ผลต่างระหว่างรุ่นของ "บูดาเปสต์"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
|||
บรรทัด 1:
{{ลิงก์ไปภาษาอื่น}}
{{Infobox settlement |name=บูดาเปสต์
<!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions -->|name=บูดาเปสต์ (Budapest)|area_footnotes=<ref name="britannica.com">{{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Budapest |title=Budapest|work=Encyclopædia Britannica |date=11 September 2014|accessdate=11 September 2014}}</ref>|population_footnotes=<ref name="ksh.hu">{{cite web|url=https://www.ksh.hu/docs/hun/hnk/hnk_2012.pdf |title=Gazetteer of Hungary, Hungarian Central Statistical Office, 2012 |accessdate=2 October 2013}}</ref><ref name="Budapest City Review">{{cite web|url=http://www.euromonitor.com/budapest-city-review/report |title=Budapest City Review |publisher=Euromonitor International|date=December 2017 |accessdate=8 May 2014}}</ref>|elevation_ft=315 to 1,729▼
|area_footnotes=<ref name="britannica.com">{{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Budapest|title=Budapest|work=Encyclopædia Britannica |date=11 September 2014|accessdate=11 September 2014}}</ref>
<!-- population -------------- -->|elevation_m=ต่ำที่สุด ([[แม่น้ำดานูบ]]) 96 m สูงที่สุด ภูเขายาโน็ช (János-hegy) 527 เมตร|elevation_footnotes=<ref>{{cite web|url=http://www.stay.com/budapest/attractions/688/erzsebet-lookout-tower|archive-url=https://web.archive.org/web/20100623082543/http://www.stay.com/budapest/attractions/688/Erzsebet-Lookout-Tower|url-status=dead|archive-date=23 June 2010|title=Best view in Budapest from the city's highest hilltop|publisher=stay.com – Budapest|date=11 September 2014|accessdate=11 September 2014}}</ref>|area_metro_km2=7626 <!-- en.wikipedia.org/wiki/Budapest_metropolitan_area -->▼
▲
|elevation_m = ตำ่ที่สุด ([[แม่น้ำดานูบ]]) 96 เมตร <br /> สูงที่สุด (เนินเขายาโน็ช) 527
| elevation_ft = 315 ถึง 1,729
<!-- government type, leaders -->|established_title=การรวมเมืองบูดอ โอบูดา และ แป็ชต์|p23=[[Soroksár|XXIII., Soroksár]]▼
▲
|area_metro_km2=7626
|area_urban_km2=2538
<!-- postal codes, area code - -->|population_metro=3,011,598<ref name="appsso.eurostat.ec.europa.eu show">{{cite web |url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=met_pjanaggr3&lang=en |title=Metropolitan Area Populations |publisher=Eurostat |date=21 October 2019 |accessdate=18 November 2019}}</ref>|timezone1_DST=[[Central European Summer Time|CEST]]|utc_offset1=+1|timezone1=[[Central European Time|CET]]|blank3_info=0.901<ref>https://globaldatalab.org/shdi/shdi/HUN/?interpolation=0&extrapolation=0&nearest_real=0&years=2018</ref> – <span style="color:#090;">very high</span> · [[List of Hungarian regions by Human Development Index|1st]]▼
|area_total_km2=525.2
|unit_pref=Metric
|population_rank= 1 (อันดับ 9 ใน[[สหภาพยุโรป]])
|leader_name=นายแกร์แก็ย คอราโช็นย์ (Gergely Karácsony)
|leader_title=นายกเทศมนตรี
|governing_body=General Assembly of Budapest
|government_type=Mayor – Council
|government_footnotes=<ref name="municipality">{{cite web|url=http://budapest.hu/sites/english/Lapok/The-Municipality-of-Budapest.aspx|title=The Municipality of Budapest (official) |date=11 September 2014|accessdate=11 September 2014}}</ref>
|established_date=17 พฤศจิกายน ค.ศ. 1873
▲
|population_total=1,752,286<ref name="Population18">{{cite web|url=https://www.ksh.hu/docs/hun/xstadat/xstadat_eves/i_wdsd001.html |title=Population by type of settlement – annually|publisher=[[Hungarian Central Statistical Office]]
|date=12 April 2016
|accessdate=12 April 2016}}</ref>|population_urban=2,978,067<ref name="Urban area population – Budapest">{{cite web|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=urb_lpop1&lang=en|title=Functional Urban Areas – Population on 1 January by age groups and sex, 2018|publisher=[[Eurostat]]|year=2019|accessdate=18 November 2019}}</ref>|p21=[[Csepel|XXI., Csepel]]
|postal_code_type = รหัสไปรษณีย์
|website={{URL|https://www.budapestinfo.hu/en/|BudapestInfo Official}}<br />{{URL|budapest.hu/sites/english/Lapok/default.aspx|Government Official}}|blank_info_sec1=HU101|blank_name_sec1=[[Nomenclature of Territorial Units for Statistics|NUTS]] code|iso_code=HU-BU
<!-- website, footnotes ------ -->|area_code=1
|area_code_type=หมายเลขโทรศัพท์
|postal_code=1011–1239|utc_offset1_DST=+2
▲
|timezone1_DST=[[เวลาออมแสงยุโรปกลาง]]
|utc_offset1=+1
|timezone1=[[เวลายุโรปกลาง]]
|blank3_info=0.901<ref>https://globaldatalab.org/shdi/shdi/HUN/?interpolation=0&extrapolation=0&nearest_real=0&years=2018</ref> – <span style="color:#090;">สูงมาก</span>
|blank3_name=[[Human Development Index|HDI]] (2018)|population_demonyms=Budapester, budapesti <small>''(Hungarian)''</small>|population_density_km2=3388|population_as_of=2017|p22=[[Budafok|XXII., Budafok-Tétény]]|p20=[[Pesterzsébet|XX., Pesterzsébet]]
|official_name=
|pushpin_relief = 1
|subdivision_type2 = ภูมิภาค
|subdivision_name = {{HUN}}
|subdivision_type = ประเทศ
|coordinates_footnotes =
|coor_pinpoint=
|coordinates={{coord|47|29|33|N|19|03|05|E|format=dms|display=inline,title}}
|pushpin_map_caption=ตำแหน่งในประเทศฮังการี##ตำแหน่งในทวีปยุโรป|pushpin_map=Hungary#Europe
|subdivision_type3=[[Subregions of Hungary|Subregion]]
|nicknames = หัวใจแห่งยุโรป, ราชินีแห่งแม่น้ำดานูบ, ไข่มุกแห่งแม่น้ำดานูบ, เมืองหลวงแห่งอิสรภาพ, เมืองหลวงของสปาและบ่ออาบน้ำร้อน, เมืองหลวงแห่งเทศกาล
|shield_alt=Coat of arms of Budapest
|image_shield=Coa Hungary Town Budapest big.svg
|image_flag=Flag of Budapest (2011-).svg
|image_caption=ตามเข็มนาฬิกาจากบนสุด: ทิวทัศน์ของเมืองและ[[แม่น้ำดานูบ]], มหาวิหารเซนต์สตีเฟน, สะพานโซ่เซแช็นยีและปราสาทบูดา, อาคารรัฐสภาฮังการี และจัตุรัสวีรชน
|imagesize=280
|image_skyline={{Photomontage
| photo1a = View from Gellért Hill to the Danube, Hungary - Budapest (28493220635).jpg
| photo2a = Heroes Square Budapest 2010 01 (cropped).jpg
เส้น 21 ⟶ 61:
| size = 270
| foot_montage =
}}
<!-- images, nicknames, motto - -->|subdivision_name2=ฮังการีกลาง|parts=[[List of districts in Budapest|23 Districts]]|p19=[[Kispest|XIX., Kispest]]|p11=[[Újbuda|XI., Újbuda]]|p18=[[Pestszentlőrinc|XVIII., Pestszentlőrinc-Pestszentimre]]|p17=[[Rákoskeresztúr|XVII., Rákosmente]]|p16=[[16th district of Budapest|XVI.]]|p15=[[Rákospalota|XV., Rákospalota, Pestújhely, Újpalota]]|p14=[[Zugló|XIV., Zugló]]|p13=[[13th district of Budapest|XIII.]]|p12=[[Hegyvidék|XII., Hegyvidék]]|p10=[[Kőbánya|X., Kőbánya]]|p1=[[District I, Budapest|I., Várkerület]]|p9=[[Ferencváros|IX., Ferencváros]]|p8=[[Józsefváros|VIII., Józsefváros]]|p7=[[Erzsébetváros|VII., Erzsébetváros]]|p6=[[Terézváros|VI., Terézváros]]|p5=[[District V, Budapest|V., Belváros-Lipótváros]]|p4=[[Újpest|IV., Újpest]]|p3=III., [[Óbuda]]-[[Békásmegyer]]|p2=[[2nd district of Budapest|II.]]|module={{Infobox UNESCO World Heritage Site▼
|subdivision_name2=ฮังการีกลาง
▲
}}
▲}}}}'''บูดาเปสต์''' หรือ '''บูดอแป็ชต์''' ({{lang-en|Budapest}}; {{lang-hu|Budapest}}, {{IPA|[ˈbudɒpɛʃt]}}) เป็นเมืองหลวงและเมืองที่มีประชากรมากที่สุดใน[[ประเทศฮังการี|ฮังการี]]<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Largest_cities_of_the_European_Union_by_population_within_city_limits</ref>และเป็นเมืองที่ใหญ่เป็นอันดับที่ 9 ใน[[สหภาพยุโรป]]ตามจำนวนประชากรในเขตเมือง<ref name="TIME2">{{cite news|title=Beauty and the Feast|work=[[Time (magazine)|Time]]|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,901020325-218419,00.html|date=18 March 2002|first=Helena|last=Bachmann|accessdate=22 May 2008}}</ref> เมืองนี้มีประชากรประมาณ 1,752,286 บนพื้นที่ประมาณ 525 ตารางกิโลเมตร (203 ตารางไมล์)<ref name="Encarta">{{cite encyclopedia|last=Török|first=András|encyclopedia=Encarta|title=Budapest|url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761572648/Budapest.html|accessdate=6 April 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091029002244/http://encarta.msn.com/encyclopedia_761572648/Budapest.html|archivedate=29 October 2009|url-status=dead}}</ref> บูดาเปสต์เป็นทั้งเมืองและมณฑลและเป็นศูนย์กลางของเขตเมืองบูดาเปสต์ซึ่งมีพื้นที่ 7,626 ตารางกิโลเมตร (2,944 ตารางไมล์) และมีประชากร 3,303,786 ซึ่งประกอบด้วย 33% ของประชากรฮังการี<ref>{{cite web|url=http://www.bksz.hu/en.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20081014055212/http://www.bksz.hu/en.html|archive-date=14 October 2008|title=About Budapest Transport Association|url-status=dead|accessdate=1 June 2016}} {{cite web|url=http://www.bksz.hu/en.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20081014055212/http://www.bksz.hu/en.html|archive-date=14 October 2008|title=About Budapest Transport Association|url-status=dead|accessdate=1 June 2016}}</ref> <ref>{{cite web|url=http://www.bksz.hu/pdf/telep_lista.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20061125034454/http://www.bksz.hu/pdf/telep_lista.pdf|archive-date=25 November 2006|title=telep lista|url-status=dead|accessdate=1 June 2016}} {{cite web|url=http://www.bksz.hu/pdf/telep_lista.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20061125034454/http://www.bksz.hu/pdf/telep_lista.pdf|archive-date=25 November 2006|title=telep lista|url-status=dead|accessdate=1 June 2016}}</ref>
บูดาเปสต์กลายเป็นเมืองที่มีอาณาเขตครอบคลุมทั้ง 2 ฝั่งของ[[แม่น้ำดานูบ]]หลังจากการรวมกันของเมือง 3 เมือง ใน [[พ.ศ. 2416]] (ค.ศ. 1873) โดยทางฝั่งขวา (ฝั่งตะวันตก) ได้แก่ เมือง[[บูดอ]] (Buda) และโอบูดอ (Óbuda) เข้ากับเมือง[[แป็ชต์]] (Pest) ทางฝั่งซ้าย (ฝั่งตะวันออก) ประวัติความเป็นมาของบูดาเปสต์<ref>[[:en:History_of_Budapest|history of Budapest]] </ref>เริ่มต้นเมื่อการตั้งถิ่นฐานของ[[ชาวเคลต์]]ในยุคแรก แล้วเปลี่ยนเป็นเมืองอาควินคัม (Aquincum)<ref name="Aqua">{{cite encyclopedia|encyclopedia=Encyclopædia Britannica|title=Aquincum|url=https://www.britannica.com/place/Aquincum|year=2008}}</ref><ref>{{cite book|last=Sugar|first=Peter F.|author2=Péter Hanák|author3-link=Tibor Frank|author3=Tibor Frank|title=A History of Hungary|url=https://books.google.com/?id=SKwmGQCT0MAC&printsec=frontcover|year=1990|publisher=[[Indiana University Press]]|isbn=0-253-20867-X|page=3|chapter=Hungary before the Hungarian Conquest}}</ref> ของ[[โรมัน]] ซึ่งเป็นเมืองหลวงของแพนโนเนียตอนล่าง<ref name="Aqua" /> [[ชาวฮังการี]]เข้ามาในดินแดนในช่วงปลายศตวรรษที่ 9 ในการพิชิตที่ราบพันโนเนียของชาวฮังการี หลังจากนั้น พื้นที่ของบูดาเปสต์ในปัจจุบันถูกพวก[[จักรวรรดิมองโกล|มองโก]]ลปล้นสะดม ระหว่างปี ค. ศ. 1241–42 หลังการถอยร่นทัพมองโกล กรุงบูดาที่ก่อตั้งขึ้นใหม่ กลายเป็นหนึ่งในศูนย์กลางของวัฒนธรรม[[มนุษยนิยม]] ใน[[ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา]]ช่วงศตวรรษที่ 15<ref>{{Cite book|title=Medieval Buda in Context|last=Nagy|first=Balázs|last2=Rady|first2=Martyn|last3=Szende|first3=Katalin|last4=Vadas|first4=András|publisher=Brill|year=2016|isbn=9789004307674|location=Leiden, Boston|pages=|oclc=1030542604}}</ref><ref>{{cite encyclopedia|last=Drake|first=Miriam A.|encyclopedia=Encyclopedia of Library and Information Science|title=Eastern Europe, England and Spain|url=https://books.google.com/?id=w1Xtjiyh9XYC&pg=PA2494#PPA2498,M1|accessdate=22 May 2008|year=2003|publisher=CRC Press|isbn=0-8247-2080-6|pages=2498}}</ref><ref>{{cite book|last=Casmir|first=Fred L.|title=Communication in Eastern Europe: The Role of History, Culture, and media in contemporary conflicts|chapter-url=https://books.google.com/?id=be2UW6NyposC&pg=PA115|accessdate=21 May 2008|year=1995|publisher=Lawrence Erlbaum Associates|isbn=0-8058-1625-9|page=122|chapter=Hungarian culture in communication}}</ref> หลังการพ่ายแพ้ของ[[ราชอาณาจักรฮังการี]] ณ [[ยุทธการที่โมเฮ็คส์]] ในปี ค.ศ.1526 ตามมาด้วยการปกครองของ[[ออตโตมัน]]เกือบ 150 ปี<ref>Molnar, A Concise History of Hungary, Chronology pp. 15</ref> หลังจาก[[:en:Siege_of_Buda_(1686)|การยึดบูดาคืนในปี ค.ศ.1686]] ภูมิภาคนี้ได้เข้าสู่ยุคใหม่แห่งความรุ่งเรืองโดยเมืองบูดาเปสต์กลายเป็นเมืองที่เจริญระดับโลก หลังจากการรวมกันของเมืองบูดอ เมืองโอบูดอ และ เมืองแป็ชต์ ในวันที่ 17 พฤศจิกายน ค.ศ.1873 บูดาเปสต์ยังกลายเป็นเมืองหลวงร่วมของ[[จักรวรรดิออสเตรีย - ฮังการี]]<ref>Alexander Watson, ''Ring of Steel: Germany and Austria-Hungary at War, 1914–1918'' (2014). pp 536–40.: In the capital cities of Vienna and Budapest, the leftist and liberal movements and opposition parties strengthened and supported the separatism of ethnic minorities.</ref> ซึ่งเป็นมหาอำนาจในยุโรปที่สลายไปในปี ค.ศ.1918 หลัง[[สงครามโลกครั้งที่ 1]] เมืองนี้เป็นจุดโฟกัสของการปฏิวัติฮังการีในปี ค.ศ.1848 การรบที่บูดาเปสต์ในปี ค.ศ.1945 และการปฏิวัติฮังการี ในปึ ค.ศ.1956 จากสหภาพโซเวียต<ref>UN General Assembly ''Special Committee on the Problem of Hungary'' (1957) {{cite web|url=http://mek.oszk.hu/01200/01274/01274.pdf|title=Chapter II.C, para 58 (p. 20)}} {{small|(1.47 MB)}}</ref><ref name="wilson">{{Cite book|title=Budapest 1900: A Historical Portrait of a City and Its Culture|author=John Lukacs|publisher=Grove Press|year=1994|page=222|isbn=978-0-8021-3250-5}}</ref>
| |||