "ชิงสุกก่อนห่าม" และมีการยกพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็น "บิดาแห่งประชาธิปไตยไทย" แทน<ref name="ณัฐพล" />{{rp|54}}
 
== การก่อตั้ง ==
{{ดูเพิ่มที่|ความเคลื่อนไหวสู่การปฏิวัติสยาม}}